ଭୁବନେଶ୍ୱର/କଟକ: ଆଜି ସାରା ବିଶ୍ବ ପାଳୁଛି ହାତୀ ଦିବସ । 2012ରୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଅଗଷ୍ଟ 12 ତାରିଖକୁ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ଏହି ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ । ଓଡ଼ିଶା ଇତିହାସରେ ହାତୀଙ୍କ ସ୍ଥାନ ସର୍ବଦା ଉପରେ । ସେ ଯୁଦ୍ଧ ହେଉ କି ଅଟ୍ଟାଳିକା ନିର୍ମାଣ ସବୁ ଦିଗରେ ହାତୀଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ରହିଛି । ଯାହା ଓଡ଼ିଶାର ଐତିହ୍ୟ କୀର୍ତ୍ତିରାଜି ବର୍ଣ୍ଣନା କରୁଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ହାତୀ ସୁରକ୍ଷା ଓ ବଂଶ ବୃଦ୍ଧି ଉପରେ ଫୋକସ ଦେଉଛନ୍ତି ଉଭୟ କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟ ସରକାର । ତେବେ ଓଡ଼ିଶାରେ ହାତୀଙ୍କ ସ୍ଥିତି କଣ ? କେତେ ସୁରକ୍ଷିତ ଅଛନ୍ତି ହାତୀ, ତାହା ଏବେ ବଡ଼ ପ୍ରଶ୍ନ। କେବେ ଶିକାରୀ ଗୁଳି ତ ଆଉ କେବେ ଟ୍ରେନ ନେଉଛି ହାତୀଙ୍କ ଜୀବନ । ଏଭଳି ବିଭିନ୍ନ କାରଣକୁ ନେଇ ଓଡ଼ିଶା ହାତୀ ଏବେ ସଙ୍କଟରେ ।
ଗତ 10 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଗଲାଣି 1140 ହାତୀଙ୍କ ପ୍ରାଣ । ଏହାବ୍ୟତୀତ ଗତ 5 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ହାତୀ ମୃତ୍ୟୁ ଗଣନା ସର୍ଵାଧିକ ରହିଛି। ଯଦି କଟକର ଆଠଗଡ଼, ବଡ଼ମ୍ବା, ନରସିଂହପୁର କଥା କୁହାଯାଏ ତେବେ 2019-22 ମଧ୍ୟରେ ହାତୀମୃତ୍ୟୁ ପ୍ରସଙ୍ଗ ବେଶ ଚିନ୍ତା ଜନକ ରହିଛି । ଯେଉଁ ଭଳି ଭାବରେ ଓଡିଶାରେ ହାତୀ ମୃତ୍ୟୁ ହେବାରେ ଲାଗିଛି ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଓଡିଶା ହାତୀ ଶୂନ୍ୟ ହୋଇଯିବ । ଏପରି ଆଶଙ୍କା ଦୃଢ ହେବାରେ ଲାଗିଛି । ରାଜ୍ୟରେ ହାତୀ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟଣା ଏବେ ସ୍ବଭାବିକ ହେବାରେ ଲାଗିଛି । ନିକଟରେ ବଡ଼ମ୍ବା, ଆଠଗଡ଼, ଗଞ୍ଜାମ, ସମ୍ବଲପୁରରୁ ଦାନ୍ତ ପାଇଁ ଦନ୍ତା ହତ୍ୟା ମାମଲା ସାମ୍ନାକୁ ଆସିବା ପରେ ରାଜ୍ୟରେ ହାତୀ ସୁରକ୍ଷା ନେଇ ପ୍ରଶ୍ନବାଚୀ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । ହାତୀ ହତ୍ୟା ପଛରେ କିଛି ବନ ବିଭାଗର ହାତ ରହିଥିବା ପ୍ରମାଣ ମିଳିଛି ।
ଆଠଗଡ଼ ବନଖଣ୍ଡରୁ ଉଦ୍ଧାର 3ଟି ହାତୀ କଙ୍କାଳର ନମୂନାକୁ ଫୋରେନ୍ସିକ୍ ଟେଷ୍ଟ ପାଇଁ ଓୟୁଏଟି ୱାଇଲ୍ଡ ଲାଇଫ୍ ସେଣ୍ଟରକୁ ପଠାଯାଇଛି । ପରୀକ୍ଷଣରୁ ହାତୀଗୁଡ଼ିକର ଲିଙ୍ଗ ନିରୂପଣ ସହ ମୃତ୍ୟୁର କାରଣ ଓ କେବେ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା ତାହା ସ୍ପଷ୍ଟ ହେବ । ସେହିଭଳି ନରସିଂହପୁରରେ ଗୁଳିବିଦ୍ଧ ହାତୀର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟଣାରେ କାଜୁ ବଗିଚାରେ ପଶିବାରୁ ଲୋକେ ହାତୀକୁ ଗୁଳିମାଡ଼ କରିଥିଲେ । ଏହି ଘଟଣାରେ ଜଡ଼ିତ 4 ଜଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ 3 ଜଣଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଯାଇଛି। କେବଳ ମେ' ମାସରେ ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲାରେ 3 ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଶିକାରୀ ମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା 2ଟି ହାତୀର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଛି। କେନ୍ଦୁଝର ଜିଲ୍ଲାରେ ମାଲାବାହୀ ଟ୍ରେନ ଧକ୍କାରେ 2 ଛୁଆ ହାତୀ ସମେତ 3 ହାତୀର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା। ସେହିପରି ଭାବରେ ଚନ୍ଦକାରେ ନନ୍ଦ ହାତୀର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା। ଫେବୃଆରୀ ମାସରେ କଳାହାଣ୍ଡିରେ ଲଗାତାର ଭାବେ 6ଟି ହାତୀର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିବା ବେଳେ ନରସିଂହପୁର ବନାଞ୍ଚଳାରେ 5ଟି ହାତୀର ଅସ୍ଵାଭାବିକ ଭାବରେ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା ।