କେନ୍ଦ୍ରାପଡା: ମାର୍ଚ୍ଚ ଦ୍ଵିତୀୟ ସପ୍ତାହରୁ ଆରମ୍ଭ ହେବ ବିରଳ ସାମୁଦ୍ରିକ କଇଁଛ ଅଲିଭ ରିଡଲେଙ୍କ ସାମୂହିକ ଅଣ୍ଡାଦାନ ପ୍ରକ୍ରିୟା । ଗତ ନଭେମ୍ବର ମାସରୁ କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଜିଲ୍ଲାର ଗହୀରମଥା ସାମୁଦ୍ରିକ ଅଭୟାରଣ୍ୟରେ ଆସି ପହଞ୍ଚିଥିବା ଅଲିଭ ରିଡଲେ କଇଁଛ ମଧ୍ୟରେ ଏବେ ସ୍ଫୋରାଟିକ ଅଣ୍ଡାଦାନ ଚାଲିଛି । ଆସନ୍ତା ମାସ ଦ୍ଵିତୀୟ ସପ୍ତାହରୁ ସାମୁହିକ ଅଣ୍ଡାଦାନ ଆରମ୍ଭ ହେବ । ପ୍ରତିବର୍ଷ ରାଜ୍ୟର ଋଷିକୂଲ୍ୟା, ଦେବୀନଦୀ ଓ ଗହୀରମଥାରେ ଅଲିଭ ରିଡଲେ କଇଁଛଙ୍କ ଆଗମନ ହୋଇଥାଏ ।
ଏଥର ମଧ୍ୟ ନଭେମ୍ବର ମାସରୁ ବିଭିନ୍ନ ମହାସାଗରରୁ ଆସି ଏଠାରେ ଡେରା ପକାଇଛନ୍ତି ଏହି ବିରଳ କିଇଁଛ । ଋଷିକୂଲ୍ୟ ଓ ଦେବୀ ନଦୀକୁ ଅଲିଭ ରିଡଲେ ଆସୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବିଶ୍ୱ ମାନଚିତ୍ରରେ ଗହୀରମଥାର ସ୍ଥାନ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର । ଦେବୀ ନଦୀ ମୁହାଣରୁ ଧାମରା ମୁହାଣ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ସାମୁଦ୍ରିକ ବେଳାଭୂମି ଯେପରିକି ଅଗରନାସୀ, ଶିଆଳି, ବରୁଣେଇ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉପକୂଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ସ୍ଫୋରାଟିକ ନେଷ୍ଟିଂ ହେଉଥିବା ବେଳେ ନାଶୀ-୧, ନାଶୀ-୨ ଓ ବାବୁବାଲିରେ ମାସ ନେଷ୍ଟିଂ ବା ସାମୁହିକ ଅଣ୍ଡାଦାନ କରିଥାନ୍ତି ବିରଳ ଅଲିଭ ରିଡଲେ କଇଁଛ ।
ନଭେମ୍ବର ମାସ ହେଲେ ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗର, ଭାରତ ମହାସାଗର ଓ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ଜାଫନା ଉପକୂଳରୁ ଗହୀରମଥାକୁ ଛୁଟି ଆସିଛନ୍ତି ଅଲିଭ ରିଡଲେ । ଅଣ୍ଡାଦାନ ପରେ ପୁଣି ମେ ମାସ ଶେଷ ଆଡକୁ ନିଜ ନିଜ ସ୍ଥାନକୁ ଫେରିଯାଇଥାନ୍ତି । ଗହୀରମଥାର ଅନୁକୂଳ ପାଗ ସାଙ୍ଗକୁ ଏଠାରେ ଜେଲି ଫିସ ଅଧିକ ପରିମାଣରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେଉଥିବାରୁ ଅଲିଭ ରିଡଲେ ଏହି ସ୍ଥାନକୁ ଅଣ୍ଡାଦାନ ପାଇଁ ଚିହ୍ନଟ କରୁଥିବାର ପରିବେଶବିତ୍ କୁହନ୍ତି । ଗୋଟିଏ କଇଁଛ ସ୍ଥଳ ବିଶେଷରେ ୧୨୦-୧୫୦ଟି ଅଣ୍ଡା ଦେଉଥିବା ବେଳେ ଏହି ଅଣ୍ଡାରୁ ଶାବକ ବାହାରିବା ପାଇଁ ୪୫-୬୦ଦିନ ସମୟ ଲାଗିଥାଏ ।
କୁହାଯାଏ, ୧୯୭୫ ମସିହାରେ ଅର୍ଥାତ ଭିତରକନିକାକୁ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ମାନ୍ୟତା ମିଳିବା ସମୟରେ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲୀୟ ପ୍ରାଣୀ ବିଶେଷଜ୍ଞ HR ବଷ୍ଟାର୍ଡ ଗହୀରମଥା ଉପକୂଳରେ ବୁଲୁଥିବା ସମୟରେ କଇଁଛମାନଙ୍କ ଅଣ୍ଡାଦାନ ଦେଖି ଏହାକୁ ଅଭୟାରଣ୍ୟ ଘୋଷଣା ସମ୍ପର୍କରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିଥିଲେ । ବିରଳ ଅଲିଭ ରିଡଲେ କଇଁଛମାନେ ଗହୀରମଥାର ମସୃଣ ବାଲି ଯୋଗୁଁ ଏଠାକୁ ନିଜର ଅଣ୍ଡାଦାନ ପାଇଁ ଚିହ୍ନଟ କରିଥିବା ମଧ୍ୟ ପରିବେଶବିତ୍ କୁହନ୍ତି ।