ନାଇରୋବି: ଆଫ୍ରିକୀୟ ରୋଗରୁ ମୁକ୍ତି ଦେବାରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରୁଛି ଆଫ୍ରିକୀୟ ପାରମ୍ପାରିକ ଔଷଧ । ଏକଥା ଆମେ କହୁନୁ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ(WHO) କହୁଛି । ପାରମ୍ପାରିକ ଔଷଧ(Traditional medicine) ବ୍ୟବହାରରେ ଆଫ୍ରିକାର ରୋଗ ସମସ୍ୟା ଦୂର ହେଉଥିବା କହିଛି ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ (WHO) । ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶଗୁଡିକ ପାରମ୍ପାରିକ ଔଷଧ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଚିତ, ଯାହା ମହାଦେଶର ଲୋକଙ୍କ ଠାରେ ହେଉଥିବା ରୋଗର ପରିଚାଳନା ତଥା ଉପଶମ କରିବାରେ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ(Traditional medicine key to easing Africa's disease burden) ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଛି ବୋଲି ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ(WHO)ର ଜଣେ ଅଧିକାରୀ କହିଛନ୍ତି ।
ଆଫ୍ରିକା ପାଇଁ WHO ଆଞ୍ଚଳିକ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ମାଟିଶିଡିସୋ ମୋଏତି ବୁଧବାର ମହାଦେଶରେ ସଂକ୍ରାମକ ଏବଂ ଅଣ-ସଂକ୍ରାମକ ରୋଗର ଭାର ହ୍ରାସ କରିବାରେ ହର୍ବାଲ ଔଷଧର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି ଏପରି କହିଛନ୍ତି ।
2022 ଆଫ୍ରିକୀୟ ପାରମ୍ପାରିକ ଔଷଧ ଦିବସ ପାଳନ ଅବସରରେ କେନିଆର ରାଜଧାନୀ ନାଇରୋବିରେ ଜାରି ଏକ ବିବୃତ୍ତିରେ ମୋଏତି କହିଛନ୍ତି ଯେ, ‘ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ଆଫ୍ରିକୀୟ ଜନସଂଖ୍ୟା ପାଇଁ ପାରମ୍ପାରିକ ଔଷଧ ବିଶ୍ୱସ୍ତ, ଗ୍ରହଣୀୟ, ସୁଲଭ ତଥା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ପାଇଁ ଉତ୍ସ ହୋଇଆସୁଛି । ଆଫ୍ରିକାର ଜନସଂଖ୍ୟାର 80% ଲୋକ ସେମାନଙ୍କର ମୌଳିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକତା ପାଇଁ ପାରମ୍ପାରିକ ଔଷଧ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରନ୍ତି’ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି ।
2022 ଆଫ୍ରିକୀୟ ପାରମ୍ପାରିକଔଷଧ ଦିବସ "Two Decades of African Traditional Medicine Day: Progress Towards Achieving Universal Health Coverage in Africa" ବିଷୟ ବସ୍ତୁ ଉପରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା । ମୋଏତି କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଗତ ଦୁଇ ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ ଜାତୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ପାରମ୍ପାରିକ ଔଷଧକୁ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତ କରିବା ପାଇଁ ମହାଦେଶ ଏକ ଉଚ୍ଚାଭିଳାଷୀ ରଣନୀତି ଆପଣେଇଛି ।
ବିଶେଷ ଭାବରେ ମୋଏତି କହିଛନ୍ତି ଯେ, ‘‘2022 ସୁଦ୍ଧା 40 ରୁ ଅଧିକ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶ ଜାତୀୟ ପାରମ୍ପାରିକ ଔଷଧ ନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛନ୍ତି, ଯାହା 2000ରେ ଆଠରୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ 30ଟି ଦେଶ ମଧ୍ୟ ପାରମ୍ପାରିକ ଔଷଧକୁ ସେମାନଙ୍କ ଜାତୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ନୀତିରେ ଏକୀଭୂତ କରିଛି । ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, 39ଟି ଦେଶ ପାରମ୍ପାରିକ ଔଷଧ ଅଭ୍ୟାସକାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ନିୟାମକ ଢାଞ୍ଚା ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଛନ୍ତି, 2000 ମସିହାରେ କେବଳ ଗୋଟିଏ ତୁଳନାରେ ଏହା ଉତ୍ତମ ଶାସନ ଏବଂ ନେତୃତ୍ୱ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଛି ।’’
ବର୍ତ୍ତମାନ 26ଟି ଦେଶରେ ପାରମ୍ପାରିକ ଔଷଧର ଗବେଷଣା, ବିକାଶ ଏବଂ ବ୍ୟବସାୟିକରଣକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବାକୁ 34ଟି ଗବେଷଣା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଛି ବୋଲି ମୋଏତି କହିଛନ୍ତି । ପାରମ୍ପାରିକ ଔଷଧର ଅନୁସନ୍ଧାନ ତଥା ବିକାଶ ପାଇଁ 12ଟି ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶ ପାଣ୍ଠି ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଛନ୍ତି, ଏଥିସହ ପାରମ୍ପାରିକ ଔଷଧର ନିରାପତ୍ତା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ଉପରେ WHO ପ୍ରୋଟୋକଲ ଗୁଡିକର ପ୍ରାଧାନ୍ୟତା HIV/AIDs, ମ୍ୟାଲେରିଆ, ମଧୁମେହ ଏବଂ ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ ଭଳି ରୋଗର ଚିକିତ୍ସାରେ ସେମାନଙ୍କର ବ୍ୟବହାରକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଥିବା ମୋଏତି କହିଛନ୍ତି ।
