ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଫେବୃଆରୀ ପହିଲାରେ ମୋଦି ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ବିତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକାଳର ପ୍ରଥମ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ବଜେଟ । ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣ ଖୋଲିବେ ନାଲି କପଡାରେ ଆଚ୍ଛାଦିତ ବଜେଟ ବହି ଖାତା । 2020-21 ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ଦେବେ ଆୟବ୍ୟୟର ହିସାବ । ଆଉ ଏହା ଉପରେ ରହିଛି ସମଗ୍ର ଦେଶର ନଜର । ଧୀମା ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ବୁଷ୍ଟର ଦେବ କି ଏହି ବଜେଟ । ସେ ନେଇ ରହିଛି ଅପେକ୍ଷା ?
ଧିମେଇ ପଡିଛି ଅର୍ଥନୀତି । 11 ବର୍ଷର ସର୍ବନିମ୍ନ ସ୍ତରରେ ସରକାରଙ୍କ ଜିଡିପି ଅନୁମାନ । ବେକାରୀ 4 ଦଶକର ରେକର୍ଡ ଭାଙ୍ଗି ଉତ୍କଟ ରୂପ ନେଲାଣି । ଆକାଶଛୁଆଁ ଖାଦ୍ୟ-ପାନୀୟ ସାମଗ୍ରୀ । ନିରାଶଜନକ ବିନିର୍ମାଣ କ୍ଷେତ୍ରର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହାର । ଫଳରେ ଅଣକୁଶଳ ଶ୍ରମ ଶକ୍ତି ଏବେ ବିପଦରେ । ସେପଟେ କୃଷି ଓ ଗ୍ରାମୀଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିକାଶ ଗମ୍ଭୀର ସ୍ଥିତିରେ । ନିକଟରେ ଜାରି ବିଶ୍ବ ଅର୍ଥନୀତି ଆଉଟଲୁକ, ଗ୍ଲୋବାଲ ସୋସିଆଲ ଇଣ୍ଡେକ୍ସ ଓ ଡୋଭୋସରେ ଆଯୋଜିତ 50 ତମ ବିଶ୍ବ ଅର୍ଥନୈତିକ ମଞ୍ଚର ବାର୍ଷିକ ବୈଠକ ପକ୍ଷରୁ ଅକ୍ସଫେମ ରିପୋର୍ଟରେ ମଧ୍ୟ ସ୍ପଷ୍ଟ ସଙ୍କେତ ଦିଆଯାଇଛି କି, ଭାରତର ଧନ ଉତ୍ପାଜନ ହାର ହ୍ରାସ ପାଇଛି । ଧନୀ ଓ ଗରିବଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ତାରତମ୍ୟ ବଢିଛି । ଆଉ ଏହି ପାର୍ଥକ୍ୟକୁ ହଟାଇବା ପାଇଁ କଡା ପଦକ୍ଷେପର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।
କଣ ହେବ ଆଗାମୀ ରଣନୀତି ?
ମୋଟା ସରକାରୀ ଖର୍ଚ୍ଚର ଭଲ ସମାଧାନ ହୋଇପାରିବ । ବର୍ତ୍ତମାନ ଆର୍ଥିକ ମାନ୍ଦାବସ୍ଥାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେଉଛି ଚାହିଦା ହ୍ରାସ । ଲୋକଙ୍କ ଆବଶ୍ୟତା ରହିଥିଲେ ବି ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବାକୁ କୁଣ୍ଠା ପ୍ରକାଶ କରୁଛନ୍ତି । କାରଣ ଆୟ ତୁଳନାରେ ଦରଦାମ ବହୁତ ଅଧିକା । ଏଥିଯୋଗୁଁ ଲୋକଙ୍କ ପକେଟରେ ଟଙ୍କା ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ଉପାୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଦରକାର ।
ଆର୍ଥିକ ଗତିବିଧିକୁ ଦ୍ରୁତତର କରିବା ପାଇଁ ଉପଯୋଗୀତା ବଢାଇବାକୁ ହେବ । ଅର୍ଥାତ ଉପଭୋକ୍ତାଙ୍କ ଚାହିଦା ବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ଯୋଗାଣ ବଢିବ । ସେ ଅନୁଯାୟୀ ବିକ୍ରି ବଢିବା ସହ ଜିଡିପି ଲକ୍ଷ୍ୟ ସ୍ତରରେ ପହଞ୍ଚିଛି । ଆଉ ଏସବୁ ପାଇଁ ରୋଜଗାର ସୃଷ୍ଟି ହେବା ଆବଶ୍ୟକ । ଧୀମା ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟରେ ଇଣ୍ଡିଆ ରେଟିଙ୍ଗ ଆଣ୍ଡ ରିସର୍ଚ୍ଚ ଏଜେନ୍ସି ପକ୍ଷରୁ ଏ ନେଇ ପରାମର୍ଶ ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଇଛି ।
ସେପଟେ ନିକଟରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିବା ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କର ରିପୋର୍ଟରେ ମଧ୍ୟ ଚାହିଦା ହ୍ରାସ ନେଇ ରେଡ ଆଲର୍ଟ ଦିଆଯାଇଛି । ସମସ୍ୟାରୁ ମୁକୁଳିବା ପାଇଁ ଉପଭୋକ୍ତା ବିଶ୍ବାସ ଓ କାରଖାନା ଦ୍ବାରା କ୍ଷମତା ଉପଯୋଗ ଦିଶାରେ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଛି । ଏଣୁ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଚାହିଦା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ସମାଧାନ ଦରକାର । 2019ରେ ଦେଶର ବେଲଗାମ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ଟ୍ରାକକୁ ଆଣିବା ପାଇଁ ରେପୋରେଟ ଦରକୁ 135 ବେସିସ ପଏଣ୍ଟ ହ୍ରାସ କରାଯାଇଥିଲା । ଆରବିଆଇର କହିବା ଅନୁଯାୟୀ ରେପୋରେଟ ଦର ହ୍ରାସ ହେଲେ ସୁଧ ହାର ଶସ୍ତା ହେବ । ଫଳରେ ଘର, କାର ପାଇଁ କ୍ରେଡିଟ ଚାହିଦା ବଢିବ । ହେଲେ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ ୟେ, ଆରବିଆଇ ଦେଉଥିବା ଫାଇଦା ଗ୍ରାହକଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିପାରୁନାହିଁ । ଆଉ ଏଭଳି ସମୟରେ ଭଲ ହେବ କି, ଆଗାମୀ ବଜେଟରେ ସାର୍ବଜନୀନ ନିବେଶ ଓ ଖର୍ଚ୍ଚକୁ ସମାନ ଭାବେ ବୃଦ୍ଧି କରି ଆର୍ଥିକ ମାନ୍ଦାବସ୍ଥାରୁ ଦେଶକୁ ଦୂରେଇବା ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ କରାଯାଇପାରିବ ।
ରାଜକୋଷୀୟ ଘାଟାର ପରିକଳ୍ପନା
ସରଳ ଭାଷାରେ ରାଜକୋଷୀଯ ଘାଟା ଅର୍ଥ ହେଉଛି, ଏହା ଆୟ ଓ ଖର୍ଚ୍ଚ ମଧ୍ୟରେ ରହିଥିବା ପାର୍ଥକ୍ୟ । ତଥା ଏକ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଆବଶ୍ୟକ ମୋଟ କରଣକୁ ବୁଝାଏ । ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ଏଭଳି ତର୍କ ଉଠୁଛି କି, ସରକାରୀ ଖର୍ଚ୍ଚ ହିଁ ରାଜକୋଷୀୟ ଘାଟାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିପାରେ ! ଏଥିସହ ମୁଦ୍ରାସ୍ପୀତି ମଧ୍ୟ ଏହାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେବା ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି । ଯାହାକି ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା ଗତିକୁ ଧୀମା କରିଦେବ ।