ବଲାଙ୍ଗୀର: କଳା ଓ ସଂସ୍କୃତି ସମ୍ପନ୍ନ ରାଜ୍ୟ, ଓଡିଶା । ଯେଉଁଠାରେ ପ୍ରାକୃତିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ସହ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ କିମ୍ବଦନ୍ତୀର ଅକୁହା କଥା । ଏହାର ଏକ ଜ୍ୱଳନ୍ତ ନିଦର୍ଶନ ହେଉଛି ବଲାଙ୍ଗୀର ଜିଲ୍ଲାରେ ଥିବା ହର ଓ ଶଙ୍କରଙ୍କ ମିଳନସ୍ଥଳୀ, ହରିଶଙ୍କର ପୀଠ । ନିଜର ଐତିହାସିକ, ପୌରାଣିକ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଓଡିଶାର ମୁଖ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟଟନସ୍ଥଳୀ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ପୀଠ ନିଜକୁ ସାମିଲ କରିପାରିଛି । ଯାହାର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକୁ ଉପଭୋଗ କରିବା ପାଇଁ ବର୍ଷତମାମ ଜମେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ସମାଗମ ।
ଏହି ପୀଠକୁ ନେଇ କିମ୍ବଦନ୍ତୀରେ ରହିଛି ଅନେକ କଥା । ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ହେଉଛି ଏହାର ଉତ୍ପତ୍ତିର ଇତିହାସ । କିମ୍ବଦନ୍ତୀ କହେ ଯେ ଲକ୍ଷ୍ମଣଙ୍କୁ ଶକ୍ତିଭେଦ ହେବା ସମୟରେ ହନୁମାନ କାନ୍ଧରେ ଟେକି ନେଉଥିବା ଗନ୍ଧମାର୍ଦ୍ଦନ ପର୍ବତର କିଛି ଅଂଶ ଏହି ଭୂମିରେ ପଡିଯାଇଥିଲା । ଯାହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଗନ୍ଧମାର୍ଦ୍ଦନ ପର୍ବତ ଶୃଙ୍ଖଳା ଭାବେ ଜଣାଗଲା ।
ତେବେ ଆଜି ବି ଏଠାରେ ଅନେକ ମୂଲ୍ୟବାନ ଚେରମୂଳି ଓ ଔଷଧୀୟ ଗଛ ରହିଥିବାର ପ୍ରମାଣ ରହିଛି । ସେହିପରି ମହାଭାରତ ଯୁଗରେ ଏହି ପର୍ବତକୁ ପଞ୍ଚୁ ପାଣ୍ଡବ ଆସିଥିବା ସମୟରେ ଶୋଷ ମେଣ୍ଟାଇବାକୁ ଯାଇ ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ତୀର ଭେଦରେ ପର୍ବତରୁ ଝରି ଆସିଥିଲା ପାଣି । ଯାହା ଏବେ ଏକ ସୁନ୍ଦର ଝରଣାରେ ପରିଣତ ହେବା ସହ ବର୍ତ୍ତମାନ ପୀଠର ଅନ୍ୟ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଆକର୍ଷଣ ପାଲଟିଛି ।