ବୌଦ୍ଧ: ଜିଲ୍ଲାର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଥିବା ବୁଣାକାର ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ବାନ୍ଧକଳାର ବେଶ ଚାହିଦା ରହିଛି । ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଏହି ବୟନ କଳା ସହ ଜଡ଼ିତ ପରିବାରକୁ ବିଭିନ୍ନ ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ ସହାୟତା ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଉଛି । କିନ୍ତୁ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ହେଲା ଜିଲ୍ଲାରେ ଜଣେ ସ୍ଥାୟୀ ବୟନ ଅଧିକାରୀ ପଦବୀ ଖାଲି ରହିଛି । ତେଣୁ ସରକାରଙ୍କ ବିଭିନ୍ନ ଯୋଜନାର ସୁଫଳ ବୁଣାକାରଙ୍କ ନିକଟରେ ଠିକ୍ରେ ପହଞ୍ଚି ପାରୁନଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଛି ।
ଜିଲ୍ଲାରେ ବୟନ କଳାର ରହିଛି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ । ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲା ସଦର ମହକୁମା ବୁଟୁପାଲି ଓ ମର୍ଜାକୁଦ ସହିତ ଚମ୍ପାପୁର, ମଥୁରା, ବାଘପାଲି, ଫାଉପାଲି, ନାରାୟଣ ନଗର, ସାହାଜପାଲ, ବାଉଶୁଣୀ, ଗବଯୋର, ମନମୁଣ୍ଡା, ଗୁଡଭେଲିପଦର ଭଳି ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ଭୁଲିଆ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଲୋକେ ପିଢ଼ି ପରେ ପିଢ଼ି ବାନ୍ଧକଳାକୁ ନିଜର ବୃତ୍ତି କରି ଚଳୁଛନ୍ତି ।
ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ଜିଲ୍ଲାର କେତେକ ପାରମ୍ପରିକ ବାନ୍ଧ ସାମଗ୍ରୀକୁ ଛାଡ଼ିଦେଲେ ଅଧିକାଂଶ ଆଧୁନିକୀକରଣ ତଥା ଚାହିଦା ମୁତାବକ କପଡ଼ା, ଶାଢ଼ୀ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ବୁଣା ଯାଉଛି । ଜିଲ୍ଲାର ବାପ୍ତା ଶାଢ଼ୀ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକସ୍ତରରେ ମଧ୍ୟ ବେଶ ଚାହିଦା ରହିଛି । ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଏହି ବୟନକଳା ସହ ଜଡ଼ିତ ବୁଣାକାର ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ପରିବାରକୁ ବିଭିନ୍ନ ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ ସହାୟତା ଯୋଗାଇ ଦେଉଛନ୍ତି । ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ବୁଣାକାରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବୟନ ଜ୍ୟୋତି ଯୋଜନା ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ବ୍ୟାଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ବିନା ସୁଧରେ ଋଣ ପ୍ରଦାନର ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି ।