ବଦଳୁଥିବା ଋତୁ ପ୍ରକୃତିରେ ନୂଆ ଜୀବନ ସଂଚାର କରେ । ମାନବ ଜୀବନ ଋତୁଚକ୍ର ଜନିତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହ ଅଙ୍ଗାଙ୍ଗୀ ଭାବେ ଜଡିତ । ପାଶ୍ଚାତ୍ୟରେ ଚାରି ଋତୁ ଥିବା ବେଳେ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶରେ ୬ଟି ଋତୁ ଦେଖାଯାଏ । ୬ଟି ଋତୁ ମଧ୍ୟରୁ ତିନି ଋତୁ ବେଶ୍ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏଥିମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ହେଲା ଗ୍ରୀଷ୍ମ । ଏହା ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଋତୁ । ଏହି ଋତୁର ଉପକାରିତା ଓ ଅପକାରିତା ବି ରହିଛି । ଆମର ଆୟୁର୍ବେଦ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଡକ୍ଟର ପି.ଭି ରଙ୍ଗାନାୟକଲୁ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁରେ କିପରି ସୁସ୍ଥ ରହିବେ, ସେ ନେଇ ବିସ୍ତୃତ ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି ।
ଖରାଦିନେ ପ୍ରବଳ ଗରମ, ଗୁୁଳୁଗୁଳି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରେ । ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଅଂଶୁଘାତର ଭୟ ରହିଥାଏ । ଅସହ୍ୟ ତାତି ଓ ଅଂଶୁଘାତ ଯୋଗୁଁ ଆମ ଦେଶରେ ଅନେକ ଲୋକ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥାଆନ୍ତି । ଅଂଶୁଘାତ ହେଉଛି ଏକ ପ୍ରକାର ହାଇପରଥର୍ମିଆ । ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେଶରୀରର ତାପମାତ୍ରା ସହିଷ୍ଣୁତା ସ୍ତରଠାରୁ ଅଧିକ ହୋଇଯାଏ । ଆୟୁର୍ବେଦରେ ଏହାକୁ ଉଷ୍ଣତାପ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଶରୀରର କୋର୍ ତାପମାତ୍ରା ୧୦୪ ଡିଗ୍ରୀ ଫାରେନହିଟ୍ ବା ତାଠାରୁ ଅଧିକ ହୋଇଗଲେ, ମସ୍ତିଷ୍କ ତାପମାତ୍ରା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ବଜାୟ ରଖିବାରେ ବିଫଳ ହୁଏ । ମାନବ ଶରୀର ସର୍ବାଧିକ ୯୮-୯୯ ଡିଗ୍ରୀ ଫାରେନହିଟରେ ହିଁ କାମ କରିଥାଏ । ଶରୀର ଭିତରର ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ ଫିଜିଓଲୋଜିକାଲ ପ୍ରକ୍ରିୟା ପାଇଁ ବିପଜ୍ଜନକ ହୋଇଥାଏ । କିଛି ଲୋକ ବିଶେଷ କରି ବରିଷ୍ଠ ନାଗରିକମାନେ ତାପମାତ୍ରା ବିଫଳତାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବା ଆଶଙ୍କା ଅଧିକ ଥାଏ । ଉଚ୍ଚ ତାପମାତ୍ରା ଜୋନରେ ଘଂଟା ଘଂଟା ଧରି ରହିବା, ଅତ୍ୟଧିକ ଶାରୀରିକ ବ୍ୟାୟାମ କରିବା, ମଦ୍ୟପାନ, ଖରାରେ ବୁଲିବା ଦ୍ୱାରା ମସ୍ତିଷ୍କର ତାପମାତ୍ରା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କେନ୍ଦ୍ର ବିଫଳ ହୁଏ । ଫଳରେ ଅଂଶୁଘାତ ହୁଏ । ଝାଳ ନ ହେବା ବି ଅଂଶୁଘାତର ଗୋଟିଏ କାରଣ । ଯଦି ଅଂଶୁଘାତର ସନ୍ଦେହ ହୁଏ,ତାହା ହେଲେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଲକ୍ଷଣ ସବୁ ଦେଖାଯାଏ ।
. ଝାଳ ନ ବୋହିବା
. ଶରୀରର ଉଚ୍ଚ ତାପମାତ୍ରା
. ସଂଶୟ, ଚିଡଚିଡାପଣ,ଡେଲିରିୟମ, ସିଜର୍ ଇତ୍ୟାଦି
. ଅସୁସ୍ଥତା ଓ ବାନ୍ତି
. ଫ୍ଲସଡ୍ ବା ରେଡ୍ ସ୍କିନ୍
. ନିଶ୍ୱାସ-ପ୍ରଶ୍ୱାସର ଗତି ବୃଦ୍ଧି
. ମୁଣ୍ଡବ୍ୟଥା
.ହୃତ୍ ସ୍ପନ୍ଦନ ବୃଦ୍ଧି
. ନିମ୍ନ ରକ୍ତଚାପ
. ମୂର୍ଚ୍ଛା ଯିବା
ଏସବୁ ଆଶ୍ୱସ୍ତି ପାଇଁ ଅଁଳା,ଗିଲୟ, ଉସିର, ଚନ୍ଦନ, ନଡିଆ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଆୟୁର୍ବେଦ ପରାମର୍ଶ ଦିଏ । ଏସବୁ ବ୍ୟବହାର କଲେ ଶରୀରର ତାପମାତ୍ରା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହୁଏ । ଅଂଶୁଘାତର ସାଧାରଣ ଉପଚାରଗୁଡିକ ହେଲା –
. ନିଜ ଶକ୍ତିସାମର୍ଥ୍ୟ ମୁତାବକ ହିଁ କାମ କରନ୍ତୁ
.କଫି, ଆଲକହଲ ମିଶା ପାନୀୟ ଓ ସୁଗନ୍ଧିକ ପାନୀୟରୁ ଦୂରେଇ ରହନ୍ତୁ