ଡେରାଡୁନ: ଯଦି ନିଦ୍ରା ଜନିତ ସମସ୍ୟା ରହିଛି, ତେବେ ସାବଧାନ । ଏହି କାରଣରୁ କେବଳ ମାନସିକ ରୋଗ ନୁହେଁ ବରଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅନେକ ରୋଗ କିମ୍ବା ଦୁର୍ଘଟଣାର ମଧ୍ୟ ଶିକାର ହୋଇପାରନ୍ତି । ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ଅଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ମେଡିକାଲ୍ ସାଇନ୍ସେସ୍(AIIMS Rishikesh)ର ନିଦ୍ରା ରୋଗ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଏହି ସମସ୍ୟାକୁ ହାଲୁକା ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଏହାକୁ ଗୁରୁତର ସହ ନେବା ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ।
ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଆମ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଶୋଇବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ । ହାରାହାରି ବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତି ତାଙ୍କ ଜୀବନର ଏକ ତୃତୀୟାଂଶ ଶୋଇବାରେ ସମୟ ବିତାନ୍ତି । ଶୋଇବା ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଶରୀର ଭିତରେ ଚାଲିଥାଏ, ଯାହାକି ଆମେ ଜାଗ୍ରତ ଥିବା ଅବଶିଷ୍ଟ ଦୁଇ-ତୃତୀୟାଂଶର ଗୁଣକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ ଏବଂ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିଥାଏ । ଦିନସାରା ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରହିବା ପାଇଁ ଭଲ ନିଦ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଦୈନନ୍ଦିନ କାର୍ଯ୍ୟ, ବିଭିନ୍ନ କଳା ଶିଖିବା ଏବଂ ଏକାଗ୍ରତା ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଶୋଇବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।
ଶୋଇବା ସମୟରେ ମସ୍ତିଷ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ଜାରି ରଖିଥାଏ । ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଦିନରେ ଯାହା ଶିଖିଥାଏ ବା ଜାଣିଥାଏ, ତାହା ଶୋଇବା ସମୟରେ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ମେମୋରୀ ଷ୍ଟୋର୍କୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୁଏ । ଏହା ସହିତ, ଜାଗ୍ରତ ଥିବାବେଳେ ମସ୍ତିଷ୍କର ନିରନ୍ତର କାର୍ଯ୍ୟ ହେତୁ ମସ୍ତିଷ୍କ ମଧ୍ୟ ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇଥାଏ, ଯାହା ମସ୍ତିଷ୍କରେ ଜମା ହୋଇଯାଏ । ଯଦି କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି କମ୍ ଶୋଇଥାନ୍ତି କିମ୍ବା ଭଲ ଗୁଣାତ୍ମକ ନିଦ ପାଇନଥାନ୍ତି, ତେବେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ହେତୁ ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥ ମସ୍ତିଷ୍କରେ ଜମା ହୋଇ ରହିଥାଏ ଏବଂ ନର୍ଭଗୁଡିକର ବାର୍ଦ୍ଧକ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିଥାଏ, ଯାହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ କ୍ଷତିକାରକ ହୋଇଥାଏ ।
ଏହି କାରଣରୁ ଆମେ ରୋଗର ଶିକାର ହେବା ଆରମ୍ଭ ହୁଏ । ନିଦ୍ରାର ଅଭାବ କିମ୍ବା ଏହାର ଖରାପ ଗୁଣ ମଧୁମେହ, ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ, ଷ୍ଟ୍ରୋକ୍ ଏବଂ ହୃଦରୋଗ ଭଳି ରୋଗର ସମ୍ଭାବନା ବଢାଇଥାଏ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଗଭୀର ନିଦ୍ରା ଅଭାବରୁ ଉଦାସୀନତା, ଥକାପଣ ଏବଂ ନିଶା ହେବାର ଆଶଙ୍କା ମଧ୍ୟ ବଢିଥାଏ । ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ତଥ୍ୟରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ଭାରତୀୟ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ତିନି ପ୍ରକାରର ଶୋଇବା ବ୍ୟାଧି ସାଧାରଣ ଅଟେ । ଏହି ବ୍ୟାଧିଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରଥମଟି ହେଉଛି, ଦଶ ଜଣ ବୟସ୍କଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ଶୋଇପାରୁ ନାହାନ୍ତି । ଏହି ସମସ୍ୟା ସାଧାରଣତ ଅନିଦ୍ରା ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ।
ସେହିଭଳି 25 ଜଣ ବୟସ୍କଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ଅବଷ୍ଟ୍ରକ୍ଟିଭ୍ ସ୍ଲିପ୍ ବା ଆପ୍ନିଆରେ ପୀଡିତ । ଏହି ସମସ୍ୟା ସ୍ନୋରିଙ୍ଗ ଆକାରରେ ଦେଖାଯାଏ ଏବଂ ଏହିପରି ବ୍ୟକ୍ତି ଶୋଇବା ସମୟରେ କିଛି ସେକେଣ୍ଡ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିଶ୍ୱାସ ବନ୍ଦ କରିଦିଅନ୍ତି । ସେହିପରି 50 ଜଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ରେଷ୍ଟଲେସ୍ ଲେଗ୍ସ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ୍(Restless legs syndrome)ରେ ପୀଡିତ । ଏହି ପ୍ରକାର ଶୋଇବା ସମସ୍ୟାରେ ପୀଡିତ ବ୍ୟକ୍ତି ସନ୍ଧ୍ୟା କିମ୍ବା ରାତିରେ ଗୋଡରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା କିମ୍ବା ଅସ୍ଥିରତା ଅନୁଭବ କରନ୍ତି । ଏହି ସମସ୍ୟା ନିଷ୍କ୍ରିୟତା ସହିତ ଅଗ୍ରଗତି କରେ ଏବଂ ଗୋଡକୁ ଚଳପ୍ରଚଳ କିମ୍ବା ମସାଜ କରିବା ଦ୍ବାରା ଭଲ ହୋଇଥାଏ ।
ଋଶିକେଶ AIIMS କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ପ୍ରଫେସର ଡକ୍ଟର ମୀନୁ ସିଂ କହିଛନ୍ତି, ଆମର ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଅନୁସନ୍ଧାନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ଉଚ୍ଚ ଉଚ୍ଚତା ବିଶିଷ୍ଟ ଅଞ୍ଚଳରେ (ସମୁଦ୍ର ପତ୍ତନଠାରୁ 2000 ମିଟର ଉଚ୍ଚରେ) ରହୁଥିବା ଲୋକମାନଙ୍କର ନିଦ୍ରାର ଗୁଣବତ୍ତା ଖରାପ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ଦୁଇଗୁଣ ରହିଛି । ଏହି ଲୋକଙ୍କର ରେଷ୍ଟଲେସ୍ ଲେଗ୍ସ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ୍ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ଛଅ ଗୁଣ ଅଧିକ । ଖରାପ ନିଦ୍ରା ଗୁଣ ଥକ୍କାପଣ ବଢାଇଥାଏ ଏବଂ ମାନସିକ ସ୍ଥିରତାକୁ ହ୍ରାସ କରିଥାଏ । ଏହି କାରଣରୁ, ଏହିପରି ଲୋକମାନେ ଦିନରେ ପ୍ରାୟତଃ ଶୋଇଥା’ନ୍ତି । ଖରାପ ଶୋଇବା ଗୁଣ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଏବଂ ସାଧାରଣ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା ।
ନିଦ୍ରା ବ୍ୟାଘାତ ହେତୁ ଶରୀରରେ ରୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ବ୍ୟତୀତ ଶିଳ୍ପ କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଏବଂ ଗାଡି ଚଳାଇବା ସମୟରେ ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣାର ଆଶଙ୍କା ମଧ୍ୟ ବଢିଥାଏ । ନିଦ୍ରା ରୋଗ ବିଶେଷଜ୍ଞ ପ୍ରଫେସର ଡକ୍ଟର ରବି ଗୁପ୍ତା କହିଛନ୍ତି ଯେ, 2010 ମସିହାରେ ମାଙ୍ଗାଲୋରରେ ଏୟାର ଇଣ୍ଡିଆ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣାର ଘଟଣା ମଧ୍ୟ ପାଇଲଟଙ୍କ ନିଦ୍ରା କାରଣରୁ ହୋଇଥିଲା । ସେ କହିଛନ୍ତି, ଭଲ କଥା ହେଉଛି ଶୋଇବା ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ଯଥାଶୀଘ୍ର ଡାକ୍ତରଙ୍କଠାରୁ ପରାମର୍ଶ ନେବା ଆବଶ୍ୟକ । ନଚେତ୍ ଏହା ବିରାଟ ବ୍ୟାଧି ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ ।
