ୱାଶିଂଟନ୍: ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଆଦେଶକ୍ରମେ ଇରାନ୍ର କୁଦସ୍ ବାହିନୀ କମାଣ୍ଡର ମେଜର ଜେନେରାଲ କାସିମ୍ ସୁଲେମାନୀଙ୍କୁ ନିହତ କରିଛି ଆମେରିକା ସେନା। ଏହା ସମଗ୍ର ମଧ୍ୟପ୍ରାଚ୍ୟରେ ବୈଦେଶିକ ସମ୍ପର୍କ ଓ ରାଜନୈତିକ ଅବସ୍ଥିତିକୁ ଦୋହଲାଇ ଦେଇଛି। ତା’ ଛଡ଼ା ଆମେରିକାର ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ରାଜନୀତିକ ପରିସ୍ଥିତି ମଧ୍ୟ ଏହାଦ୍ଵାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଛି। ଏ ବାବଦରେ ଆମେରିକୀୟ ଟେଲିଭିଜନ ବିତର୍କଙ୍କ ସମେତ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ମତ ଦେଉଛନ୍ତି ଯେ, ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଏହି ଆଦେଶ ଦ୍ଵାରା ଏକ ଉତ୍ତେଜନାପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟିହୋଇଛି। ଅବଶ୍ୟ ସୁଲେମାନୀର ପରୋକ୍ଷ ଆକ୍ରମଣ ଦ୍ଵାରା ଅତୀତରେ ଆମେରିକା ଓ ଏହାର ସହଯୋଗୀଙ୍କ ପ୍ରଭୂତ କ୍ଷତି ହୋଇଛି। କିନ୍ତୁ ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଏଡ଼ାଇବା ଲାଗି ଆମେରିକାର ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିମାନେ କେବେ ସୁଲେମାନୀଙ୍କୁ ସବୁଦିନ ଲାଗି ହଟାଇଦେବା ପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇପାରୁ ନଥିଲେ। ଏଣୁ ଏବେ ଯେଉଁ ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ତାହା ଆଗକୁ ଯୁଦ୍ଧ ରୂପ ନେଇପାରେ। ଏଣୁ ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଏଭଳି ଏକ ଦୁଃସାହସର ପରିଣତି ଉତ୍କଟ ହୋଇପାରେ ବୋଲି ଆଶଙ୍କା କରାଯାଉଛି।
ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଟ୍ରମ୍ପଙ୍କ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତିର ପରିଣତି କ’ଣ ହେବ ତାହା ଆସନ୍ତା କିଛି ମାସ ଭିତରେ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଯିବ। ବାସ୍ତବରେ ଏପରି ଏକ ଦୁଃସାହସର ଆବଶ୍ୟକ ଥିଲା କି ନଥିଲା ତାହାବି ଜଣାପଡ଼ିବ। କିନ୍ତୁ ଏହା ପୂର୍ବରୁ ଆମେରିକାର ବୈଦେଶିକ ସଚିବ ମାଇକ୍ ପୋମ୍ପେଓ ଡ୍ରୋନ୍ ଆକ୍ରମଣର କିଛି ସମୟ ପରେ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିସାରିଛନ୍ତି ଯେ, ‘ଆମେରିକା କେବେ ବି ଇରାନ୍ ସହ ଯୁଦ୍ଧ ଚାହେଁ ନାହିଁ କି ଶାସନରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ବି ଚାହେଁ ନାହିଁ’ । ନିଜର ଶକ୍ତି ଓ ସାମର୍ଥ୍ୟ ତଥା ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଆକଳନ କରିଲେ ଇରାନ୍ କଦାପି ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣକାଳୀନ ଯୁଦ୍ଧ ଚାହିଁବ ନାହିଁ। ଯଦିଓ ଏହା ଆମେରିକା ବିରୋଧରେ ପ୍ରତିଶୋଧ ନେବ ଏବଂ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାଚ୍ୟରେ ମୁତୟନ ଆମେରିକାର ସୈନିକଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚିହ୍ନ କରିବା ଲାଗି ଧମକ ଦେଇଛି କିନ୍ତୁ ଆମେରିକା ବିପକ୍ଷରେ ତାହାର ବିଜୟ ହେବ ନାହିଁ- ତାହା ସେ ଭଲ ଭାବେ ଜାଣିଛି। ବାସ୍ତବରେ ଇରାନର ଏହି ପ୍ରତିଶୋଧମୂଳକ ଧମକ ତଥା ଜବାବ ସବୁ ଆମେରିକାର ଅର୍ଥନୈତିକ କଟକଣା ଦ୍ଵାରା ସେ ଦେଶ ଭୋଗୁଥିବା ସଙ୍କଟକୁ ଲୁଚାଇବାର ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ପ୍ରୟାସ ବୋଲି ଆମେ କହିପାରିବା।
ପ୍ରତିଶୋଧର ପ୍ରଥମ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସ୍ଵରୂପ ଇରାନ୍ ମଙ୍ଗଳବାର ଦିନ ଇରାକ୍ରେ ମୁତୟନ ଆମେରିକୀୟ ସୈନ୍ୟ ଶିବିର ଆଡ଼କୁ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ନିକ୍ଷେପ କରିଥିଲା। ଏହି ପ୍ରତି ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଏହା ଆଶା କରାନଯାଉ ଯେ ଆମେରିକା ଯେସାକୁ ତେସା ନ୍ୟାୟରେ ପୁଣିଥରେ ଆକ୍ରମଣ କରିବ। ଇରାନ ମଧ୍ୟ ଏପରି ଭୁଲ ଆକଳନରୁ ବିରତ ରହୁ। ଆମେରିକା ଓ ଇରାନ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପ୍ରତି ଯେଉଁ ଆକ୍ରମଣ ଓ ପ୍ରତି ଆକ୍ରମଣ ଘଟଣାସବୁ ଚାଲିଛି ପ୍ରକୃତରେ ଏହାର ନିଅଁ କେବେଠୁ ପଡ଼ିଲା ଜାଣନ୍ତି? ଗତ ଗ୍ରୀଷ୍ମରେ ଯେତେବେଳେ ଏକ ଆମରିକୀୟ ଡ୍ରୋନ୍କୁ ଇରାନ୍ ଖସାଇ ଦେଲା ସେବେଠାରୁ ଏହି ଭୟଙ୍କର ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି। ଟ୍ରମ୍ପ ଏହାର ଜବାବ ସ୍ଵରୂପ ଏକ ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ଯୋଜନା କରିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ଶେଷ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ସେଥିରେ ରୋକ୍ ଲଗାଯାଇଥିଲା।
ଏହାପରେ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ଇରାନ୍, ସାଉଦି ଆରବରେ ଥିବା ଆମେରିକାର ବିଭିନ୍ନ ଅବସ୍ଥିତି ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା। ବିଗତ ଡିସେମ୍ବର ୨୭ ତାରିଖରେ କିର୍କୁକ୍ ସାମରିକ କ୍ୟାମ୍ପ ଉପରେ ଇରାନ୍ର ଆକ୍ରମଣ ଦ୍ଵାରା ଜଣେ ଆମେରିକୀୟ ଠିକାଦାରଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା। ଏହାପରେ ଟ୍ରମ୍ପ ଇରାକ୍ରେ ଥିବା ଇରାନ୍ର ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ତଥା ଇରାକର ଚରମପନ୍ଥୀ ଓ ସିଆ ଆତତାୟୀ କତୈବ ହେଜବୁଲ୍ଲାଙ୍କ ଉପରକୁ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା। ଏହାଦ୍ଵାରା ୨୫ ଜଣଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଆତତାୟୀ ସଂଗଠନର ନେତା ହେଉଛନ୍ତି ମେହଦୀ ଆଲ୍ ମୁହନ୍ଦିସ୍। ସୁଲେମାନୀଙ୍କ ଉପରକୁ ଡ୍ରୋନ୍ ଆକ୍ରମଣ ସମୟରେ ସେ ସେଠାରେ ଥିଲେ ଏବଂ ଏଥିରେ ତାଙ୍କର ବି ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଛି। କତୈବ ହିଜବୁଲ୍ଲା ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ ଘଟଣା ପରେ ବାଗଦାଦ୍ରେ ଥିବା ଆମେରିକୀୟ ଦୂତାବାସକୁ ବିକ୍ଷୋଭକାରୀମାନେ ଘେରାଉ କରିଥିଲେ।
ସେମାନେ ଦୂତାବାସର ଅଭ୍ୟର୍ଥନା ଅଞ୍ଚଳ ଯାଏ ପ୍ରବେଶ କରି ସେଠାରେ ଥିବା ରାଷ୍ଟ୍ରଦୂତଙ୍କୁ ଅଟକ ରଖିବାକୁ ଚାହିଁଥିଲେ। ନୂଆବର୍ଷର ଅବ୍ୟବହିତ ପୂର୍ବରୁ ଏପରି ଘଟଣା ଟ୍ରମ୍ପ ପ୍ରଶାସନ ପାଇଁ ଏକ ଅପମାନ ଥିଲା। ଏହାର ପ୍ରତ୍ୟୁତ୍ତରରେ ଟ୍ରମ୍ପ ସୁଲେମାନୀଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିବାକୁ ଆଦେଶ ଦେଇଥିଲେ। ଯଦିଓ ଏହି ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ ଦିଆଯାଇଥିବା ଆଦେଶ ଆମେରିକାର ସୈନ୍ୟ, ସମ୍ପତ୍ତି ତଥା ନାଗରିକଙ୍କୁ ଭବିଷ୍ୟତର ଅବଶ୍ୟମ୍ଭାବୀ ଆକ୍ରମଣରୁ ବଞ୍ଚାଇବା ଲାଗି ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଥିଲା ବୋଲି ବିଧିବଦ୍ଧ ବାର୍ତ୍ତାରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି କିନ୍ତୁ ବାସ୍ତବରେ ଏହା ଇରାକ୍ରେ ଆମେରିକୀୟ ଦୂତାବାସ ଉପରେ ହୋଇଥିବା ଆକ୍ରମଣର ଏକ ଜବାବ ଥିଲା। ଏ ଭିତରେ ଇରାକ ସଂସଦ ଏକ ସଂକଳ୍ପ ପାରିତ କରିଛନ୍ତି। ଏଥିରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି ଯେ, ସେମାନେ ଇରାକ୍ରେ ଆମେରିକୀୟ ସୈନ୍ୟ ଏବଂ ଅସ୍ତିତ୍ଵକୁ ବିନାଶ କରିବେ।
କିନ୍ତୁ ବଡ଼କଥା ହେଲା ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବ ପାରିତ ହେଉଥିବା ସମୟରେ ଏହାକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ଲାଗି ସୁନି ଓ କୁର୍ଦ ସାଂସଦମାନେ ଉପସ୍ଥିତ ନଥିଲେ। ଅପରପକ୍ଷେ କିଛି ଇରାକୀ ଓ ସିରିୟା ଅଧିବାସୀ ସୁଲେମାନଙ୍କ ନିହତ ଖବର ଶୁଣି ଆଶ୍ଵସ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି କାରଣ, ସୁଲେମାନୀ ଅନେକ ସମୟରେ ତାଙ୍କ ଦେଶୀୟ ବ୍ୟାପାରରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିଲେ। ସିରିୟାରେ ସୁଲେମୋନୀର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ କେବଳ ଏ ଅଞ୍ଚଳରେ ବିଶୃଙ୍ଖଳା ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଥିଲା, ତାହା ନୁହେଁ। ଏ ଅଞ୍ଚଳ ବାହାରେ ମଧ୍ୟ ସୁଲେମାନୀ ନିଜର ଆତତାୟୀ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଜାରି ରଖିଥିଲା। ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଆତତାୟୀ ଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ଲାଗି ସୁଲେମାନୀ ସେମାନଙ୍କୁ ସିରିୟାରୁ ଉଠାଇ ନେଇ ଲେବାନନ୍ରେ ସୁରକ୍ଷିତ ଭାବେ ରଖିଥିଲା। ମଧ୍ୟ ପ୍ରାଚ୍ୟ ରାଜନୀତି ତଥା ରଣନୀତି ସମ୍ପର୍କରେ ଗବେଷଣା କରୁଥିବା ବିଦ୍ଵାନ୍ କିମ୍ ଘଟାସ୍ ଏହି ମତ ଦେଇଛନ୍ତି। ଏପରିକି ସୁଲେମାନୀର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ଯାଏ ବି ବ୍ୟାପି ଥିଲା। ୨୦୧୨ ଫେବୃୟାରୀରେ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀରେ ଇସ୍ରାଏଲ୍ କୂଟନୀତିକ ଅଧିକାରୀମାନେ ଯାଉଥିବା ଏକ କାର୍ ଉପରକୁ ଆକ୍ରମଣ ପଛରେ ସୁଲେମାନୀର ହାତ ଥିଲା। ଏଥିରେ ୪ ଜଣ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ।