ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଆଜିକାଲିର ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତର ରୋଗ ମଧ୍ୟରୁ ଡେଙ୍ଗୁ ଅନ୍ୟତମ । ପ୍ରତିବର୍ଷ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଏହି ମାରାତ୍ମକ ରୋଗରେ ଲକ୍ଷଲକ୍ଷ ଲୋକ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରନ୍ତି । ଅଧିକାଂଶ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗ ବର୍ଷାର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଥାଏ ଏବଂ ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଅଧିକାଂଶ ସତର୍କତା ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ରୋଗର ଗମ୍ଭୀରତାକୁ ଦେଖି ସରକାର ନିରନ୍ତର ଲୋକଙ୍କୁ ଡେଙ୍ଗୁ ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଉଛନ୍ତି । ଡେଙ୍ଗୁର ଲାର୍ଭା ମୁଖ୍ୟତଃ ଜମା ହୋଇଥିବା ବିଶୁଦ୍ଧ ଜଳରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ଏବଂ ଜୁଲାଇରୁ ଅକ୍ଟୋବର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଅନୁକୂଳ ସମୟ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଅନେକ ଲୋକ ଡେଙ୍ଗୁରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୁଅନ୍ତି, ଏଣୁ ସତର୍କ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
ଏହି ଦିନ ଜାତୀୟ ଡେଙ୍ଗୁ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ
ଲୋକଙ୍କୁ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗ ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଇବା ପାଇଁ ସରକାରୀ ସ୍ତରରେ ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ । ଜାତୀୟ ଡେଙ୍ଗୁ ଦିବସ ପ୍ରତିବର୍ଷ ମେ' 16 ଅର୍ଥାତ୍ ମୌସୁମୀ ଆସିବା ପୂର୍ବରୁ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଏହି ଦିନ ପାଳନ କରିବାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଲୋକଙ୍କୁ ଏହି ମାରାତ୍ମକ ରୋଗ ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଇବା । ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିବର୍ଷ ଡେଙ୍ଗୁ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ । ପୂର୍ବ ତୁଳନାରେ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗ ବିଷୟରେ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବହୁ ସଚେତନତା ରହିଆସିଛି, ତଥାପି ଦେଶର ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି ରୋଗ ବିଷୟରେ ଅଧିକ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ଏଡିସ୍ ମଶା କାମୁଡ଼ିବା ଦ୍ୱାରା ଡେଙ୍ଗୁ ହୁଏ ।
ଜାତୀୟ ଡେଙ୍ଗୁ ଦିନ 2023
ଡେଙ୍ଗୁ ଏକ ମଶା ଜନିତ ରୋଗ । ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରାୟ 100-400 ମିଲିୟନ ଲୋକ ଏହି ରୋଗରେ ସଂକ୍ରମଣ ହେଉଛନ୍ତି ଏବଂ ଅନେକ ଲୋକ ମୃତ୍ୟୁବରଣ ମଧ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗର ଲକ୍ଷଣ ଏବଂ ଏହି ରୋଗ ବିଷୟରେ ସଚେନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଆଜିର ଦିନକୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଜାତୀୟ ଡେଙ୍ଗୁ ଦିବସ ରୂପେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଜାତୀୟ ଡେଙ୍ଗୁ ଡେ' ୟୁନିଫର୍ମରେ ଆଲୋଚନା ଏବଂ ଅଭିଯାନକୁ ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏକ ନିଆରା ଥିମ୍ ଉପରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥାଏ ।
ସୂଚନା ଥାଉ କି, ଜାତୀୟ ଡେଙ୍ଗୁ ଦିବସ 2022 ଥିମ୍ ଥିଲା "ସୁରକ୍ଷିତ ରୁହ ଏବଂ ଡେଙ୍ଗୁକୁ ପ୍ରତିହତ କର।" ଏହି ଥିମ୍ ଡେଙ୍ଗୁ ବିସ୍ତାରକୁ ରୋକିବାରେ ସକ୍ରିୟ ହେବାର ବାର୍ତ୍ତା ଦେଇଥିଲା । ତେବେ ପୂର୍ବ ବର୍ଷ ପରି ଚଳିତ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟ ଏହି ଦିନରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗ ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଇବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ପକ୍ଷରୁ ଅଭିଯାନ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଯୋଜନା କରିଛି । ତେବେ ଚଳିତ ବର୍ଷ ମାରାତ୍ମକ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗ ବିଷୟରେ ଶିକ୍ଷା, ରୋଗର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଲକ୍ଷଣ ଏବଂ ଲକ୍ଷଣ ସହ ପରିଚିତ କରାଇବା, ପ୍ରତିଷେଧକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅଭ୍ୟାସ କରିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରାଇବା ଭଳି ଥିମ୍କୁ ନେଇ ଏହି ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଉଛି ।
ଇତିହାସ ଏବଂ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ
ଡେଙ୍ଗୁ ଏକ ମଶା ଜନିତ ରୋଗ । ଡେଙ୍ଗୁ ମୌସୁମୀ ସମୟରେ ଅର୍ଥାତ୍ ଜୁଲାଇରୁ ନଭେମ୍ବର ମଧ୍ୟରେ ମାମଲା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ। ତେବେ ଏହି ମାରାତ୍ମକ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗରୁ ନିଜକୁ ତଥା ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ସମସ୍ତେ ଜାତୀୟ ଡେଙ୍ଗୁ ଦିବସରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବା ଉଚିତ୍। ନଭେମ୍ବର 2021ରେ, ପଞ୍ଜାବରେ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗ ସର୍ବକାଳୀନ 16 ହଜାର 129 ରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା ।
ତେବେ ଭାରତରେ ଡେଙ୍ଗୁ ଆକ୍ରାନ୍ତ ସାଧାରଣ ହୋଇଥିବାରୁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବେ ମେ' 16ରେ ଜାତୀୟ ଡେଙ୍ଗୁ ଦିବସ ପାଳନ କରିବାକୁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲା । ଡେଙ୍ଗୁ ବିଷୟରେ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ଦେବା ଏବଂ ଏହାର ବିସ୍ତାରକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିଷେଧକ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା ଏହି ଦିନର ଲକ୍ଷ୍ୟ । ଯଦିଓ ପୂର୍ବ ତୁଳନାରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଲୋକମାନେ ଏହି ରୋଗ ବିଷୟରେ ବହୁତ ସଚେତନ, ତଥାପି ସେମାନେ ଏହି ରୋଗର ଶିକାର ହୁଅନ୍ତି।
ଡେଙ୍ଗୁ କ’ଣ?
ଡେଙ୍ଗୁ ଏକ ସାଂଘାତିକ ରୋଗ । ଉଭୟ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଏବଂ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଲୋକେ ଡେଙ୍ଗୁର ଶିକାର ହେଉଛନ୍ତି । ବର୍ଷା ଦିନରେ ଏହି ରୋଗର ଅଧିକାଂଶ ଶିକାର ହୋଇଥାଆନ୍ତି । ବର୍ଷା ଦିନରେ ଜମା ରହିଥିବା ପାଣି ଦ୍ବାରା ମଶା ମାନେ ତାଙ୍କ ବଂଶବୃଦ୍ଧି କରିଥାନ୍ତି । ଏଣୁ ଜମା ରହୁଥିବା ପାଣିକୁ ସଫା କରିବା, ନଦୀ ନାଳ ପରିଷ୍କାର କରିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଏହି ମାରାତ୍ମକ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ କଠୋର ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଜରୁରୀ ହୋଇପଡ଼ିଛି । ଏହି ମାରାତ୍ମକ ରୋଗ ବିଷୟରେ ଲୋକଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ଭାରତରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ମେ 16ରେ ଜାତୀୟ ଡେଙ୍ଗୁ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ । ତେବେ ଜାଣନ୍ତୁ ଏହି ରୋଗ କରାଣ, ଲକ୍ଷଣ ଏବଂ ନିରାକରଣ
ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗର କାରଣ
- ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗ ହେଉଛି ଏକ ଭୂତାଣୁ ଜନିତ ରୋଗ ।
- ଏହି ଜୀବାଣୁ ଏଡିସ୍ ଏଜିପ୍ଟି ମଶା କାମୁଡ଼ିବା ଦ୍ୱାରା ସଂକ୍ରମିତ ହୁଏ ।
- ପ୍ରତ୍ୟେକ ଚାରି ଜଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜଣେ ଡେଙ୍ଗୁର ଶିକାର ହୋଇ ପାରନ୍ତି ।
- ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗୀଙ୍କ ଲକ୍ଷଣ ସାମାନ୍ୟ କିମ୍ବା ଭୟଙ୍କର ହୋଇପାରେ ।
- ମଶା କାମୁଡ଼ିବାର ସାଧାରଣତଃ 3ରୁ 14 ଦିନ ପରେ ଲକ୍ଷଣ ଜଣା ପଡିଥାଏ ।
- ଡେଙ୍ଗୁରେ ସଂକ୍ରମିତ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଯଥାସମ୍ଭବ ବିଶ୍ରାମ ନେବା, ପ୍ରଚୁର ପାଣି ପିଇବା ଏବଂ ଜ୍ୱରକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ଏବଂ ଯନ୍ତ୍ରଣାରୁ ରିଲିଫ ପାଇଁ ପାରାସିଟାମୋଲ ନେବା ଆବଶ୍ୟକ।
ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗର ଲକ୍ଷଣ
- ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗର ସବୁଠାରୁ ସାଧାରଣ ଲକ୍ଷଣ ହେଉଛି ଜ୍ୱର ।
- ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟରେ ବାନ୍ତି, ବାନ୍ତି, ପେଟ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଦାଗ, ଶରୀର ଯନ୍ତ୍ରଣା, ନାକରୁ ରକ୍ତସ୍ରାବ, ଏବଂ ଷ୍ଟୁଲରେମଧ୍ୟ ହୋଇଥାଏ।
- ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗର ଲକ୍ଷଣ 2ରୁ 7 ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିପାରେ ।
- ଡେଙ୍ଗୁରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ପ୍ରାୟ ଏକ ସପ୍ତାହ ପରେ ସୁସ୍ଥ ହୁଅନ୍ତି ।
- ଡେଙ୍ଗୁରେ ପୀଡିତ ପ୍ରାୟ 20 ଜଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ଗୁରୁତର ଡେଙ୍ଗୁରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହେଉଛନ୍ତି ।
- ପ୍ରଥମ 24ରୁ 48 ଘଣ୍ଟା ପୋଷ୍ଟ ଜ୍ୱରରେ ଭୟଙ୍କର ଡେଙ୍ଗୁ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ
- ରୋଗୀ ମଧ୍ୟ ଥକ୍କା, ଅସ୍ଥିରତା ଏବଂ ବିରକ୍ତିକର ଅନୁଭବ କରିପାରନ୍ତି।
ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗର ନିରାକରଣ
ଡେଙ୍ଗୁର ନିରାକରଣ ଉପରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ଜାତୀୟ ଡେଙ୍ଗୁ ଦିବସର ମୂଳ ଲକ୍ଷ୍ୟ । ତେବେ ଠିକ୍ ସମୟରେ ନିରାକରଣ କରିବା ବା ଚିକିତ୍ସା କରାଇଲେ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ କୌଣସି ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ ନାହିଁ। ତେବେ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗ ହେଲେ ଏହିପରି ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟର ଯତ୍ନ ନେବା ଆବଶ୍ୟକ।
- ବ୍ୟାୟାମ, ଯୋଗ ଏବଂ ସୁସ୍ଥ ଖାଦ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ ଶକ୍ତି ବଢାଇବା ।
- ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବ୍ୟବହାରିକ ପ୍ରତିଷେଧକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ମଶା ପ୍ରତିରୋଧକ କ୍ରିମ୍, ମଶା ପ୍ରତିରୋଧକ ସ୍ପ୍ରେ', ମଶା ପ୍ୟାଚ୍, ଏବଂ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ବାଷ୍ପୀକରଣ କରିବା ଦରକାର।
- ଏହି ପଦକ୍ଷେପଗୁଡିକ ବ୍ୟତୀତ, ଲୋକମାନେ ନିଜ ଆଖପାଖ ଅଞ୍ଚଳକୁ ସଫା କରିବା ଉଚିତ୍, ନାଳ ଏବଂ ନର୍ଦ୍ଦମାରେ ବ୍ଲିଚିଂ ସ୍ପ୍ରେ' କରିବା ଦରକାର ଏବଂ ଜମା ରହୁଥିବା ପାଣିକୁ ସଫା କରିବା ଦରକାର ।
