ବ୍ରହ୍ମପୁର:ଲୋକକଳା ଓ ଲୋକସଂସ୍କୃତିକୁ ନେଇ ସୁପରିଚିତ ଗଞ୍ଜାମର କଣ୍ଢେଇ ନାଚ ସାଜିଥାଏ ଆକର୍ଷଣର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ । ଭଳିକି ଭଳି କଣ୍ଢେଇଙ୍କ ଅଙ୍ଗଭଙ୍ଗୀ, ସଂଳାପ ଦର୍ଶକଙ୍କୁ ମନୋରଞ୍ଜନ ଯୋଗାଏ । ଜିଲ୍ଲାର ଭଞ୍ଜନଗର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ବଡକୋଦଣ୍ଡାର କଣ୍ଢେଇ ନୃତ୍ୟ କେବଳ ଆମ ରାଜ୍ୟ କାହିଁକି ରାଜ୍ୟ ବାହାରେ ଅନେକ ଚାହିଦା ରହିଆସିଛି । ହେଲେ ଆଧୁନିକତା ଏବଂ ମୋବାଇଲ ଯୁଗରେ ଏହି ପୁରାତନ ସୁତା କଣ୍ଢେଇ ନୃତ୍ୟକୁ ମଞ୍ଚରେ ନୃତ୍ୟ ପରିବେଷଣ କରାଇ ଆସୁଥିବା କଳାକାରମାନେ ଅଦ୍ୟାବଧି ଏହାକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସରକାରୀ ପ୍ରୋତ୍ସାହନକୁ ଅପେକ୍ଷା କରି ରହିଛନ୍ତି । ଏହି ଲୋକକଳାର ଚାହିଦା ଲୋପ ପାଉଥିବାରୁ କଳାକାରମାନେ ମଧ୍ୟ ପରିବାର ପ୍ରତିପୋଷଣ ପାଇଁ ଏହାକୁ ତ୍ୟାଗ କରୁଛନ୍ତି । ହେଲେ ସରକାର ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ମିଳିଲେ ଏହି ଲୋକକଳାକୁ ଜୀବିତ ରଖିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଥିବା ସେମାନେ କହିଛନ୍ତି ।
ଆଧୁନିକ ସଂଙ୍ଗୀତ ସହ ଅନେକ ଗୀତିନାଟ୍ୟ, ରାମାୟଣ ଓ ମହାଭାରତ ଭଳି ପୌରାଣିକ ନାଟକକୁ ମଞ୍ଚରେ ପରିବେଷଣ କରି ଦର୍ଶକଙ୍କ ମନୋରଞ୍ଜନ ଯୋଗାଇଥାନ୍ତି ଏହି କଳାକାର । ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲାର ଭଞ୍ଜନଗର ନିକଟସ୍ଥ ବଡକୋଦଣ୍ଡା ଅଞ୍ଛଳର କଣ୍ଢେଇ ନାଚ ଦେଖିବା ଲାଗି ରାଜ୍ୟ ବାହାରୁ ମଧ୍ୟ ଲୋକ ଆସିଥାନ୍ତି । ୧୮୬୪ରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଗଞ୍ଜାମର ଏହି ପାରମ୍ପରିକ ଲୋକକଳା ନୃତ୍ୟ ପ୍ରତି ଧିରେ ଧିରେ ଚାହିଦା କମିଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ କଳାକାରଙ୍କ ଆଗ୍ରହ ରହିଥିବାରୁ ଏହାକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖାଯାଇଛି । ଦୀର୍ଘ ୧୦୦ ବର୍ଷରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ବର୍ଷ ଧରି ଆୟୋଜିତ ହୋଇଆସୁଥିବା ନୃତ୍ୟକୁ ପରିବେଷଣ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତି ୪ରୁ ୫ ବର୍ଷକୁ ଥରେ କଣ୍ଢେଇଗୁଡିକୁ ମରାମତି କରାଯାଏ । ସ୍ବଳ୍ପ ଆୟରେ ପରିବାର ପ୍ରତିପୋଷଣ କରିବା ସମ୍ଭବପର ହେଉନଥିବା ଯୋଗୁଁ ସରକାରୀ ସହାୟତା ଅପେକ୍ଷାରେ କଣ୍ଢେଇ ନୃତ୍ୟର କଳାକାର ଏବଂ ମାଲିକମାନେ ରହିଥିବା କହିଛନ୍ତି । ଏଣୁ ସରକାରୀ ସହାୟତା ମିଳିଲେ ପୁଣି ଥରେ କଣ୍ଢେଇ ନୃତ୍ୟ ମୁଖ୍ୟ ତାର ପ୍ଲାଟଫର୍ମକୁ ଫେରିପାରନ୍ତା ବୋଲି ଆଶା ରଖିଛନ୍ତି ଏହାକୁ ପରିଚାଳନା କରି ଆସୁଥିବା ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ତଥା ନୃତ୍ୟ ଗୁରୁମାନେ ।
ଏ ନେଇ ବରିଷ୍ଠ କଳାକାର ବିଭତ୍ସ ସ୍ବାଇଁ କହିଛନ୍ତି, "ଆମ ପୂର୍ବପୁରୁଷ ଏହି କଣ୍ଢେଇ ନାଚ ମାଧ୍ୟମରେ ଗୁଜୁରାଣ ମେଣ୍ଟାଉଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପରେ ଆମେ ଏହି କଳାକୁ ଆପଣେଉଛି । ହେଲେ ଏବେ ଏହାର ଚାହିଦା କମିଛି । କେଉଁ ୬ ମାସରେ ଥରେ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ ହେଉଛି । ଏଣୁ ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରିବା ସମ୍ଭବ ହେଉନାହିଁ । ଫଳରେ ବାଧ୍ୟ ହୋଇ କଳାକାରମାନେ ରୋଜଗାର ଲାଗି ଅନ୍ୟ କୌଣସି ପନ୍ଥା ଆପଣାଇଛନ୍ତି । ଯଦି ସରକାର ଆମକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଯୋଗାନ୍ତେ, ତେବେ ପୁଣି ଏହି ଲୋକକଳା ବେଶ ଆଦୃତ ଲାଭ କରନ୍ତା ଏବଂ ଜୀବିତ ମଧ୍ୟ ରୁହନ୍ତା ।"