ବାଲେଶ୍ବର:ଧରାପୃଷ୍ଠରେ ଯେବେ ଦାନବ କବଳରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇବା ପାଇଁ ଭକ୍ତ ତ୍ରାହି ତ୍ରାହି ଡାକିଛି ସେବେ ଆର୍ବିଭାବ ନେଇଛନ୍ତି ମା' ଦୁର୍ଗା । ଭକ୍ତର ଦୁଃଖ ଦୂର କରି ସେ ପାଲଟେ ଦୁଃଖନାସିନୀ । ସେ ସହି ପାରେନି ସନ୍ତାନର ଦୁଃଖ । ସେ ସର୍ବସଂହା । ଦୁର୍ଗା ମା ଦଶଭୁଜା ହୋଇଥିଲାବେଳେ ଏମିତି ଜଣେ ଦୁର୍ଗା ମା' ହେଉଛନ୍ତି ବାଲେଶ୍ଵର ଜିଲ୍ଲା ରେମୁଣା ବ୍ଲକ ପତ୍ରିପାଳ ପଞ୍ଚାୟତ ନାଲାପାଟଣା ଗାଁର ଅଷ୍ଟାଦଶ ଭୁଜା ମା' ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀ । ପ୍ରାୟ 200 ବର୍ଷ ଧରି ଏଠାରେ ପୂଜା ପାଇ ଆସୁଛନ୍ତି ମା' ।
ଅଷ୍ଟାଦଶଭୁଜା ମା' ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ଅପାର ମହିମା, ଶରଣ ପଶିଲେ ଦୂର ହୁଏ ଦୁଃଖକଷ୍ଟ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରରେ 1818 ମସିହାରେ ଏହି ସ୍ଥାନରେ ଏକ ବିରାଟ ପୋଖରୀ ଥିଲା । ଏହି ପୋଖରୀରୁ ମା'ଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି ଏକ କଳା ମୁଗୁନି ପଥର ଭାବେ ଆବିର୍ଭାବ ହୋଇଥିଲେ । ସେତେବେଳେ ଏହି ସ୍ଥାନରେ ମା'ଙ୍କୁ ଏକ ଚାଳଛପର ଘରେ ସ୍ଥାପନ କରି ହରିଗୋଲାମ ଦାସ ପୂଜା କରୁଥିଲେ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ହରିଗୋଲାମ ତ୍ରିଲୋଚନ ଦାସଙ୍କୁ ପୋଷ୍ୟପୁତ୍ର ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତ୍ରିଲୋଚନଙ୍କ ବିବାହ ଚନ୍ଦ୍ରମଣୀଙ୍କ ସହ ହୋଇଥିଲା । ପରେ ଚନ୍ଦ୍ରମଣି ମା' ଅଷ୍ଟାଦଶ ଭୁଜାଙ୍କ ନିତ୍ୟ ପୂଜକ ଭାବେ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରି ଆସୁଥିଲେ । ତାଙ୍କର 93 ବର୍ଷ ବୟସରେ ବିୟୋଗ ହେବାପରେ ତାଙ୍କର ପୋଷ୍ୟପୁତ୍ର ପ୍ରଭାକର ମହାପାତ୍ର 1994 ମସିହାରେ ନିତ୍ୟପୂଜକ ହୋଇ ମାଙ୍କ ପୂଜା କରି ଆସୁଛନ୍ତି । ମା'ଙ୍କ ପାଖରେ 3ଜଣ ପୂଜକ ଥିବାବେଳେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଶକ୍ତିପଦ ପଣ୍ଡା ମୁଖ୍ୟ ପୂଜକ ।
ଏହି ପୀଠକୁ ସ୍ବାତ୍ତିକ ପୀଠ, ଶକ୍ତି ପୀଠ ଓ ଶୈବପୀଠ ଭାବେ କୁହାଯାଇଥାଏ । ଏଠାକାର ପୂଜାବିଧି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଆରା । ଏଠାରେ ଶିବ ଓ ଜଗନ୍ନାଥ ରହିଛନ୍ତି । ଏଠାରେ ପ୍ରଥମେ ଶିବଙ୍କ ପାଖରେ ଭୋଗ ଲଗାଯିବା ପରେ ଜଗନ୍ନାଥ ଓ ଶେଷରେ ମା' ଅଷ୍ଟାଦଶ ଭୁଜାଙ୍କ ପାଖରେ ଭୋଗ ଲାଗିହୁଏ । ଦୁର୍ଗାପୂଜା ସମୟରେ ଏଠାରେ 18 ଦିନ ଧରି ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରାଯାଇଥାଏ । ମୂଳାଷ୍ଟମୀ ଦିନରୁ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଦୁର୍ଗାଷ୍ଟମୀ ଯାଏ 16 ଦିନ ଓ ନବମୀ, ଦଶମୀ ପୂଜାକୁ ମିଶାଇ ମୋଟ 18 ଦିନ ମା'ଙ୍କ ଷୋଡ଼ଶ ଉପଚାର ପୂଜା କରାଯାଇଥାଏ । ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ କୌଣସି ଅପ୍ରୀତିକର ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହେଲେ ମା' ଅଞ୍ଚଳବାସୀଙ୍କୁ ସହାୟ ହୁଅନ୍ତି । କେହି କେବେ ଏଠାରୁ ଖାଲି ହାତରେ ଫେରି ନଥିବା ଭକ୍ତମାନେ କହିଛନ୍ତି ।
ମାନସିକ କରିଥିବା ଭକ୍ତମାନଙ୍କ ମାନସିକ ପୂରଣ ହେଲେ ସେମାନେ ମା'ଙ୍କ ନିକଟରେ ଚଣ୍ଡୀପାଠ ସହ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରିଥାନ୍ତି । ସେଥିପାଇଁ କେବଳ ବାଲେଶ୍ଵର ନୁହେଁ ଅନ୍ୟ ଜିଲ୍ଲାରୁ ମଧ୍ୟ ଭକ୍ତମାନଙ୍କ ସୁଅ ଛୁଟିଥାଏ । ଏହି ପୀଠରେ ରଜ, ମକର ଓ ରାହାସପୂର୍ଣ୍ଣିମା ବେଶ ଧୁମଧାମରେ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ । ମା'ଙ୍କ ମନ୍ଦିର ଆଗରେ ପୋଖରୀ ଥିବା ବେଳେ ଚାରିକଡେ ପୋଖରୀ ଆଢି ଥିବା କଥା ଲୋକମୁଖରୁ ଶୁଣିବାକୁ ମିଳେ । ଏଠାକାର ପୂଜା କମିଟିର ସଭାପତି ଭାବେ ଉପଜିଲ୍ଲାପାଳ ଦାଇତ୍ବ ତୁଲାଇ ଥାଆନ୍ତି । ମା' ଅଷ୍ଟାଦଶ ଭୁଜାଙ୍କ ଅନେକ ମାହାତ୍ମ୍ୟ ରହିଥିବା ବେଳେ ମା'ଙ୍କ ଶରଣ ପଶିଲେ ସବୁ ଦୁଃଖକଷ୍ଟ ଲାଘବ ହୋଇଥାଏ ବୋଲି ବିଶ୍ବାସ ରହିଛି ।
ବାଲେଶ୍ବରରୁ ଜୀବନଜ୍ୟୋତି ନାୟକ,ଇଟିଭି ଭାରତ
