ଖୋର୍ଦ୍ଧା: ରଙ୍ଗ, ରୂପ, ଜାତି, ଧର୍ମ ଓ ଭାଷାର ଭିନ୍ନତାକୁ ନେଇ ଥାଏ ମଣିଷର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ପରିଚୟ। ତେବେ ଏ ପରିଚୟରେ ବସ୍ତ୍ରର ମଧ୍ୟ ଏକ ଭିନ୍ନ ଭୂମିକା ରହିଛି। ସେହିଭଳି ଖୋର୍ଦ୍ଧାର ନୀଳ ଲୁଙ୍ଗି ଓ ନାଲି ଗାମୁଛା ସବୁ ବସ୍ତ୍ର ଠାରୁ ଭିନ୍ନ। କେବଳ ଓଡ଼ିଶା ନୁହେଁ ସାରା ଦେଶରେ ନିଜ ପରିଚୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଗାମୁଛା ଓ ଲୁଙ୍ଗି। ମାତ୍ର ଏହା ଏବେ ସତ୍ତା ହରାଇବାକୁ ବସିଲାଣି।
ଖୋର୍ଦ୍ଧା ବୀର ମାଟିର ପ୍ରତୀକ। ଅନେକ ଚର୍ଚ୍ଚା ଏହାର ଇତିହାସକୁ ନେଇ। ହେଲେ ଏଠାକାର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ନାଲି ଗାମୁଛା ଓ ଲୁଙ୍ଗିକୁ ନେଇ କିଛି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ ରହିଛି ଖୋର୍ଦ୍ଧାରେ। ଏହାର ଗୁଣବତ୍ତାକୁ ନେଇ ଏହି ସାମଗ୍ରୀ ସାରା ଓଡ଼ିଶାରେ ପରିଚିତ। କିନ୍ତୁ ଏବେ ସେ ଗୌରବମୟ ଗାଥା ଧୀରେ ଧୀରେ ଅତୀତ ହେବାକୁ ବସିଲାଣି। ବୁଣାକାରଙ୍କ ଦୁଃଖ, ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ କ୍ଷତି ଓ ଭଙ୍ଗା ଦଦରା ଘର ପାଇଁ ଖୋର୍ଦ୍ଧାର ଲୁଙ୍ଗି ଓ ଗାମୁଛା ବିଲୀନ ହେବାକୁ ବସିଛି।