सुखद अनुभवानेच आपल्या कोणत्याही प्रवासाचा शेवट व्हावा अशी प्रत्येकाचीच अपेक्षा असते. मात्र यातच जीवन प्रवासाचा शेवट होणे यापेक्षा दैवदुर्विलास कोणता असु शकेल? देशातील रस्ते अपघात आणि त्यातील मृतांची संख्या बघितली तर आपल्या देशात रस्ता सुरक्षेकडे गांभीर्याने लक्ष देण्याची गरज असल्याचे स्पष्टपणे जाणवते.
लॉकडाऊननंतर अपघातांचे प्रमाण वाढले
कोरोनामुळे लावलेला लॉकडाऊन उठवत असतानाच अपघातांची संख्याही आता वाढताना दिसत आहे. देशातील वेगवेगळ्या भागात सातत्याने अपघातांच्या घटना घडत आहेत. मध्य प्रदेशात बस कालव्यात कोसळून 37 जणांचा मृत्यु झाल्याची घटना 16 फेब्रुवारी रोजी घडली आहे. यातील मृतांची संख्या वाढण्याची शक्यता व्यक्त केली जात आहे. याच दिवशी मुंबई-पुणे द्रुतगती-मार्गावर कंटेनरची पाच वाहनांना धडक बसून झालेल्या अपघातात 5 जणांचा मृत्यु झाला आहे. या घटनेच्या दोनच दिवस आधी राज्यातील जळगावमध्ये झालेल्या अपघातात 15 मजुरांचा मृत्यु झाला. याशिवाय अलिकडेच विशाखापट्टणममध्ये वळण रस्त्यावर झालेल्या एका अपघातात बस दरीत कोसळून 4 जणांचा मृत्यू झाला. आंध्र प्रदेशातील कुर्नुलमध्ये झालेल्या अपघातात 14 जणांचा मृत्यु झाला. कर्नाटकमध्येही जानेवारीत झालेल्या अपघातात 13 मुलींचा मृत्यु झाला. तर गुजरातमध्ये भरधाव वेगातील वाहनाने रस्त्यानजिक झोपलेल्या 15 मजुरांना चिरडल्याची घटना घडली होती. त्यापूर्वी पश्चिम बंगालमध्ये झालेल्या एका अपघातात 14 जणांचा मृत्यु झाला होता.
देशात दररोज 415 जणांचा अपघातांत मृत्यु
सरकारी आकडेवारीनुसार देशात रस्ते अपघातात दररोज सरासरी 415 जणांचा मृत्यु होतो. तर दरवर्षी साडेतीन लाखांहून अधिक लोकांना अपघातामुळे कायमच्या अपंगत्वाला सामोरे जावे लागते. वाहनांच्या उपलब्धतेचा विचार केला तर जगातील एकूण वाहनांपैकी केवळ 1 टक्के इतकीच वाहने भारतात आहेत. मात्र जगातील एकूण रस्ते अपघातांपैकी 6 टक्के अपघात हे भारतात होतात. तर जगभरात रस्ते अपघातात मृत्युमुखी पडणाऱ्यांपैकी 11 टक्के मृत हे भारतातील आहेत.
भारताइतकेच अपघात असूनही जपानमध्ये मृतांचे प्रमाण कमी
रस्ते अपघाताचे प्रमाण भारत आणि जपानमध्ये जवळपास सारखे आहे. मात्र जपानमध्ये रस्ते अपघातात वर्षभरात पाच हजार लोकांचा मृत्यु होतो. तर भारतात हे प्रमाण मात्र दीड लाखांच्या वर आहे. रस्ते अपघातांचे वाढते प्रमाण लक्षात घेता 32 वर्षांपूर्वी देशात रस्ता सुरक्षा सप्ताह पाळण्यास सुरूवात झाली. मात्र त्यानंतरही रस्ते अपघातांचे प्रमाण सातत्याने वाढतच आहे. गेल्या 32 वर्षांत देशात रस्ते अपघातात मृत्युमुखी पडणाऱ्यांच्या संख्येत पाच पट वाढ झाली आहे. त्यामुळे नागरिकांच्या जीवन जगण्याच्या अधिकाराविषयीच प्रश्नचिन्ह यामुळे निर्माण केले जात आहे. रस्ते अपघात हे कोरोनापेक्षाही धोकादायक असल्याची कबुली केंद्राने दिली आहे. मात्र यावर नियंत्रणासाठी सरकारकडून पावले उचलली जात आहेत का हा प्रश्न यानिमित्ताने उपस्थित केला जात आहे.