ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ମୁଲେଠୀକୁ(Liquorice) ଆୟୁର୍ବେଦରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉପକାରୀ ଔଷଧ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ସାଧାରଣତ ବିଶ୍ବାସ କରାଯାଏ ଯେ ଥଣ୍ଡା, କାଶ ଏବଂ ସର୍ଦ୍ଦି ଭଳି ସମସ୍ୟାରେ ମୁଲେଠୀ ଖାଇବା ଦ୍ୱାରା ଉପଶମ ମିଳିଥାଏ । କିନ୍ତୁ ଏହାର ମଧ୍ୟ ଆହୁରି ଅନେକ ଭଲ ଗୁଣ ରହିଛି । ମୁଲେଠୀ ହଜମ ଏବଂ ଫୁସଫୁସ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ୟା ସହ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରକାରର ରୋଗ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଲାଭଦାୟକ ।
ଦୀପାବଳି ପରେ, ଯେତେବେଳେ ପାଗ ଥଣ୍ଡା ହେବାକୁ ଲାଗେ, ସାଧାରଣତ ଲୋକମାନେ ଥଣ୍ଡା-ଜ୍ୱର ଏବଂ ଗଳା ଯନ୍ତ୍ରଣା ଭଳି ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଅନ୍ତି । ବାସ୍ତବରେ, ଶୀତ ଆରମ୍ଭ ହେବା ସହିତ ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ଆର୍ଦ୍ରତା ମଧ୍ୟ ବଢିଥାଏ, ଯାହା ଅନେକ ପ୍ରକାରର ସଂକ୍ରମଣର କାରଣ ହୋଇଥାଏ । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଅନେକ ଲୋକ ପାଗର ପ୍ରଭାବକୁ ଏଡାଇବା ପାଇଁ ଘରେ ସ୍ୱଦେଶୀ, ପ୍ରାକୃତିକ ଏବଂ ଆୟୁର୍ବେଦିକ ଉପଚାର ବ୍ୟବହାର କରିବା ଆରମ୍ଭ କରି ଦେଇଛନ୍ତି । ଯାହା କେବଳ ସଂକ୍ରମଣର ପ୍ରଭାବରୁ ଦୂରେଇ ରହିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ନାହିଁ ବରଂ ସଂକ୍ରମିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଉପଶମ କରିଥାଏ ।
ବିଶେଷକରି ଆୟୁର୍ବେଦରେ ମୁଲେଠୀକୁ ଔଷଧ ଏବଂ ଜଡିବୁଟୀ ସହ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି । ମୁଲେଠୀ କେବଳ ମୂଳ ରୂପରେ ନୁହେଁ, ମିଳିତ ଔଷଧ ରୂପରେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ଏହାକୁ ମଧ୍ୟ ଟୁଥପେଷ୍ଟ, ମାଉଥ୍ ଫ୍ରେସ୍ନର ଭାବେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।
ପୋଷକ ତତ୍ତ୍ୱ ଏବଂ ମୁଲେଠୀର ଗୁଣ:-
ଆୟୁର୍ବେଦରେ, ମୁଲେଠୀ ଏକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଔଷଧ ଭାବରେ ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ । ଏହାକୁ ଯଷ୍ଟିମଧୁ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ ମୁଲେଠୀରେ ଆଣ୍ଟି-ଇନ୍ଫ୍ଲାମେଟୋରୀ, ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ ଏବଂ ଆଣ୍ଟି-ମାଇକ୍ରୋବାୟଲ୍ ଗୁଣ ରହିଛି । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ମୁଲେଠୀ କ୍ୟାଲସିୟମ, ପ୍ରୋଟିନ୍, ମ୍ୟାଗ୍ନେସିୟମ୍, ଭିଟାମିନ୍-ଏ-ଇ, ଆଇରନ୍, ପୋଟାସିୟମ୍, ସେଲେନିୟମ୍, ଫସଫରସ୍, ସିଲିକନ୍, ଜିଙ୍କ, କ୍ୟାଲସିୟମ୍, ବିଟା-କାରୋଟିନ୍, ଗ୍ଲିଇସେରିକ୍ ଏସିଡ୍ ଏବଂ ଆଣ୍ଟିଅକ୍ସିଡାଣ୍ଟ ପରି ପୋଷକ ତତ୍ତ୍ୱରେ ଭରପୂର ।
ଅନେକ ରୋଗରେ ମୁଲେଠୀସ୍ ଉପକାରୀ:-
ମୁମ୍ବାଇର ଆୟୁର୍ବେଦିକ ଚିକିତ୍ସକ ଡ. ମନୀଷା କାଲେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, "କାଶ, ଥଣ୍ଡା, ଗଳା ଏବଂ ଫୁସଫୁସ ସଂକ୍ରମଣ, ପାଟି ଏବଂ ପେଟ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ୟା ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରକାରର ଔଷଧରେ ମୁଲେଠୀ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । କେବଳ ମିଶ୍ରିତ ଔଷଧ ଆକାରରେ ନୁହେଁ, ଏହାର ମୂଳ, କାଠ କିମ୍ବା କାଠର ପାଉଡର, କିମ୍ବା ଏହାକୁ ଫୁଟାଇ କରାଯାଉଥିବା ଏକ ଡିକୋସନ୍ ବ୍ୟବହାର ମଧ୍ୟ ଅନେକ ଉପାୟରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପକାର ଦେଇପାରେ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ମୁଲେଠୀକୁ ଚର୍ମ କିମ୍ବା କ୍ଷତରେ ଲଗାଇବା ଦ୍ବାରା ଆରାମ ମିଳିଥାଏ ।"
ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ମୁଲେଠୀ ଶରୀରରେ ବାତ ଏବଂ ପିତ ଦୋଷକୁ ହ୍ରାସ କରିଥାଏ । ଏଥିସହିତ, ଏହାକୁ ପ୍ରାକୃତିକ ବ୍ରୋଙ୍କୋଡିଲେଟର ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ବିବେଚନା କରାଯାଏ, ଯାହା ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା ସଂକ୍ରମଣର ଚିକିତ୍ସାରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉପଯୋଗୀ ହୋଇପାରେ । ଏହାର ବ୍ୟବହାର ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟାର ପ୍ରଦାହକୁ ହ୍ରାସ କରିବାରେ, ଥଣ୍ଡା-ଜ୍ୱର ଏବଂ ଆନୁଷଙ୍ଗିକ ସଂକ୍ରମଣରେ, ଗଳାରେ ଫୁଲା, ଯନ୍ତ୍ରଣା ଏବଂ ଫୁସଫୁସ ରୋଗ ସମସ୍ୟାରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଲାଭଦାୟକ ହୋଇପାରେ । ମୁଲେଠୀ ଦୁର୍ବଳ ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ ଶକ୍ତି ଏବଂ ଯକୃତ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ୟାରେ ମଧ୍ୟ ଆରାମ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ।
ଡାକ୍ତରଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ଅନୁଯାୟୀ ଏହାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ପରିମାଣରେ ଖାଇବା ଦ୍ୱାରା ଏହା ଗ୍ୟାଷ୍ଟ୍ରିକ୍ ଏବଂ ପେପ୍ଟିକ୍ ଅଲସରକୁ ରୋକିବାରେ ମଧ୍ୟ ସହାୟକ ହୋଇପାରେ ଏବଂ ହଜମ କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ । ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, "ମୁଲେଠୀରେ ରକ୍ତ-ବିଶୋଧନ ଗୁଣ ମଧ୍ୟ ଥାଏ, ଯାହା ରକ୍ତକୁ ଶୁଦ୍ଧ କରିଥାଏ, ଯେଉଁ କାରଣରୁ ଚର୍ମ ଓ କେଶ ମଧ୍ୟ ସୁସ୍ଥ ଏବଂ ସୁନ୍ଦର ରହିଥାଏ ।"