ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ପ୍ରତିବର୍ଷ 22 ସେପ୍ଟେମ୍ବରରେ ବିଶ୍ବ ଗଣ୍ଡା ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ । ବିଶ୍ବରେ ପାଞ୍ଚଟି ଗଣ୍ଡାର ପ୍ରଜାତି ପାଳନ କରାଯାଏ ଓ ଏହି ଦିବସରେ ସେମାନେ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ଆହ୍ବାନ ଗୁଡିକ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଏ । ଏହି ଏକ ବିଶେଷ ଦିନ କାରଣ ଏ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସଂଗଠନ, ଅଣ-ସରକାରୀ ସଂଗଠନ (ଏନଜିଓ), ପ୍ରାଣୀ ଉଦ୍ୟାନ, ଏବଂ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ନିଜର ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଢଙ୍ଗରେ ଗଣ୍ଡା ପାଳନ କରିବାର ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।
ଆଫ୍ରିକା ଏବଂ ଏସିଆରେ ବାସ କରୁଥିବା ପାଞ୍ଚଟି ଗଣ୍ଡା ପ୍ରଜାତି ମଧ୍ୟରୁ ତିନୋଟି IUCN ଦ୍ବାରା ଗୁରୁତର ଭାବରେ ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ଯଥା-
1.ଜାଭାନ୍(Rhinoceros sondaicus)
2. ସୁମାତ୍ରାନ (Dicerorhinus sumatrensis)
3. ବ୍ଲାକ୍ ଗଣ୍ଡା (Diceros bicornis)
4. ଧଳା ଗଣ୍ଡା(Ceratotherium simum)
5. ଏକ ଶିଙ୍ଗ ବିଶିଷ୍ଟ ଗଣ୍ଡା(Rhinoceros unicornis) ବିଲୁପ୍ତ ହେବେ ।
ବିଶ୍ବ ଗଣ୍ଡା ଦିବସ ଇତିହାସ-
2010 ରେ ଏହା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଥିଲା ଯେ ଗଣ୍ଡା ସଙ୍କଟ ବିଷୟରେ ବିଶ୍ବ ଅଜଣା ଅଛି । ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ଜାଣି ନଥିଲେ ଯେ ଏହି ମହାନ ପ୍ରଜାତିର ବିଲୁପ୍ତ ହେବାକୁ ଆମେ କେତେ ନିକଟତର ହେଉଛୁ। ପ୍ରଜାତିର ଅବସ୍ଥା ଏତେ ଜଟିଳ ଯେ ସେହି ସମୟରେ ଦୁନିଆରେ 30,000 ରୁ କମ୍ ଗଣ୍ଡା ଜୀବିତ ଥିଲେ। ତେଣୁ ବିଶ୍ବର ଅବଶିଷ୍ଟ ଗଣ୍ଡାଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ WWF- ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ବିଶ୍ବ ଗଣ୍ଡା ଦିବସ ଘୋଷଣା କଲା ।
ଏହା ଏକ ଅଦ୍ବିତୀୟ ସଫଳତା ଭାବରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା । ବିଶ୍ବ ଗଣ୍ଡା ଦିବସ ପାଳନ କଲା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ସୁସ୍ଥତା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ୟାଗୁଡିକ ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କଲା । ନିକଟ ଅତୀତରେ ପୋଖରୀ, ସହରୀକରଣ ଏବଂ ପ୍ରଦୂଷଣ ଦ୍ବାରା ଗଣ୍ଡା କମିଯାଉଥିବା ଆଶଙ୍କା ଦେଖାଦେଇଥିଲା । ଗଣ୍ଡା ପ୍ରେମୀ ଲିସା ଜେନ କ୍ୟାମ୍ପବେଲ 2011ରେ ପାଞ୍ଚ ପ୍ରଜାତିର ଗଣ୍ଡାକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବାକୁ ଚାହିଁଲେ । ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ବିଶ୍ବରେ ପ୍ରାୟ 100 ସୁମିତ୍ରନ୍ ଗଣ୍ଡାର ବାକି ଅଛନ୍ତି ଏବଂ 60-65 ଜାଭାନ ଗଣ୍ଡା ଅଛନ୍ତି ।
ବିଶ୍ବ ଗଣ୍ଡା ଦିବସକୁ କିପରି ପାଳନ କରାଯିବ-
ବିଶ୍ବ ଗଣ୍ଡା ଦିବସ ପାଳନ କରିବା ଆମର ଆଧୁନିକ ଦୁନିଆରେ ଗଣ୍ଡାଙ୍କ ବିଷୟରେ ନିଜକୁ ଶିକ୍ଷା ଦେବା ସହିତ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଗଣ୍ଡାର ଶକ୍ତି, ସ୍ଥିରତା, ଏବଂ ଦୃଢତା ଏକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ପ୍ରତୀକ । ଏହି ଚମତ୍କାର ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କୁ ଦୁନିଆରୁ ଅଦୃଶ୍ୟ ହେବାକୁ ଦିଆଯିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ । ତେଣୁ ନିଜ ପରିବାର ସହ ମିଶି ଏନେଇ ସଚେତନତା ଦିବସ ପାଳନ କରନ୍ତୁ ।
ଗଣ୍ଡାଙ୍କ ଉପରେ ସବୁଠାରୁ ବଡ କଭରେଜ-
ଚୀନ ସରକାର ଅକ୍ଟୋବର 29, 2018 ରେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଯେ ଦେଶରେ ଚିକିତ୍ସା ବ୍ୟବହାର ତଥା ସାଂସ୍କୃତିକ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଗଣ୍ଡାର ଶିଙ୍ଗ ଏବଂ ବାଘ ହାଡର ବ୍ୟବହାରକୁ ଆଇନଗତ କରାଯାଇଛି। ନୂତନ ନିୟମାବଳୀ ଅନୁଯାୟୀ, 1993 ରେ ଲାଗୁ ହୋଇଥିବା ଏକ ନିଷେଧାଦେଶକୁ ଖାରଜ କରାଯାଇଥିଲା ।
ସେପ୍ଟେମ୍ବର 20, 2018 ରେ ବିଶ୍ବ ଗଣ୍ଡା ଦିବସର ଠିକ୍ ପୂର୍ବରୁ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସଂରକ୍ଷଣ ସଂଗଠନର ଏକ ମିଳିତ ମଞ୍ଚ ସୁମାତ୍ରାନ୍ ଗଣ୍ଡା ସୁରକ୍ଷା ଶୁଭାରମ୍ଭ ଘୋଷଣା କରିଥିଲା । ଏହା ଗୁରୁତର ଭାବରେ ବିଲୁପ୍ତପ୍ରାୟ ପ୍ରଜାତିଗୁଡିକ ପାଇଁ ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରଜନନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ସମର୍ଥନ କରିବାକୁ ଏକ ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲା। ପରବର୍ତ୍ତୀ ବର୍ଷ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇଛି ।