ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ବ୍ୟସ୍ତବହୁଳ ସମୟରେ ଅନେକ ଲୋକ ଶରୀରର ଯତ୍ନ ନେବାକୁ ଭୁଲିଯାଉଛନ୍ତି । ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଜଙ୍କ ଫୁଡ ଓ ଭୁଲ ରୁଟିନ ପାଇଁ ଅଧାରୁ ଅଧେ ଲୋକ ହୃଦଘାତର ଶିକାର ହେଉଛନ୍ତି । ଛାତି ଯନ୍ତ୍ରଣା, ହାର୍ଟ ଆଟାକ୍, ହାର୍ଟ ଫେଲୱେର ଯଦିଓ ଭିନ୍ନ ସମସ୍ୟା ପରି ମନେହୁଏ, ତଥାପି ଏଗୁଡିକ ସମାନ କାରଣ ପାଇଁ ଘଟିଥାଏ ! ଧମନୀରେ ରକ୍ତ ଜମାଟ ବାନ୍ଧିବା ଛାତି ଯନ୍ତ୍ରଣା ସହିତ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ଏବଂ ଧୀରେ ଧୀରେ ହୃଦଘାତର ଆଶଙ୍କା ବଢିଥାଏ ।
ହୃଦଘାତର ବିପଦ କାରଣ ଗୁଡିକରୁ ଦୂରେଇ ରହିବା ଅଧିକାଂଶ ପ୍ଲେକ୍ ଗଠନକୁ ରୋକିପାରେ । ଔଷଧ ଏବଂ ଜୀବନଶୈଳୀରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ସଚେତନତା ଆବଶ୍ୟକ ଏବଂ ସତର୍କତା ମାଧ୍ୟମରେ ଆମେ ହୃଦ ସମସ୍ୟାକୁ ଦୂରେଇ ପାରିବା । ଏଥିପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଆଜିର ଦିନ ଅର୍ଥାତ୍ ସେପ୍ଟେମ୍ବର 29କୁ ବିଶ୍ୱ ହୃଦୟ ଦିବସ(World Heart Day) ରୂପେ ପାଳନ କରାଯାଉଛି । ଯଦି ଆପଣ ଏହି ହାର୍ଟ ଡିଜିଜକୁ ଦୂରେଇବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି ତାହା ପୂର୍ବରୁ ଏହି ରୋଗର କାରଣ, ଲକ୍ଷଣ ଓ ପ୍ରତିକାର ବିଷୟରେ ଜାଣିବା ନିହାତି ଜରୁରୀ ।
ହୃଦୟ ମଧ୍ୟ ଏକ ମାଂସପେଶୀ ଯାହା ସମସ୍ତ ଅଙ୍ଗ ଏବଂ ମାଂସପେଶୀକୁ ରକ୍ତ ଯୋଗାଇଥାଏ । କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଏହାକୁ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ରକ୍ତ ଯୋଗାଣ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ପଡିଥାଏ । ହୃଦୟରେ ତିନୋଟି ମୁଖ୍ୟ ଧମନୀ (କରୋନାରୀ ଧମନୀ) ଏହି କାର୍ଯ୍ୟରେ ଜଡିତ । ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏଗୁଡିକ ସୁରୁଖୁରୁରେ କାମ କରେ ସେତ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କୌଣସି ଅସୁବିଧା ହୁଏ ନାହିଁ । ରକ୍ତଭଣ୍ଡାରର ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଲାଇନ୍(inner lining, epithelium) ବହୁତ କଠିନ ଥାଏ, ଏଥିରେ କୌଣସି ଫାଙ୍କ ନଥାଏ । ଏହା ରକ୍ତବାହୀ ପାଇଁ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ ଏବଂ ରକ୍ତର ସୁଗମ ପ୍ରବାହରେ ସହାୟକ ହୁଏ ।
ଯଦି ଏଥିରେ ସମସ୍ୟା ହୁଏ, ତେବେ ଫାଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି ହେବ ଏବଂ ଅତ୍ୟଧିକ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲ ରକ୍ତରେ ପ୍ରବେଶ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିବ । ଏହି କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲ ମାକ୍ରୋଫେଜ୍ କୋଷଗୁଡ଼ିକୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ । ସେମାନେ ଚର୍ବି ଗୁଡ଼ିକୁ ଧରି ଫୋମ୍ କଣିକାରେ ପରିଣତ କରନ୍ତି । ଏଗୁଡ଼ିକ ଧୀରେ ଧୀରେ ଫ୍ୟାଟି ଜମା (atheroma)ରେ ପରିଣତ ହୁଅନ୍ତୁ । ଫଳରେ ସାଇଷ୍ଟସ୍(cysts) ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ରକ୍ତ ପ୍ରବାହକୁ ରୋକିବା ଆରମ୍ଭ କରେ, ଯାହା ଦ୍ବାରା ଛାତି ଯନ୍ତ୍ରଣା, ହୃଦଘାତ(heart attack) ଏବଂ ଶେଷରେ ହାର୍ଟ ନଷ୍ଟ(heart failure) ହୋଇଯାଏ ।
ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ, ରକ୍ତରେ ଗ୍ଲୁକୋଜ ବୃଦ୍ଧି, ଉଚ୍ଚ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲ, ଧୂମପାନ, ତମାଖୁ ସେବନ ଏବଂ ପାରିବାରିକ ସମସ୍ୟା, ଅର୍ଥାତ୍ ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ପରିବାରର କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ହୃଦରୋଗ ହୋଇଥାଏ, ତେବେ ଏହି କାରଣରୁ ମଧ୍ୟ ହୃଦରୋଗ ହୋଇପାରେ । 95% ହୃଦଘାତରେ ପୀଡିତଙ୍କ ପାଇଁ ଏଗୁଡିକ ବିପଦ କାରଣ ଅଟେ । ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ ଏସବୁ ଆମେ ଖାଉଥିବା ଖାଦ୍ୟ, ଶାରୀରିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଏବଂ ଆମର ଶାରୀରିକ ଦକ୍ଷତା ସହିତ ଜଡିତ । ମଧୁମେହ, ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ ଏବଂ ଉଚ୍ଚ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲରୁ ଦୂରେଇ ରହିପାରିବେ ଯଦି ଆପଣ ଏଗୁଡିକ ପ୍ରତି ସତର୍କ ରୁହନ୍ତି ।
ଛାତି ଯନ୍ତ୍ରଣା-ହୃଦଘାତ
ହୃଦୟ ଧମନୀରେ ଜମାଟ ବାନ୍ଧିବା ଦ୍ୱାରା ସବୁବେଳେ ଛାତି ଯନ୍ତ୍ରଣା ହୁଏ ନାହିଁ । ହୃଦୟର ରକ୍ତଭଣ୍ଡାରର ଭିତର ଗତି ପ୍ରାୟ 3 ମିମି । ଯଦି ଏହା ଟିକିଏ ବନ୍ଦ ହୁଏ ତେବେ କୌଣସି ଅସୁବିଧା ହେବ ନାହିଁ । ଅଧା ରାସ୍ତାରେ ବନ୍ଦ ହେବା ଦ୍ୱାରା ନିମ୍ନ ଅଙ୍ଗରେ ରକ୍ତ ଯୋଗାଣ କମିଯାଏ । ଯଦି ସମାନ 70% ଅବରୋଧିତ ହୁଏ, ଚାଲିବା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ସମୟରେ ଛାତି ଯନ୍ତ୍ରଣା ଆରମ୍ଭ ହୁଏ । ଯଦି ରକ୍ତବାହୀ 95-99% ଅବରୋଧିତ ହୁଏ, ବିଶ୍ରାମ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ଛାତି ଯନ୍ତ୍ରଣା ହୁଏ ।
ବିଳମ୍ବ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ
ଛାତି ଯନ୍ତ୍ରଣା ହେଲେ ଚିକିତ୍ସାରେ ବିଳମ୍ବ କରନ୍ତୁ ନୁହେଁ । ମଧୁମେହ, ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ ଏବଂ ପରିବାର ସଦସ୍ୟଙ୍କ ଠାରେ ଏପରି ସମସ୍ୟା ଥିଲେ ତୁରନ୍ତ ଡାକ୍ତରୀ ପରୀକ୍ଷା କରାଇ ନିଅନ୍ତୁ । ଛାତିରେ ଯେକୌଣସି ଅସୁବିଧା ହୃଦଘାତ ବୋଲି ସନ୍ଦେହ କରାଯିବା ଉଚିତ୍ । ଯଦି ଯନ୍ତ୍ରଣା ବାମ ଜ'(jaw) ଏବଂ କାନ୍ଧରେ ବାହୁକୁ ବ୍ୟାପିଯାଏ, ତୁରନ୍ତ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନିଅନ୍ତୁ ।