ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਅੱਜ ਦੀ ਤੇਜ਼ ਰਫਤਾਰ ਦੌਰਾਨ ਚੰਗੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ ਖਾਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਲਈ ਇੱਕ ਰੋਡਮੈਪ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਸਹੀ ਸੁਮੇਲ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਪੋਸ਼ਣ ਮਿਲਣਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਤੁਹਾਡੀ ਸਰੀਰਕ ਸਿਹਤ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਮਾਨਸਿਕ ਸਪੱਸ਼ਟਤਾ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸੰਤੁਲਨ ਵੀ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਣਾ ਕਾਫ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪੋਸ਼ਣ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੀ ਖਾਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿੰਨਾ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਦੇ ਸਹੀ ਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਤੁਲਨ ਦੀ ਪਾਲਣ ਨਾ ਕਰਨਾ ਖਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਦਿਨ ਦੇ ਕਿਹੜੇ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਖਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭੋਜਨ ਦੀ ਕਿਸਮ ਅਤੇ ਕੈਲੋਰੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਭੋਜਨ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਉਸਦੀ ਉਚਾਈ, ਭਾਰ, ਉਮਰ, ਲਿੰਗ, ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦੇ ਪੱਧਰ, ਸਿਹਤ, ਜੈਨੇਟਿਕਸ, ਸਰੀਰ ਦੀ ਬਣਤਰ ਆਦਿ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਕਿੰਨਾ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?: ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਜਨਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬੁਢਾਪੇ ਤੱਕ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉਮਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇੱਕ ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ ਜੀਵਨ ਭਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਜਵਾਨੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਬਚਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਦਰਮਿਆਨੀ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਵਾਲੇ ਬਾਲਗਾਂ ਲਈ ਮਾਹਰ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 2,000 ਕਿਲੋ ਕੈਲੋਰੀ ਦੇ ਸੰਤੁਲਿਤ ਸੇਵਨ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ICMR ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਪਲੇਟ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 1200 ਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭੋਜਨ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਇਸ ਭੋਜਨ ਤੋਂ 2000 ਕੈਲੋਰੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੀ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?:ਇੱਕ ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ ਖੁਰਾਕ ਸਰੋਤ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਇਸ ਲਈ ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਚੁਣਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੀ ਅੱਧੀ ਪਲੇਟ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਫਲਾਂ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਦੂਜੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਅਨਾਜ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚੌਲ, ਕਣਕ, ਬਾਜਰੇ, ਦਾਲਾਂ, ਮੀਟ, ਅੰਡੇ, ਬਦਾਮ, ਕਾਜੂ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਖੁਰਾਕ ਖਾਣ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ, ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਚਰਬੀ ਸਗੋਂ ਵਿਟਾਮਿਨ ਅਤੇ ਖਣਿਜ ਵੀ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।
ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਸਹੀ ਖਾ ਰਹੇ ਹੋ?: ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਕੱਚੇ ਅਨਾਜ, ਦਾਲਾਂ ਅਤੇ ਤਾਜ਼ੇ ਤਿਆਰ ਭੋਜਨ, ਜੋ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਦੀ ਬਜਾਏ ਸ਼ੁੱਧ ਅਨਾਜ ਦੀ ਖਪਤ ਕਰਕੇ ਸੂਖਮ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਊਰਜਾ ਦਾ 50 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਨਾਜ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਸਗੋ ਬਾਕੀ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 50-70 ਫੀਸਦੀ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਊਰਜਾ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਲਈ ਅਨਾਜ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ 14 ਫੀਸਦੀ ਦੇ ਕਰੀਬ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਸਿਰਫ 6-9 ਫੀਸਦੀ ਹੀ ਖਪਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਪੋਸ਼ਣ ਸੰਬੰਧੀ ਕਮੀਆਂ ਦਾ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੈ?: ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਹੇ ਪਾੜੇ ਦਾ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਖੁਰਾਕੀ ਵਸਤਾਂ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਲਗਜ਼ਰੀ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਕੁਝ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ 2019 ਤੋਂ 30 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਘਾਟ: ਪੋਸ਼ਣ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਵੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਖੰਡ, ਲੂਣ ਅਤੇ ਚਰਬੀ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ, ਉੱਚ ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਭੋਜਨਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤ ਵਰਗੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੋਸ਼ਣ ਸੰਬੰਧੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਘੱਟ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਖੁਰਾਕ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਕਲਪ ਮਾੜੇ ਹਨ। ਘੱਟ ਕੀਮਤ ਵਾਲੇ, ਉੱਚ ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਖਪਤ ਸੂਖਮ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਮੋਟਾਪੇ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਕੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?: ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨ ਨੇ ਨਵੇਂ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜੋ ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ:
- ਲੂਣ, ਖੰਡ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸ਼ੁੱਧ ਭੋਜਨਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਕਮੀ
- ਤੇਲ ਅਤੇ ਚਰਬੀ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਵਰਤੋਂ
- ਨਿਯਮਤ ਕਸਰਤ
- ਭੋਜਨ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲੇਬਲਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਵਸਤੂਆਂ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਹਨ ਅਤੇ ਕੈਲੋਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹਨ।
- ਅਨਾਜ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਅਨਾਜ 50 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ।
- ਦਾਲਾਂ, ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਅਤੇ ਮੀਟ ਵਿੱਚ 15 ਫੀਸਦੀ ਕੈਲੋਰੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
- ਬਾਕੀ ਬਚੀ ਕੈਲੋਰੀ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਫਲਾਂ, ਦੁੱਧ ਜਾਂ ਦਹੀਂ ਅਤੇ ਸੁੱਕੀਆਂ ਦਾਲਾਂ ਤੋਂ ਆਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਇੱਕ ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ ਦੇ ਲਾਭ:
- ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਮਜ਼ਬੂਤ
- ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਸੁਚਾਰੂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੰਗੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- ਸ਼ੂਗਰ, ਦਿਲ ਦੇ ਰੋਗ ਅਤੇ ਨਾੜੀ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਕਾਰ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
- ਇਨਸੁਲਿਨ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਵਧਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ।
ਮਾੜੀ ਖੁਰਾਕ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ: ਜਦੋਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੂਖਮ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਨਸੁਲਿਨ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 56 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲਈ ਖ਼ਰਾਬ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 5 ਤੋਂ 9 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ 34 ਫੀਸਦੀ ਬੱਚੇ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਹਾਈ ਟ੍ਰਾਈਗਲਿਸਰਾਈਡ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ।
ਐਨਆਈਐਨ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਵੁਲਾ ਲਕਸ਼ਮਈਆਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਖੁਰਾਕਾਂ ਵਿੱਚ 70-75 ਫੀਸਦੀ ਕੈਲੋਰੀ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੌਲ, ਕਣਕ ਅਤੇ ਅਨਾਜ ਤੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ 50 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਦਾ ਸੇਵਨ ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਮੋਟਾਪੇ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਦਾਲਾਂ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਮੀਟ, ਮੱਛੀ, ਅੰਡੇ, ਮੇਵੇ, ਫਲ਼ੀਦਾਰ, ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਦਹੀ ਤੋਂ ਜਿੰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇ, ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਤੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।- ਐਨਆਈਐਨ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਵੁਲਾ ਲਕਸ਼ਮਈਆ
ਇਹ ਖਬਰ ਇਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਤੋਂ ਲਈ ਗਈ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-
