ଭୁବନେଶ୍ବର: ନୀରବିଗଲା ନିହାଣ । ନିଶବ୍ଦ ଆଜି ହାତୁଡିର ଠକ୍ ଠକ୍ ଶବ୍ଧ । ପରିକଳ୍ପନାରେ ପଡିଗଲା ପୂର୍ଣ୍ଣଛେଦ । ଆଉ ଅଧାରେ ରହିଗଲା ସ୍ବପ୍ନ । ସେହି ସ୍ବପ୍ନ ଯାହା ଦିନେ ଆଗାମୀ ପୀଢି ପାଇଁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିଥାନ୍ତା ଉତ୍କଳୀୟ କଳା ଭାସ୍କର୍ଯ୍ୟର ଅନନ୍ୟ ନିଦର୍ଶନ ବହନ କରୁଥିବା କୋଣାର୍କର ଅସ୍ତିତ୍ବ । ଉଦ୍ଭାସିତ ହୋଇଥାନ୍ତା ଅବିକଳ କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିରର କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ପୂର୍ବପୁରୁଷଙ୍କ କଳାନୈପୁଣ୍ୟ । ସ୍ବପ୍ନ ସାକାର ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଆରପାରିକୁ ଚାଲିଯାଇଛନ୍ତି ଶିଳ୍ପୀଗୁରୁ ରଘୁନାଥ ମହାପାତ୍ର ।
ମହ୍ଲାର ସମ୍ମାନାଧିକାରୀ ରଘୁନାଥ ମହାପାତ୍ର, ଯାହାଙ୍କ ନିହାଣ ମୁନ ସ୍ପର୍ଶରେ ପଥର ଦେହରେ ଜୀବନ୍ତ ହୋଇଉଠୁଥିଲା ନିଖୁଣ କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ । ହାତୁଡ଼ିର ପାହାରରେ ସତେ ଯେମତି କଥା କହୁଥିଲା ନିର୍ଜୀବ ପଥର । ଯିଏ ଦିନେ ବିଶୁ ମହାରଣା ସାଜି ଦ୍ବିତୀୟ କୋଣାର୍କର ପରିକଳ୍ପନାକୁ ରୂପ ଦେଇଥାନ୍ତେ, ସେ ଆଜି ବୈଶାଖର ଅପରାହ୍ନରେ ବାହୁଡିଯାଇଛନ୍ତି । କୋରୋନା ଯୁଦ୍ଧରେ ମୃତ୍ୟୁ ସହ ସଂଗ୍ରାମ କରି ଶେଷରେ ଚିରନିଦ୍ରାରେ ଶୋଇଯାଇଛନ୍ତି ରାଜ୍ୟସଭା ସାଂସଦ ତଥା ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଖ୍ୟାତି ସମ୍ପନ୍ନ ବିଶିଷ୍ଟ ଭାସ୍କର୍ଯ୍ୟ ଶିଳ୍ପୀ ରଘୁନାଥ ମହାପାତ୍ର ।
୧୯୪୩, ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୩ ତାରିଖ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ପୁରୀର ପଥୁରିଆ ସାହିରେ ରଘୁନାଥ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ଜନ୍ମ । ପିଲାଟି ବେଳୁ ପଥର ଥିଲା ରଘୁନାଥ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ପାଇଁ ସିଲଟ ଆଉ ନିହାଣ ଥିଲା ତାଙ୍କ ହାତର କଲମ । ଶିଳ୍ପୀ ହେବାର ସ୍ବପ୍ନ ତାଙ୍କୁ ଦେଖାଇଥିଲା ସ୍ଥପତିର ରାସ୍ତା । ପାଠ ପଢା ଛାଡି ପଥରରେ ମୂର୍ତ୍ତି ଗଢିବା ଆରମ୍ଭ କରିଦେଇଥିଲେ ରଘୁନାଥ ।
୧୮ ବର୍ଷ ବୟସରେ ରଘୁନାଥ ମହାପାତ୍ର ପୁରୀ ଛାଡ଼ି ଚାଲିଆସିଥିଲେ ରାଜଧାନୀ ଭୁବନେଶ୍ବର । ସେବେଠୁ ଆଉ ସେ ପଛକୁ ଫେରି ଚାହିଁନଥିଲେ । ନିଜ ହାତର ସ୍ପର୍ଶରେ ପଥରକୁ ଦେଇଚାଲିଲେ ଜୀବନ । ଆଉ ତୋଳିଲେ ସୁନ୍ଦର କାରୁକାର୍ଯ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ମନ୍ଦିର । ଦେଶ ବିଦେଶରେ ଅନେକ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିଛନ୍ତି ରଘୁନାଥ । ପାରମ୍ପରିକ କଳା ସଂସ୍କୃତି ଆଧାରିତ ପ୍ରସ୍ତର ମୂର୍ତ୍ତି ନିର୍ମାଣ ଓ ମନ୍ଦିର ସ୍ଥାପତ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସେ ହାସଲ କରିଥିଲେ ନିପୂଣତା ।
ବାଲେଶ୍ବରରେ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର, ଭୁବନେଶ୍ବର ମାଷ୍ଟରକାଣ୍ଟିନ ଛକ ଆଉ କଟକ ବାରବାଟୀ ଷ୍ଟାଡିଅମରେ କୋଣାର୍କ ଘୋଡ଼ା, ଭୁବନେଶ୍ବର ବିମାନବନ୍ଦରରେ ୧୬ଟି କୋଣାର୍କ ଚକ୍ର, ଟିଟଲାଗଡ଼ରେ ୭୦ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତାର ୩ଟି ମନ୍ଦିର, ଗଞ୍ଜାମର ନୂତନ ତାରାତାରିଣୀ ମନ୍ଦିରର ନିର୍ମାଣ, ସଂସଦରେ ସ୍ଥାପିତ ୫ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତା ବିଶିଷ୍ଟ ସୂର୍ଯ୍ୟ ନାରାୟଣ ମୂର୍ତ୍ତି, ରାଜୀବ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସମାଧି ପୀଠ, ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ଅଶୋକା ହୋଟେଲରେ ୧୪ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତାର କୋଣାର୍କ ଚକ୍ର, ଧଉଳିରେ ୨ଟି ବୌଦ୍ଧ ମୂର୍ତ୍ତି, ଲଦାଖରେ ୨୦ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତା ବିଶିଷ୍ଟ ୩ଟି ବୌଦ୍ଧ ମୂର୍ତ୍ତି, ଫ୍ରାନ୍ସରେ କାଠର ବିଶାଳ ବୌଦ୍ଧ ମୂର୍ତ୍ତି, ଜାପାନରେ ୧୫ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତାର ଅଶୋକ ସ୍ତମ୍ଭ ରଘୁନାଥଙ୍କ ଭାସ୍କର୍ଯ୍ୟର ଅନନ୍ୟ କୀର୍ତ୍ତି ।