ବିଶ୍ବରେ ଯଦି ସବୁଠାରୁ ପୁରୁଣା କୌଣସି ବିମାନ ବାହକ ଯୁଦ୍ଧପୋତ ଥାଏ, ତେବେ ସେ ହେଉଛି ଭାରତର ଗର୍ବ ଓ ଭାରତୀୟ ବୀରତ୍ବର ପ୍ରତୀକ ଆଇଏନଏସ ବିରାଟ । ଗତ 30 ବର୍ଷ ହେବ ସେବା ଯୋଗାଇ ଆସୁଛି ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ପୋତ । 2017 ମସିହାରେ ଏହି ଯୁଦ୍ଧପୋତଟିକୁ କାର୍ଯ୍ୟରୁ ନିବୃତ୍ତ ରହିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଯାଇଥିବାବେଳେ ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ପାଇଁ ନୌସେନା ଏହାକୁ ଦେଇଥିଲା ‘ଗ୍ରାଣ୍ଡ ଓଲ୍ଡ ଲେଡି’ର ଆଖ୍ୟା । ନୌସେନାର ଶକ୍ତି ଭାବେ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିବା ଏହି ଯୁଦ୍ଧପୋତ ସମୂଦ୍ରପଥରେ ଶତ୍ରୁଙ୍କ ଉପରେ ନଜର ରଖିବାରେ ନିପୁଣ । ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହା ନିଲାମ ହୋଇଥିବାବେଳେ ଏହାକୁ କିଣିଥିବା କମ୍ପାନୀ ଏହି ଜାହାଜରେ ବ୍ୟବହୃତ ଲୁହାକୁ ମୋଟର ବାଇକରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ନେଇ ସୂଚନା ଦେଇଛି ।
ନୌସେନା ପାଇଁ ବ୍ରିଟେନରୁ ଆମଦାନୀ ହୋଇଥିଲା ବିମାନ ବାହକ ଯୁଦ୍ଧପୋତ:
1944ରେ ନିର୍ମିତ ଏହି ଯୁଦ୍ଧପୋତକୁ 1986 ମସିହାରେ ଭାରତୀୟ ନୌସେନାରେ ସାମିଲ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହା ପୂର୍ବରୁ ଏହି ବିମାନ ବାହକ ଯୁଦ୍ଧପୋତ ବ୍ରିଟେନରେ 27 ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟରତ ରହିଥିଲା । 1959 ମସିହାରେ ଏହା ବ୍ରିଟେନର ରାଜକୀୟ ନେଭିରେ ସାମିଲ ହୋଇଥିଲା । ସେହି ସମୟରେ ଏହାର ନାମ ରହିଥିଲା ଏଚଏମଏସ ହରମିଜ । ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଏହି ଜାହାଜ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବାବେଳେ ବ୍ରିଟେନରେ କାର୍ଯ୍ୟରତ ସମୟରେ ଏହା ଫାକଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଯୁଦ୍ଧରେ ବ୍ରିଟେନର ବିଶେଷ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଅନେକ ଜଟିଳ ପରିସ୍ଥିତି ସତ୍ତ୍ବେ ଏହା 100 ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମୁଦ୍ରରେ ତିଷ୍ଠି ରହିଥିଲା ।
ଗୋଟିଏ ସହର ପରି ଥିଲା ଏହି ଯୁଦ୍ଧପୋତ:
226 ମିଟର ଲମ୍ବ ଓ 49 ମିଟର ଚଉଡା ବିଶିଷ୍ଟ ଏହି ଜାହାଜଟି ଭାରତୀୟ ନୌସେନାରେ ସାମିଲ ହେବା ପରେ ଅପରେସନ ଜୁପିଟରରେ 1989 ମସିହାରେ ଶାନ୍ତି ସ୍ଥାପନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଏହାକୁ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ପଠାଯାଇଥିଲା । ସେପଟେ 2001 ମସିହାରେ ସଂସଦ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ ସମୟରେ ଅପରେସନ ପରାକ୍ରମରେ ମଧ୍ୟ ଏହାକୁ ସାମିଲ କରାଯାଇଥିଲା ।
ତେବେ 30 ବର୍ଷର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ମଧ୍ୟରେ ଆଇଏନଏସ ବିରାଟ ପ୍ରାୟ 10 ଲକ୍ଷ କିଲୋମିଟରର ଦୂରତା ଅତିକ୍ରମ କରିଛି । ଯାହା ପୃଥିବୀ ଚାରିପଟେ 28ଥର ଚକ୍କର କାଟିବା ସହ ସମାନ । ଏହି ଜାହାଜ ନିଜ ଭିତରେ ହିଁ ଏକ ଛୋଟ ସହର ପରି । ଏଥିରେ ଏକ ପୁସ୍ତକାଳୟ, ଜିମ୍, ଏଟିଏମ, ଟିଭି ଓ ଭିଡିଓ ଷ୍ଟୁଡିଓ, ହସ୍ପିଟାଲ, ଦନ୍ତ ଚିକିତ୍ସା ସେଣ୍ଟର ଓ ମିଠା ପାଣି ବିଶୋଧନ କେନ୍ଦ୍ର ପରି ସୁବିଧା ଉପଲବ୍ଧ ରହିଛି । ଏହି ଜାହାଜର ଓଜନ 28 ହଜାର 700 ଟନ ରହିଥିବା ବେଳେ ଏଥିରେ 150 ଅଫିସର ଓ 1500 ନାବିକଙ୍କୁ ନିୟୋଜିତ କରାଯାଇପାରେ ।