ସମ୍ବଲପୁର: ଭାରତର ସ୍ବାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ଅନେକ ଯୋଦ୍ଧା ନିଜ ଜୀବନର ବଳିଦାନ ଦେଇଛନ୍ତି । ଆଉ ସେମାନଙ୍କ ବଳିଦାନର ଗାଥା ଇତିହାସରେ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇ ରହିଛି । ଏହିସବୁ ଇତିହାସର ପୃଷ୍ଠା ଉନ୍ମୋଚନ କଲେ ଆମେ ସେମାନଙ୍କ ବିରତ୍ବର ଗାଥା ବିଷୟରେ ଜାଣିଥାଉ । ତେବେ ଏବେବି ଏମିତି ଅନେକ ଯୋଦ୍ଧା ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ଭାରତର ସ୍ବାଧୀନତା ପାଇଁ ଇଂରେଜ ମାନଙ୍କ ସହ ଲଢ଼ି ଜୀବନ ଦେଇଥିଲେ ହେଲେ, ଇତିହାସର ପୃଷ୍ଠାରେ ସେମାନଙ୍କୁ ସ୍ଥାନ ମିଳିନାହିଁ । ଏମିତି କିଛି ଯୋଦ୍ଧାଙ୍କ ଗାଁ ହେଉଛି ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା ସିନ୍ଦୁରପଙ୍କ ଛକ ନିକଟରେ ଥିବା ଗାଁ କୁଦୋପାଲି ।
ସମ୍ବଲପୁର ସହରରୁ ମାତ୍ର ୮ କି.ମି ଦୂରତାରେ ରହିଛି କୁଦୋପାଲି ଗାଁ । ଗାଁ ନିକଟରେ ରହିଛି ଏକ ପାହାଡ଼ । ଗାଁ’ର ଭୌଗୋଳିକ ଅବସ୍ଥିତ ଏମିତି ରହିଛି, ଯାହା ଗୋରିଲା ଯୁଦ୍ଧ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ । ଏହାକୁ ଦୃଷ୍ଟିର ରଖି ସମ୍ବଲପୁରର ମହାନ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ବୀର ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏ ଏହି ଗାଁ ପାହାଡରେ ତିଆରି କରିଥିଲେ ଏକ ଯୁଦ୍ଧଘାଟି । ପାହାଡ଼ଟି ସମ୍ବଲପୁରରୁ ପୁରୁଣା ରାଞ୍ଚୀ ରୋଡ଼ରେ ପଡୁଥିବାରୁ ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ଘାଟିରେ ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏ ତାଙ୍କର ୫ମ ଭାଇ ଛବିଲ ସାଏ ଓ ତାଙ୍କ ସମର୍ଥକଙ୍କୁ ଦାୟିତ୍ୱ ଦେଇଥିଲେ । ପାହାଡ଼ ଉପରେ ରହି ଇଂରେଜ ମାନଙ୍କ ଗତିବିଧି ଉପରେ ନଜର ରଖିବା ସହ ଇଂରେଜ ସୈନ୍ୟଙ୍କ ସହ ଗୋରିଲା ଯୁଦ୍ଧ କରି ସେମାନଙ୍କୁ ଅଟକାଉଥିଲେ । ଆଉ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟରେ ତାଙ୍କୁ ସହଯୋଗ କରୁଥିଲେ କୁଦୋପାଲିର କିଛି ବାସିନ୍ଦା ।
୧୮୫୭ ଡିସେମ୍ବର ୩୦ ତାରିଖରେ ଛବିଲ ସାଏ ଓ ତାଙ୍କର ସହଯୋଗୀ ମାନେ ପାହାଡ଼ରୁ ଓହ୍ଲାଇ କୁଦୋପାଲି ଗାଁକୁ ପୁଷପୁନି ପର୍ବ ପାଳନ କରିବାକୁ ଆସି ଗାଁ ନିକଟରେ ଥିବା ଏକ ଆମ୍ବତୋଟାରେ ବିଶ୍ରାମ ନେଉଥିବା ସମୟରେ ଇଂରେଜ ସୈନ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ଉପରେ ଅତର୍କିତ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ । ଏହି ସମୟରେ ଛବିଲ ସାଏଙ୍କ ଦଳ ଓ ଇଂରେଜ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଘମାଘୋଟ ଯୁଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲା । ଇଂରେଜ ସୈନ୍ୟ ଅଧିକ ଥିବାରୁ ଛବିଲ ସାଏ ଓ ତାଙ୍କ ଦଳ କୁଦୋପାଲି ପାହାଡ଼ ଆଡ଼କୁ ଯିବା ପାଇଁ ଗାଁ ଭିତରକୁ ପଶିବା ସମୟରେ ଛବିଲ ସାଏ ଓ ତାଙ୍କ ସହଯୋଗୀଙ୍କ ଉପରେ ଇଂରେଜ ମାନେ ଗୁଳି ଚଳାଇଥିଲେ । ଯେଉଁଥିରେ ୫୩ ଜଣ ଘଟଣା ସ୍ଥଳରେ ଶହୀଦ ହୋଇଥିଲେ ଓ ପରେ ଇଂରେଜମାନେ ଗିରଫ କରିଥିବା ୫ ଜଣଙ୍କୁ ଫାଶୀ ଦେଇଥିଲେ । ସେହିଦିନ ଠାରୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବର୍ଷ ଗ୍ରାମବାସୀ ଏହି ଶହୀଦ ମାନଙ୍କ ସ୍ମୃତିଚାରଣ ପାଇଁ ଡିସେମ୍ବର ୩୦ ତାରିଖରେ ଦୀପ ଜାଳି ମନେ ପକାନ୍ତି । ଆଜି ବି ସମ୍ବଲପୁର ଅଞ୍ଚଳର ହୁମ ବଉଲି ଲୋକ ଗୀତରେ ‘‘ଉଲି ଉଲି ଉଲି-ଉଲି ଉଲି, କୁଦୋପାଲି ଗାଁର ମଝା ଖୁଲି, ଛବିଲ ସାଏ କେ ବାଜଲା ଗୁଲି’’ର ପଂକ୍ତି ବୋଲାଯାଏ ।