ନୟାଗଡ: ବର୍ଷାରେ ଭିଜି ବିଦାୟ ନେଲେ ମା' ଖିଲାମୁଣ୍ଡା । ଆସିଥିଲେ ବୁଢ଼ା ହୋଇ, ଫେରିଲେ ପାରା ହୋଇ ! ଚାଲିଛି ଦଶହରା ପୂଜା। ଏଥିପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ମା'ଙ୍କ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା ଚାଲିଛି । ଦଶହରା ପୂଜା ସମୟରେ ନୟାଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ରଣପୁର ରାଜବାଟିରେ ପୂଜା ପାଇଥାନ୍ତି ମା' ଖିଲାମୁଣ୍ଡା । ମା' ଏବେ ରାଜବାଟୀ ଛାଡ଼ି ମୂଳ ଆସ୍ଥାନକୁ ଫେରିଛନ୍ତି । ବର୍ଷାରେ ଭିଜି ମା'ଙ୍କୁ ବିଦାୟ ଦେଇଛନ୍ତି ରଣପୁରବାସୀ । 16 ଦିନର ଯାତ୍ରା ସାରି ବିଦାୟ ନେଲେ ମା’ ଖିଲାମୁଣ୍ଡା । ଯିବା ବେଳେ ମା' ପାରା ହୋଇ ଫେରିଛନ୍ତି l ଢ଼ୋଲ, ଝାଞ୍ଜ, ମାଦଳ ଆଦିରେ ଦୁଲୁକିଛି ରଣପୁର ବଡ଼ଦାଣ୍ଡ l
ଶୋଳ ଦିନାତ୍ମକ ଯାତ୍ରା ପାଇଁ ରଣପୁର ରାଜନଅରରେ ମା' ଥିଲେ l ଏଥିପାଇଁ ଚଳଚଞ୍ଚଳ ହୋଇଉଠିଥିଲା ରାଜନଅର l ମା'ଙ୍କ ଦର୍ଶନ ପାଇଁ ରାଜବାଟୀରେ ଭକ୍ତଙ୍କ ଭିଡ଼ ଜମିଥିଲା l ରଣପୁରର ଆରାଧ୍ୟ ଠାକୁରାଣୀ ହେଉଛନ୍ତି ମା' ଖିଲାମୁଣ୍ଡା l ମା' ମଙ୍ଗଳବାର ରାତିରେ ମୂଳ ଆସ୍ଥାନକୁ ଫେରିଛନ୍ତି l ଏକ ବିରାଟ ପାଟୁଆରରେ ମା'ଙ୍କୁ ବିଦାୟ ଦିଆଯାଇଛି l ଘଣ୍ଟ ହୁଳହୁଳି ଏବଂ ପାରମ୍ପରିକ ବାଦ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ରରେ ଦୁଲିକିଥିଲା ରଣପୁର ବଡ଼ ଦାଣ୍ଡ l ଦୁଃଖର ସହ ରଣପୁରବାସୀ ମା'ଙ୍କୁ ବିଦାୟ ଦେଇଛନ୍ତି l ପୁଣି ଆସନ୍ତା ବର୍ଷକୁ ଅପେକ୍ଷା କରିଛନ୍ତି ସଭିଏଁ l ଶୋଳପୂଜା ସମୟରେ ମା' ଖିଲାମୁଣ୍ଡା ଏକ କାଠି ସାହାଯ୍ୟରେ ରଣପୁର ଆସିଥାନ୍ତି ଏବଂ ଯିବା ବେଳେ ମଧ୍ୟ କାଠି ସାହାଯ୍ୟରେ ଯାଇଛନ୍ତି l ଏହାକୁ କାଠିଯାତ୍ରା ବୋଲି କୁହାଯାଏ l