ରାଞ୍ଚି: ସତେଜ ପନିପରିବା ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତଙ୍କର ପସନ୍ଦ । ମାତ୍ର ସମୟ ଅଭାବ ହେଉ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାରଣରୁ ପ୍ରତିଦିନ ସତେଜ ପନିପରିବା ଖାଇବାରୁ ବଞ୍ଚିତ ହୁଅନ୍ତି । ଅଧିକାଂଶ ଲୋକେ ପରିବାକୁ ସତେଜ ରଖିବା ପାଇଁ ଫ୍ରିଜ୍ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି ସତ, ମାତ୍ର ସେଗୁଡିକ ହାନିକାରକ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ କିପରି ବିନା କେମିକାଲରେ ସହଜରେ ତାଜା ପରିବା ମିଳିପାରିବ ତା'ର ବାଟ ବାହାର କରିଛନ୍ତି ବୈଜ୍ଞାନିକ (Ranchi-based Agriculture Research Institute develops lacquer coating to preserve veggies) ।
ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ କମାଲ୍: ବିନା ଫ୍ରିଜ୍ରେ 8 ଦିନ ତାଜା ରହିବ ପରିବା ଫ୍ରିଜ୍ ବିନା ଆଠ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପରିବାକୁ ସତେଜ ରଖିବାର ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ବିକଶିତ ହୋଇଛି । ରାଞ୍ଚିରେ ଅବସ୍ଥିତ ଦେଶର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଜାତୀୟ କୃଷି ମାଧ୍ୟମିକ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଏହି କୌଶଳର ବିକାଶ କରିଛି । ଏହି କୌଶଳ ସହିତ ପନିପରିବା ଏବଂ ଫଳ ଉପରେ ଏକ ଲାକର-ଆଧାରିତ ସ୍ତର(lacquer based coating) ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ, ଯେଉଁ କାରଣରୁ ଏହା ପ୍ରାୟ ଏକ ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିରାପଦ ଏବଂ ସତେଜ ରହିଥାଏ । ଏହି ଲାକର ଆଧାରିତ ସ୍ତରର ବିଶେଷ କଥା ହେଉଛି କି, ଏହି ସ୍ତରକୁ ଖାଇବା ଯୋଗ୍ୟ(Edible) କୁହାଯାଏ । ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଏହି ସ୍ତରର କୌଣସି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କ୍ଷତିକାରକ ଗୁଣ ନାହିଁ ।
ଏହି ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, "ଟମାଟୋ, କ୍ୟାପସିକମ୍, ବାଇଗଣ ଏବଂ ପୋଟଳ ଉପରେ ଲାକର ଆଧାରିତ ଆବରଣ ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଇଥିଲା । ସମସ୍ତ ପ୍ରକାରର ପରୀକ୍ଷଣ ସଫଳ ହୋଇଛି । ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଦ୍ୱାରା ଫଳ ଏବଂ ପନିପରିବାର ସତେଜ ରହିବା ଅବଧି ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ ଏବଂ କୃଷକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଫସଲର ଉତ୍ତମ ବଜାରିକରଣ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହେବେ ।"
ଏହାର ବୈଷୟିକ ଦିଗ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ ସମାପ୍ତ ହୋଇଛି । ଏକ ଆକଳନ ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରାୟ 40 ପ୍ରତିଶତ ଫଳ ଏବଂ ପନିପରିବା ଗ୍ରାହକଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିବା ପୂର୍ବରୁ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଥାଏ । ଏହି କୌଶଳ ଅପଚୟକୁ ମଧ୍ୟ ରୋକିବ ବୋଲି ବୈଜ୍ଞାନିକ କହିଛନ୍ତି ।
ଝାଡଖଣ୍ଡ ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ସର୍ବାଧିକ ଲାକର ଉତ୍ପାଦନକାରୀ ରାଜ୍ୟ । ଲାକର ବାୟୋ ଡିଗ୍ରେଡେବଲ୍, ଅଣ ବିଷାକ୍ତ ଏବଂ ଇକୋ ଫ୍ରେଣ୍ଡଲି । ଏହା ଟାବଲେଟ୍, କ୍ୟାପସୁଲ୍ ଏବଂ ଔଷଧର ଉପରି ଭାଗ ଆବରଣରେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ଫାର୍ମାସ୍ୟୁଟିକାଲ୍ କମ୍ପାନୀଗୁଡିକ କ୍ୟାପସୁଲ୍ ଭିତରେ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ପଦାର୍ଥ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି । ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ଲାକର ଚାହିଦାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ରାଜ୍ୟର 12 ଟି ଜିଲ୍ଲାରେ ଏହାର ଚାଷ ବ୍ୟାପକ ପରିମାଣରେ କରାଯାଉଛି ଏବଂ ଏହି ଚାଷରେ ପ୍ରାୟ ଚାରି ଲକ୍ଷ ପରିବାର ଜଡିତ ଅଛନ୍ତି ।
ନ୍ୟାସନାଲ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ସେକେଣ୍ଡାରୀ ଏଗ୍ରିକଲ୍ଚର, ନାମକୁମ୍, ରାଞ୍ଚି ଲାକର ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ଗବେଷଣା କରିବାରେ ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛି । 1924 ମସିହାରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଏହି ଜାତୀୟ ଅନୁଷ୍ଠାନ ପୂର୍ବରୁ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଲାକର୍ ରିସର୍ଚ୍ଚ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଏବଂ ପରେ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ନ୍ୟାଚୁରାଲ୍ ରେସିନ୍ସ ଆଣ୍ଡ ଗୁମ୍ସ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ଥିଲା । ଭାରତୀୟ କୃଷି ଅନୁସନ୍ଧାନ (ICAR) ଚଳିତ ବର୍ଷ ସେପ୍ଟେମ୍ବରରେ ଜାତୀୟ କୃଷି ମାଧ୍ୟମିକ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଭାବରେ ଏହାର ନାମ ଅନୁମୋଦନ କରିଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ଅନୁଷ୍ଠାନ ଅନେକ ପ୍ରକାରର କୃଷିଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ଅମଳର ଉନ୍ନତି ଏବଂ ଲାକର ବ୍ୟତୀତ ସେମାନଙ୍କର ବିବିଧ ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଗବେଷଣା କରିବାକୁ ଯୋଜନା ରଖିଛି ।
ବ୍ୟୁରୋ ରିପୋର୍ଟ, ଇଟିଭି ଭାରତ
