ସମ୍ବଲପୁର: ଦଶ୍ୟୁ ରତ୍ନାକର... ଏ ନାଁ ସହ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତେ ପରିଚିତ । ଦଶ୍ୟୁ ରତ୍ନାକର କିଭଳି ବାଲ୍ମିକୀରେ ପରିଣତ ହେଲେ ଏ କାହାଣୀ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣା ଦିଏ । କେବଳ କାହାଣୀ ଉପନ୍ୟାସରେ ନୁହେଁ ଆଜିକା ସମୟରେ ବି ଅଛନ୍ତି ଏଭଳି କିଛି ଚରିତ୍ର । ଏମିତି ଜଣେ ଚରିତ୍ର ହେଉଛନ୍ତି ସମ୍ବଲପୁରର ଜଣେ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ଅପରାଧରେ ଜଡିତ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର । ଯିଏ ଦଶ୍ୟୁ ରତ୍ନାକରରୁ ବାଲ୍ମିକୀରେ ପରିଣତ ହୋଇଛନ୍ତି କହିଲେ ଅତ୍ୟୁକ୍ତି ହେବ ନାହିଁ ।
ଦିନେ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଜଙ୍ଗଲରେ ତ୍ରାହି ତ୍ରାହି ଡାକୁଥିଲେ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ । ତାଙ୍କ ପାଦ ଯେଉଁଠି ପଡୁଥିଲା ଭୟରେ ଥରହର ହେଉଥିଲେ ପଶୁପକ୍ଷୀ ! ସମୟ ପରିସ୍ଥିତି ସହ ବଦଳିଛନ୍ତି ସେ । ଯେଉଁ ହାତରେ ଦିନେ ପଶୁ ଶିକାର କରୁଥିଲେ ସେ ହାତ ଆଜି ବନ୍ୟଜନ୍ତୁଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଯୋଗାଇ ଦେଇଛନ୍ତି । ଶିକାର ଛାଡି ଏବେ ଅଭୟାରଣ୍ୟରେ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ କରୁଛନ୍ତି ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ ଅପରାଧରେ ଜେଲରୁ ଫେରିଥିବା ଅଭିଯୁକ୍ତ । ହୀରାକୁଦ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ ବନଖଣ୍ଡ ଅଧୀନରେ ରହିଛି ଦେବ୍ରୀଗଡ଼ ଅଭୟାରଣ୍ୟରେ ଏଭଳି ଏକ ଘଟଣା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି । ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା ସୀମାରୁ ବରଗଡ଼ ଓ ଛତିଶଗଡ ରାଜ୍ୟର ସୀମା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ଅଭୟାରଣ୍ୟ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ । ଏହି ଅଭୟାରଣ୍ୟରେ କଲରାପତରିଆ ବାଘ ସହ, ହରିଣ, ସମ୍ବର, ବାରହା, ଜଙ୍ଗଲୀ ମଇଁଷି ଆଦି ବହୁ ଜୀବ ଜନ୍ତୁ ଅଛନ୍ତି ।
ଏହି ଅଭୟାରଣ୍ୟର ସୀମାକୁ ଲାଗି 48ଟି ଗାଁ ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ତେଣୁ ଗାଁର ଚାଷ ଜମିକୁ ବେଳେ ବେଳେ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ନଷ୍ଟ କରିଦିଅନ୍ତି। ଏଭଳି ସ୍ଥିତିରେ କେତେକ ଗାଁ ଲୋକେ ଜୀବ ଜନ୍ତୁଙ୍କଠାରୁ ନିଜର ଫସଲକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ଚାଷ ଜମିରେ ବିଦ୍ୟୁତ ତାର ସଂଯୋଗ l ଆଉ କେତେକ ଲୋକ ନିଜର ଅଭାବ ଅସୁବିଧା ଯୋଗୁଁ ଅନ୍ୟର କହିବା ଅନୁସାରେ ଜନ୍ତୁ ଶିକାର କରିବାର ନଜିର ରହିଛି l ତେବେ ବନ୍ୟ ବିଭାଗର ସଠିକ ବନ୍ୟ ପରିଚାଳନା ନୀତି ଯୋଗୁଁ ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀ ଅପରାଧରେ ଲିପ୍ତ ଥିବା ଅଭିଯୁକ୍ତ ଏବେ ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଉଛନ୍ତି ।
ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ ଅପରାଧରେ ଜେଲରୁ ଫେରିଥିବା ଜଣେ ଅଭିଯୁକ୍ତ ବର୍ତ୍ତମାନ ସେଠାରେ ମାଳି ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ସେ କହିଛନ୍ତି, "ବର୍ତ୍ତମାନ ଏଠାକାର ଜଙ୍ଗଲ ସମ୍ପଦ ଓ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ଆମେ ସୁରକ୍ଷା ଦେଉଛୁ ।" ହୀରାକୁଦ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ DFOଙ୍କ ଉଦ୍ୟମ କ୍ରମେ ସେ ଏବେ ଦେବ୍ରୀଗଡ଼ Nature Camp ରେ ଥିବା ବଗିଚାରେ କାମ କରୁଛନ୍ତି l କେଵଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଯୋଗାଇବାରେ ତାଙ୍କର ଅଭିଜ୍ଞତା ଓ ସୂଚନା ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରୁଛି ।