ବୌଦ୍ଧ:ଜିଲ୍ଲାରେ ଉଭୟ ନଦୀ ମାଛ ଓ ଚାଷ ମାଛର ରହିଛି ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଚାହିଦା । ଏହାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହାର ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ବଜାର ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ସେପଟେ ଜାଆଁଳା ମାଛ ଉତ୍ପାଦନ କେନ୍ଦ୍ରରେ ପାଣିର ଅଭାବ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଥିବା ବେଳେ ଏଥିପାଇଁ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ପଦକ୍ଷେପର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ଉଭୟ ନଦୀ ମାଛ ଓ ଚାଷମାଛର ଜିଲ୍ଲାରେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଚାହିଦା ରହିଥିବା ବେଳେ ଏଠାକାର ଜଳବାୟୁ ଓ ମାଟି ମାଛଚାଷ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଅନୁକୂଳ ହୋଇଥିବା ସୂଚନା ମିଳିଛି । ଆନ୍ଧ୍ର ମାଛକୁ ଟକ୍କର ଦେଉଥିବା ଜିଲ୍ଲାରେ ଦେଶୀ ମାଛର ଚାହିଦା ବୃଦ୍ଧି ଓ ଖାଉଟି ତଥା ଚାଷୀଙ୍କ ସୁବିଧା ପାଇଁ ଜିଲ୍ଲାରେ ନିର୍ମାଣ ହେବ ଆଧୁନିକ ତଥା ସ୍ବଚ୍ଛ ମାଛ ବଜାର । କାରଣ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ମାଛଚାଷ ପରିବେଶ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଚାଷୀଙ୍କ ପାଇଁ ବେଶ ଲାଭଦାୟକ ହୋଇ ପାରୁଛି ।
ତେବେ ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲାର ବ୍ଲାକ କଟନ ସୋଏଲ ମାଛଚାଷ ପାଇଁ ଏକ ବିରାଟ ସମ୍ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିଛି । ଏହାଛଡା ବୌଦ୍ଧ ଦେଇ ପ୍ରବାହିତ ମହାନଦୀ ସମେତ ତେଲନଦୀ, ବାଘନଦୀ ଓ ସାଲୁଙ୍କୀ ନଦୀ ଭଳି ମଧୁର ଜଳରୁ ଧରାଯାଉଥିବା ମାଛର ଯଥେଷ୍ଟ ଚାହିଦା ରହିଛି । ହେଲେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ସମୟରେ ନଦୀମାଛ ସଂଗ୍ରହ କମିଥିବା ବେଳେ ଚାଷ ମାଛର ବେଶ ଉପକାରୀ ହୋଇପାରୁଛି । ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ମତ୍ସ୍ୟ ପୋଖରୀ ଯୋଜନା ଠାରୁ ନେଇ ବିଭିନ୍ନ ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ ଚାଷୀ ମାଛଚାଷ କରି ଆର୍ଥିକ ସ୍ତରରେ ବେଶ ସ୍ବାବଲମ୍ବୀ ହୋଇ ପାରୁଛି ।
ରାଜ୍ୟ ସରକାର ମାଛଚାଷୀଙ୍କ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ଯୋଜନା ଜିଲ୍ଲା ମତ୍ସ୍ୟ ବିଭାଗ ଜରିଆରେ ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଇ ଚାଷୀଙ୍କୁ ସହାୟତା କରାଯାଉଛି । ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲା ମତ୍ସ୍ୟ ବିଭାଗ ଅଧିନରେ ଥିବା ମାଛଫାର୍ମ ଓଡ଼ିଶାର ଅନ୍ୟତମ ମାଛ ଯାଆଁଳା ଉତ୍ପାଦନ କେନ୍ଦ୍ର । ଏଠାରେ ରୋହୀ,ଭାକୁର,ଇଲିସି,ଜଳଙ୍ଗ, ରୁପଚାନ୍ଦି ଭଳି ଅନେକ ପ୍ରଜାତିର ମାଛ ବ୍ରିଡିଂ କରି ଚାଷୀଙ୍କୁ ମାଛ ଜାଆଁଳା ଆବଶ୍ୟକତା ମୁତାବକ ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଏହାଛଡା ମିଶନ ଶକ୍ତି ମାଧ୍ୟମରେ ଜିଲ୍ଲାର ବିଭିନ୍ନ ଗ୍ରାମର ମହିଳା ସ୍ବୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କୁ ବାୟୋଫ୍ଲେକ୍ସ ଟାଙ୍କିରେ ମାଛଚାଷର ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇ ପାରିଛି । ଫଳରେ କେବଳ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଜିଲ୍ଲାର ବିଭିନ୍ନ ମହିଳା ଗୋଷ୍ଠୀ ଏଭଳି ମାଛଚାଷ କରି ବେଶ ଦୁଇ ପଇସା ରୋଜଗାରର ସୁଯୋଗ ପାଇଛନ୍ତି ।