ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਦਮ ਘੁੱਟ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਮੁਸੀਬਤ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਈ ਮਹਾਨਗਰਾਂ ਦਾ ਏਅਰ ਕੁਆਲਿਟੀ ਇੰਡੈਕਸ ਡਾਰਕ ਰੈੱਡ ਜ਼ੋਨ 'ਚ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣ 'ਚ ਤਕਲੀਫ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ 'ਚ ਜਲਨ ਵੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਧੁੰਦ ਅਤੇ ਧੂੰਏਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਮਹਾਂਨਗਰ ਦੇ ਕਈ ਇਲਾਕੇ ਧੁੰਦ ਦੀ ਚਾਦਰ ਵਿੱਚ ਲਪੇਟੇ ਹੋਏ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਧੁੰਦ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਸਵੇਰ ਦੀ ਸੈਰ 'ਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪ੍ਰਹੇਜ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਮਹਾਨਗਰ ਗੈਸ ਚੈਂਬਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਈ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਪੱਧਰ 300 ਤੋਂ ਪਾਰ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਹਰ ਸੰਭਵ ਯਤਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਮਹਾਨਗਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਬੇਲੋੜੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਏਅਰ ਪਿਊਰੀਫਾਇਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਦਮ ਘੁੱਟਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਇਸ ਦੌਰ 'ਚ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਯੋਗਾਸਨਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜੋ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਦਿਵਾਉਣ 'ਚ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਕਾਰਗਰ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਯੋਗਾ ਮਾਹਿਰ ਰਿਚਾ ਸੂਦ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਇਸ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀ ਭਸਤਿਕਾ, ਕਪਾਲ ਭਾਰਤੀ, ਬਾਹਰੀ ਅਤੇ ਅਨੁਲੋਮ ਵਿਲੋਮ ਯੋਗਾਸਨ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭਸਤਰੀਕਾ: ਭਸਤਰੀਕਾ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਲੁਹਾਰ ਦੀ ਧੁੰਨੀ ਅਰਥਾਤ ਗਰਮੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿੱਧਾ ਬੈਠਣਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੁਸੀਂ ਸਾਹ ਲਓਗੇ ਅਤੇ ਸਾਹ ਛੱਡੋਗੇ। ਆਸਣਾਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸਾਹ ਲੈਣ ਅਤੇ ਸਾਹ ਛੱਡਣ ਦੀ ਗਤੀ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੌਲੀ, ਫਿਰ ਮੱਧਮ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਆਸਣ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਉੱਪਰ ਚੁੱਕਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੋਰ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਅਨੁਲੋਮ-ਵਿਲੋਮ ਆਸਣ: ਅਨੁਲੋਮ-ਵਿਲੋਮ ਯੋਗਾ ਅਭਿਆਸ ਫੇਫੜਿਆਂ ਤੋਂ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰਨ, ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋਏ ਵਾਧੂ ਤਰਲ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸਨੂੰ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਵਾਲੇ ਖੂਨ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਇਹ ਆਸਣ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ 'ਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਕਸਰਤ ਨੂੰ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ਾਂਤ ਮੁਦਰਾ ਵਿੱਚ ਬੈਠੋ। ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸੱਜੇ ਅੰਗੂਠੇ ਨੂੰ ਸੱਜੇ ਨੱਕ 'ਤੇ ਰੱਖੋ। ਹੁਣ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਡੂੰਘਾ ਸਾਹ ਲਓ ਅਤੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਸਾਹ ਛੱਡੋ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨੱਕ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸਿਓਂ ਵੀ ਸਾਹ ਲਓ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਕੱਢੋ।
ਕਪਾਲਭਾਤੀ: ਆਪਣੀ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਬੈਠੋ। ਹੱਥ ਗੋਡਿਆਂ 'ਤੇ ਰੱਖੋ। ਹਥੇਲੀਆਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਅਸਮਾਨ ਵੱਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਲੰਮਾ ਡੂੰਘਾ ਸਾਹ ਲਓ। ਸਾਹ ਛੱਡਦੇ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਪੇਟ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਿੱਚੋ ਕਿ ਇਹ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਛੂਹ ਜਾਵੇ। ਜਿੰਨਾ ਹੋ ਸਕੇ ਕਰੋ। ਹੁਣ ਪੇਟ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਨਾਭੀ ਅਤੇ ਪੇਟ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੀ ਨੱਕ ਰਾਹੀਂ ਜਲਦੀ ਸਾਹ ਬਾਹਰ ਕੱਢੋ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ 10 ਵਾਰ ਦੁਹਰਾਓ।
ਬਾਹਿਆ ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ : ਬਾਹਿਆ ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ ਫੇਫੜਿਆਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਰਨਾ ਆਕਸੀਜਨ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵਧਾਉਣ ਵਿਚ ਕਾਰਗਰ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁਖਾਸਨ ਜਾਂ ਪਦਮਾਸਨ ਵਿੱਚ ਬੈਠੋ। ਫਿਰ ਡੂੰਘਾ ਸਾਹ ਲਓ। ਸਾਹ ਛੱਡਦੇ ਸਮੇਂ ਪੇਟ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿਓ ਅਤੇ ਪੇਟ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਵੱਲ ਖਿੱਚੋ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਆਪਣੀ ਠੋਡੀ ਨੂੰ ਛਾਤੀ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਇਸ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਰਹੋ।
ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਮੈਡੀਕਲ ਕੌਂਸਲ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਸਵੀਡਨ ਦੀ ਉਪਸਾਲਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ. ਰਾਮ ਐਸ ਉਪਾਧਿਆਏ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਪੀਐਮ 2.5 ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਦਾ ਪੱਧਰ ਲਗਭਗ 25 ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਣਾਯਾਮ, ਅਨੁਲੋਮ ਵਿਲੋਮ ਵਿਲੋਮ ਆਦਿ ਯੋਗਾਸਨ ਕਰਨਾ ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਯੋਗਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਅਤੇ ਲੜਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਯੋਗਾ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਖਬਰ ਮਾਹਰਾਂ ਦੀ ਰਾਏ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਸੁਝਾਵਾਂ ਵਜੋਂ ਹੀ ਲਓ। ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਦਾ ਬਦਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ। ਤੁਹਾਡਾ ਸਰੀਰ ਤੁਹਾਡੇ ਵਾਂਗ ਵੱਖਰਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਓ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਬਾਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਿਵਸ: ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਹੈ ਇਸ ਦਿਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼
