ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ ਕੀ ਹੈ ਤੇ ਇਸਰੋ ਦੀ ਇਸ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਿਉਂ ਹੈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ?

ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪੁਲਾੜ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋਵੇਗੀ।

ਸ਼੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ/ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼: ਡੌਕਿੰਗ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਤੇਜ਼ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਇੱਕੋ ਪੰਧ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਫਿਰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ 'ਡੌਕ' ਜਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਡੌਕਿੰਗ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਭਾਰੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਅਤੇ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕੋ ਵਾਰ ਲਾਂਚ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ (ISS) ਵਿੱਚ ਕਈ ਮਾਡਿਊਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਵੱਖਰੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ISS ਨੂੰ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਚਾਲੂ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਾਡਿਊਲ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਡੌਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ; ਇਹ ਮਾਡਿਊਲ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਪੁਰਾਣੇ ਅਮਲੇ ਨੂੰ ਵੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਂਦੇ ਹਨ।

🎉 Launch Day is Here! 🚀

Tonight at precisely 10:00:15 PM, PSLV-C60 with SpaDeX and innovative payloads are set for liftoff.

SpaDeX (Space Docking Experiment) is a pioneering mission to establish India's capability in orbital docking, a key technology for future human… pic.twitter.com/147ywcLP0f

— ISRO (@isro) December 30, 2024

ਇਸਰੋ ਦਾ ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ ਪ੍ਰਯੋਗ, ਜੇਕਰ ਸਫਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਚੀਨ, ਰੂਸ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਡੌਕਿੰਗ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਉਦੋਂ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜਦੋਂ ਸਾਂਝੇ ਮਿਸ਼ਨ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਰਾਕੇਟ ਲਾਂਚਾਂ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਪਹਿਲੇ ਲਾਂਚ ਪੈਡ ਤੋਂ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸਪੇਸਐਕਸ ਦੇ ਨਾਲ ਦੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਪੇਲੋਡ ਅਤੇ 24 ਸੈਕੰਡਰੀ ਪੇਲੋਡ ਹਨ।

🎥 Relive the Liftoff! 🚀

Experience the majestic PSLV-C60 launch carrying SpaDeX and groundbreaking payloads. Enjoy breathtaking images of this milestone in India’s space journey! 🌌✨#SpaDeX #PSLV #ISRO

📍 @DrJitendraSingh pic.twitter.com/PWdzY0B7nQ

— ISRO (@isro) December 30, 2024

ISRO ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਤੈਅ ਲਿਫਟ-ਆਫ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 10-14 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਸਪੇਡੈਕਸ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਸਪੇਸਕ੍ਰਾਫਟ ਏ ਇੱਕ ਉੱਚ ਰੈਜ਼ੋਲੂਸ਼ਨ ਕੈਮਰਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਪੇਸਕ੍ਰਾਫਟ ਬੀ ਇੱਕ ਲਘੂ ਮਲਟੀਸਪੈਕਟਰਲ ਪੇਲੋਡ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਮਾਨੀਟਰ ਪੇਲੋਡ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੇਲੋਡ ਉੱਚ ਰੈਜ਼ੋਲੂਸ਼ਨ ਚਿੱਤਰ, ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤ ਨਿਗਰਾਨੀ, ਬਨਸਪਤੀ ਅਧਿਐਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਗੇ। ਇਹ 2024 ਵਿੱਚ ਇਸਰੋ ਦਾ ਆਖਰੀ ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ। ਪੀਐਸਐਲਵੀ-ਸੀ60 ਪਹਿਲਾ ਵਾਹਨ ਹੈ ਜੋ ਸਥਾਪਿਤ ਪੀਐਸਐਲਵੀ ਏਕੀਕਰਣ ਸਹੂਲਤ ਵਿੱਚ ਚੌਥੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।