ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਅਤੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਵੋਟਰਾਂ ਦੇ ਝੁਕਾਅ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਨ ਲਈ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਅਤੇ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਅਹਿਮ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਅਤੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦੋਵੇਂ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਪਸੰਦ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਲਈ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਦੋਵੇਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਆਖਰੀ ਪੜਾਅ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੀਡੀਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪੋਲ ਏਜੰਸੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਕਰਵਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਬਾਰੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਸਹੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਇਹ ਤਾਂ ਗਿਣਤੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।
ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂ ਵੋਟਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੀ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਵਾਰ ਕਿਸ ਪਾਰਟੀ ਜਾਂ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਜਾਂ ਵੋਟ ਦੇਣਗੇ। ਜਦਕਿ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਵੋਟਿੰਗ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੋਲਿੰਗ ਬੂਥ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਅਤੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਜਾਂ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਗਏ ਹਨ।
ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ: ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰੀ-ਇਲੈਕਸ਼ਨ ਜਾਂ ਪ੍ਰੀ-ਵੋਟਿੰਗ ਪੋਲ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨ, ਹਫ਼ਤੇ ਜਾਂ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਸਰਵੇਖਣਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਜਾਂ ਕੁਝ ਵੋਟਰਾਂ ਤੋਂ ਸਿਆਸੀ ਵਿਕਲਪਾਂ ਬਾਰੇ ਫੀਡਬੈਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਸਮੇਂ:ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾ ਵੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦੇਣ ਲਈ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਸਿਆਸੀ ਮਾਹੌਲ ਬਾਰੇ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਨਮੂਨਾ ਚੋਣ:ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਵਿੱਚ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਪਸੰਦ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਰਜਿਸਟਰਡ ਵੋਟਰਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਨਮੂਨਾ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਵਾਲ: ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵੋਟਿੰਗ ਯੋਜਨਾਵਾਂ, ਮਨਪਸੰਦ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਨੀਤੀਗਤ ਮੁੱਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਆਮ ਜਨਤਾ ਅਤੇ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ 'ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਸੰਭਾਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਗਲਤੀ ਦੀ ਗੁਜ਼ਾਇਸ਼: ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ ਦੀ ਗੁਜ਼ਾਇਸ਼ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਟੇ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਸ਼ੱਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗਲਤੀ ਦੀ ਗੁਜ਼ਾਇਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਅਤੇ ਨਮੂਨੇ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਪੂਰਵ-ਅਨੁਮਾਨ ਦਾ ਮਹੱਤਵ:ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਸੂਚਨਾ ਦਾ ਉਪਯੋਗੀ ਸਰੋਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਸਹੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਦੇ ਵੋਟਰ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਰਾਏ ਆਖਰੀ ਸਮੇਂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਬਦਲਾਅ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵੇਰੀਏਬਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਦ ਸਟੱਡੀ ਆਫ ਡਿਵੈਲਪਿੰਗ ਸੋਸਾਇਟੀਜ਼ (CSDS) ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਸੀਟ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਅਤੇ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਤ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਅਨੁਸਾਰ, 1998 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਰਾਏ ਪੋਲ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਦੇ ਲਗਭਗ ਕਰੀਬ ਸੀ, ਪਰ 1999 ਦੀਆਂ ਚੋਣ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ (ਐਨਡੀਏ) ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ 'ਚ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਸੀ। 2004 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰਾਏ ਪੋਲਟਰਾਂ ਲਈ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਨ। ਉਸ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਓਪੀਨੀਅਨ ਪੋਲ ਅਤੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦੋਨਾਂ 'ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਗਠਜੋੜ (ਯੂਪੀਏ) ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸਮਝਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।