ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਡੈਸਕ:ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਦਿਵਸ ਭਾਵ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਦਿਵਸ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 5 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਂ, ਵਿਸ਼ਵ ਸਮੁੰਦਰੀ ਦਿਵਸ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਦਿਵਸ ਦੋਵੇਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦਿਨਾਂ 'ਤੇ ਮਨਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਸਮੁੰਦਰੀ ਦਿਵਸ ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਆਖਰੀ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 5 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਮੁੰਦਰ ਦਿਵਸ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ :ਵਿਸ਼ਵ ਸਮੁੰਦਰੀ ਦਿਵਸ 1958 ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਮੈਰੀਟਾਈਮ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ (IMO) ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਅਡਾਪਟੇਸ਼ਨ ਦੀ ਮਿਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਨ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1978 ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਮੈਰੀਟਾਈਮ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ (IMO) ਨੂੰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਗਵਰਨਮੈਂਟਲ ਮੈਰੀਟਾਈਮ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ 1982 ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਮੈਰੀਟਾਈਮ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ (IMO) ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਦੇਸ਼ ਲਈ ਇੱਕ ਖਾਸ ਦਿਨ : ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਦਿਵਸ ਭਾਰਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਖਾਸ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਦਿਵਸ 5 ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦੇ ਕੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਅਪ੍ਰੈਲ 2017 ਤੋਂ ਫਰਵਰੀ 2018 ਤੱਕ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਪਾਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦਾ 16ਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਪਾਰ 12 ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਤੱਟ ਰੇਖਾ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਹ 7517 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ ਤੋਂ 6.17 ਲੱਖ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਮਾਲ ਢੋਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਸੰਬਰ 2018 ਤੱਕ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 1,401 ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 12.69 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਕੁੱਲ ਟਨ ਭਾਰ ਦੇ ਨਾਲ 43 ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਕੰਪਨੀਆਂ ਹਨ।