ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / health

ਕੋਵਿਡ-19 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇਹ ਵਾਇਰਸ, ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਹੈ ਡਰ ਦਾ ਮਹੌਲ! ਜਾਣੋ ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ - HMPV VIRUS OUTBREAK

ਕੋਵਿਡ -19 ਦਾ ਪ੍ਰਕੋਪ ਘੱਟ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਐਚਐਮਪੀਵੀ ਵਾਇਰਸ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।

HMPV VIRUS OUTBREAK
HMPV VIRUS OUTBREAK (ETV Bharat)

By ETV Bharat Health Team

Published : Jan 3, 2025, 5:31 PM IST

ਹਰ ਕੋਈ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਨਵੇਂ ਵਾਇਰਸਾਂ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਚੀਨ 'ਚ ਹੀ ਕੋਵਿਡ-19 ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗੁਆਉਣੀ ਪਈ ਸੀ ਅਤੇ ਕਈ ਖਤਰਿਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਕੋਵਿਡ-19 ਖਤਮ ਹੋਇਆ ਹੀ ਸੀ ਕਿ ਹੁਣ ਇੱਕ ਹੋਰ ਨਵੇਂ ਵਾਇਰਸ ਨੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਡਰਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਐਚਐਮਪੀਵੀ ਵਾਇਰਸ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਸਾਲ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ 'ਚ ਚੀਨ 'ਚ ਆਇਆ ਸੀ। ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਅਤੇ ਆਈਸੋਲੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਬੱਚੇ ਵੀ ਹੋ ਰਹੇ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ

ਚੀਨ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ 14 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਬੱਚੇ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਚੀਨੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਅਤੇ ਖੋਜਣ ਲਈ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਅਤੇ ਆਈਸੋਲੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਸਮੇਤ ਲੋੜੀਂਦੇ ਉਪਾਅ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਸਿਹਤ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਫੈਲਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਲਾਜ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਅਤੇ ਪੋਸਟਾਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਪੋਸਟਾਂ

ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਪੋਸਟਾਂ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਵੇਂ ਵਾਇਰਸ ਨੇ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਫਿਲਹਾਲ, ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਚੀਨ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ 'ਚ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸਥਿਤੀ ਕਾਫੀ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਸਮੇਂ ਚੀਨ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਵੀ ਉਹੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੋ ਕੋਵਿਡ-19 ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਸੀ।

WHO ਨੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਕੋਈ ਐਲਾਨ

ਫਿਲਹਾਲ, WHO ਨੇ HMPV ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਿਹਤ ਸੰਕਟ ਦਾ ਐਲਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਚੀਨੀ ਸਿਹਤ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨਵੀਂ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਾਂ ਕੋਈ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ। WHO ਨੇ HMPV ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਿਹਤ ਸੰਕਟ ਦਾ ਐਲਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਜਾਣੋ ਕੀ ਹੈ HMPV ਵਾਇਰਸ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ?

ਇਸ ਨਵੇਂ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਨਾਮ HMPV ਵਾਇਰਸ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਸਾਹ ਦੀ ਲਾਗ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੈਰਾਮਾਈਕਸੋਵਾਇਰਸ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਹ ਸੰਬੰਧੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2001 ਵਿੱਚ ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ, ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਠੰਢ ਦਾ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਭੀੜ-ਭੜੱਕੇ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਧਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਰਾਇਟਰਜ਼ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, ਚੀਨ ਵਿੱਚ HMPV ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੇ ਇਨਫਲੂਐਂਜ਼ਾ ਏ, ਮਾਈਕੋਪਲਾਜ਼ਮਾ ਨਮੂਨੀਆ, ਰਾਈਨੋਵਾਇਰਸ ਅਤੇ ਕੋਵਿਡ-19 ਵਰਗੇ ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਹੋਰ ਲਾਗਾਂ ਦੇ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਫੈਲਣ ਦਾ ਵੀ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਾਗਾਂ ਵਾਂਗ HMPV ਵਾਇਰਸ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਉੱਤਰੀ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।

ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਕੀ ਹਨ?

ਯੂ.ਐੱਸ ਰੋਗ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਹੋਰ ਵਾਇਰਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹਨ। ਚੀਨ ਵਿੱਚ HMPV ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਲੱਛਣ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-

  1. ਖੰਘ, ਬੁਖਾਰ, ਨੱਕ ਬੰਦ ਹੋਣਾ, ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ
  2. ਲਾਗ ਦੇ ਕਲੀਨਿਕਲ ਲੱਛਣ ਵੱਧ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬ੍ਰੌਨਕਾਈਟਿਸ ਜਾਂ ਨਿਮੋਨੀਆ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਦੂਜੇ ਵਾਇਰਸਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ ਜੋ ਉੱਪਰੀ ਅਤੇ ਹੇਠਲੇ ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਲਾਗਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ।
  3. ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦੀ ਇਨਕਿਊਬੇਸ਼ਨ ਪੀਰੀਅਡ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਛੇ ਦਿਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਲੋਕ ਲਾਗ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਛੇ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹਨ।
  4. ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਮਿਆਦ ਇਸਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਲਾਗ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇ?

  1. ਜਦੋਂ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਆਉਂਦੇ ਹੋ, ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਸਾਬਣ ਨਾਲ ਧੋਵੋ।
  2. ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਧੋਤੇ ਹੋਏ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ, ਨੱਕ ਜਾਂ ਮੂੰਹ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਤੋਂ ਬਚੋ।
  3. ਸੰਕਰਮਿਤ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵਾਇਰਸ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਰਹੋ।
  4. ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਛਿੱਕ ਆਉਣ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਢੱਕ ਕੇ ਰੱਖਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
  5. ਸੰਕਰਮਿਤ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਕੱਪ ਅਤੇ ਭਾਂਡੇ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚੋ।
  6. ਬਿਮਾਰ ਹੋਣ 'ਤੇ ਘਰ ਰਹੋ

ਕੀ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਕੋਈ ਇਲਾਜ ਹੈ?

HMPV ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਕੋਈ ਖਾਸ ਐਂਟੀਵਾਇਰਲ ਥੈਰੇਪੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ HMPV ਦੀ ਲਾਗ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੋਈ ਹੋਰ ਵੈਕਸੀਨ ਅਜੇ ਵਿਕਸਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ABOUT THE AUTHOR

...view details