ଭୁବନେଶ୍ବର: ଭିଡର ସହର ଭୁବନେଶ୍ବର । କାହା ପାଇଁ ସ୍ବପ୍ନର ସହର ତ ପୁଣି କାହା ପାଇଁ ପେଟପାଟଣାର ସହର । ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବ ପାଇଁ ମନ୍ଦିର ମାଳିନୀ ସହର ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ଓଡିଶାର ରାଜଧାନୀ । ଏଇଠି ମାଳ ମାଳ ମନ୍ଦିର, ସାହିତ୍ୟ, କଳା ସଂସ୍କୃତି, ଐତିହ୍ୟ-ସ୍ଥାପତ୍ୟ ସହ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ଭରା ସ୍ବପ୍ନର ସହର ଭୁବନେଶ୍ବର । ସହର ଦେଖିଛି ସଂଘର୍ଷ ଆଉ ଶିଖାଇଛି ଲଢିବାର କୌଶଳ । ଏଇଠି ସ୍ବପ୍ନ ସତ କରେ ସ୍ବପ୍ନର ପଥିକ । ପ୍ରଗତି ପଥରେ ଦୌଡୁଥିବା ସହର ସହ ପାଦରେ ପାଦ ମିଶାଇ ଚାଲୁଛନ୍ତି ସହରବାସୀ । ଓଡିଶାବାସୀଙ୍କ ହୃଦୟର ସହର ସ୍ମାର୍ଟ ସିଟି । ରଙ୍ଗର ସହର ଭୁବନେଶ୍ବର ଆଜି ସଫଳତାର ରଙ୍ଗ ମାଖିଛି । ଅନେକ ଇତିହାସକୁ ଜାବୁଡି ଧରିଛି ଓଡିଶାର ରାଜଧାନୀ । 1948 ଏପ୍ରିଲ 13 ରେ ଇତିହାସରେ ସ୍ବର୍ଣ୍ଣାକ୍ଷରରେ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇ ରହିଥିଲା ଦିନଟି । ଆଜିକୁ ଠିକ 75 ବର୍ଷ ତଳେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲା ଏ ସହର । ପୁରୁଣା ଭୁବନେଶ୍ବର, କପିଳ ପ୍ରସାଦ, କପିଳେଶ୍ବର ଓ ସାମନ୍ତରାପୁର ଭଳି ଅଳ୍ପ ଅଞ୍ଚଳକୁ ନେଇ ଗଢି ଉଠିଥିଲା ରାଜଧାନୀ ଭୁବନେଶ୍ବର । ପରେ ପରେ ନୂଆ ଅଞ୍ଚଳ ମିଶିବା ସହ ସହର ବଢି ଚାଲିଥିଲା । 75ରେ ପାଦ ଥାପିଛି ଭୁବନେଶ୍ବର ।
1952 ଅକ୍ଟୋବର ପହିଲାରେ ଭୁବନେଶ୍ବର ବିଜ୍ଞାପିତ ଅଞ୍ଚଳ ପରିଷଦ, 1979ରେ ମ୍ୟୁନିସିପାଲଟି ଏବଂ 1994ରେ ମହାନଗର ନିଗମର ମାନ୍ୟତା ପାଇଥିଲା । ଆଜି ସବୁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିକଶିତ ଭୁବନେଶ୍ବର । ଶିକ୍ଷା, ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଗମନାଗମନ, ବ୍ୟବସାୟ, ଅର୍ଥନୀତି, କ୍ରୀଡା ଓ ପର୍ଯ୍ୟଟନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନମ୍ବର ୱାନ ହୋଇଛି । ଶିକ୍ଷା ହବ ପାଲଟିଛି ସହର । ଆରମ୍ଭରୁ ମାତ୍ର ହାତ ଗଣତି ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ଥିଲା ମାତ୍ର ସହର ବୟସ ବଢିବା ସାଙ୍ଗକୁ ମଣିଷ ତିଆରି କାରଖାନା ମଧ୍ୟ ଗଢି ଉଠିଥିଲା । ସହରରେ ଆଇଆଇଟି, କିଟ ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟ, ଓୟୁଏଟି, ରମାଦେବୀ ମହିଳା ବିଶ୍ବ ବିଦ୍ୟାଳୟ, ଉତ୍କଳ ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟ ରହିଛି । ଅନେକ ପ୍ରତିଭା ତିଆରି କରିଛି ଏହି ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ । ପର୍ଯ୍ୟଟନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ପଛରେ ପଡିନି ସହର । ଉଦୟଗିରି, ଖଣ୍ଡଗିରି, ଶାନ୍ତିସ୍ତୁପ ଧଉଳି, ନନ୍ଦନକାନନ, ପ୍ଲାନେଟୋରିୟମ ଆଦି ପର୍ଯ୍ୟଟନ ବୃଦ୍ଧି କରିଛି । ମାଳ ମାଳ ମନ୍ଦିର ପାଇଁ ମନ୍ଦିର ମାଳିନୀ ସହର ଆଖ୍ୟା ପାଇଛି ସହର ।
ସଫଳତା ଦେଲା ହକି ମହାକୁମ୍ଭ: କ୍ରୀଡା ଠିକଣା ପାଲଟିଛି ରାଜଧାନୀ । ସହର ସଫଳତାରେ ଫର୍ଦ୍ଦ ଯୋଡିଛି ହକି ବିଶ୍ବକପ । ଦୁଇ ଦୁଇ ଥର ହକି ମହାକୁମ୍ଭ ଆୟୋଜନ ସହରକୁ ନୂଆ ପରିଚୟ ଦେଇଛି । 2018 ଓ 2023ରେ ପୁରୁଷ ହକି ବିଶ୍ବକପ ଆୟୋଜନ ସହରର ସମ୍ମାନ ବଢାଇଛି । ଏହା ସହ ଫିଫା ମହିଳା ବିଶ୍ବକପ ଆୟୋଜନ ସରି ପ୍ରଶଂସା ସାଉଁଟିଛି ସହର । ଟେନିସ ଖେଳକୁ ଗୁରୁତ୍ବ ଦେଇ ଏକ ଟେନିସ ସେଣ୍ଟର ଉଦଘାଟନ ହୋଇଛି । ଯାହା କ୍ରୀଡା ଇତିହାସରେ ଏକ ନୂଆ ଫର୍ଦ୍ଦ ଯୋଡିଛି ।