ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ:ଚଳିତ ବର୍ଷ ଭାରତ 74 ତମ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ ପାଳନ କରୁଛି । ଜାନୁଆରୀ 26ରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭବନ ନିକଟ ରାଜପଥରେ ଆୟୋଜିତ ହେବାକୁ ଥିବା ବାର୍ଷିକ ପରେଡ ଆକର୍ଷଣର ମୁଖ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ର ହେବ। ତେବେ ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନ 26 ଜାନୁଆରୀ 1950 ରେ ଲାଗୁ ହୋଇଥିଲା। ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏହି ଅବସରରେ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ | ଏଥିସହ ଅନୁଷ୍ଠିତ ସମାରୋହରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଦ୍ବାରା ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥାଏ। ଏଥିମଧ୍ୟରେ ନାଗରିକ ସମ୍ମାନ, ସାମରିକ ସମ୍ମାନ, ପୋଲିସ୍ ଫୋର୍ସ ପାଇଁ ସମ୍ମାନ ଏବଂ ଶିଶୁ ପୁରସ୍କାର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।
ନାଗରିକ ସମ୍ମାନର ସବୁଠାରୁ ଉପରେ ରହିଛି ଭାରତରତ୍ନ ସ୍ଥାନ :- ଭାରତରତ୍ନ ହେଉଛି ଦେଶର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନାଗରିକ ସମ୍ମାନ। ଏହି ସମ୍ମାନ ଦେଶର ସେବା ପାଇଁ ଦିଆଯାଇଥାଏ। ଏହି ସେବାଗୁଡ଼ିକରେ କଳା, ସାହିତ୍ୟ, ବିଜ୍ଞାନ, ଜନସେବା ଏବଂ କ୍ରୀଡା ଆଦି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ଜାନୁଆରୀ 2, 1954 ରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଏହି ପୁରସ୍କାର ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା | ତେବେ ଏହି ପୁରସ୍କାର ପ୍ରତିବର୍ଷ ଘୋଷଣା କରାଯାଇ ନ ଥାଏ।
ଭାରତ ରତ୍ନ ପରେ ପଦ୍ମ ପୁରସ୍କାର ହେଉଛି ଦେଶର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନାଗରିକ ପୁରସ୍କାର:-ଏହି ପୁରସ୍କାର 3 ଶ୍ରେଣୀରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ପଦ୍ମ ବିଭୂଷଣ, ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ ଓ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ। ଏହି ପୁରସ୍କାର ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ ପୂର୍ବ ସଂନ୍ଧ୍ୟାରେ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତାଙ୍କ ନାମ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥାଏ। ପରେ ମାର୍ଚ୍ଚ କିମ୍ବା ଏପ୍ରିଲ ମାସରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପୁରସ୍କୃତ କରାଯାଏ । ପଦ୍ମ ପୁରସ୍କାର ପାଇଁ ସମସ୍ତ ନାମାଙ୍କନ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଗଠିତ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର କମିଟି ଦ୍ବାରା ଉପସ୍ଥାପିତ ହୁଏ । ଏଥିସହ ଏହି ପୁରସ୍କାର ପାଇଁ ନାମ କମିଟି ଦ୍ୱାରା ହିଁ ମନୋନୀତ ହୋଇଥାଏ। ଏହି ସମିତିର ଅଧକ୍ଷତା କ୍ୟାବିନେଟ ସଚିବ କରିଥାନ୍ତି। ପଦ୍ମ ପୁରସ୍କାର କମିଟିରେ ଗୃହ ସଚିବ, ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ସଚିବ ଏବଂ ଚାରି କିମ୍ବା 6 ଜଣ ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତି ରହିଥାନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଏହାର ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ସ୍ତରରେ ନିଆଯାଇଛି। ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏହି ପୁରସ୍କାର ଘୋଷଣା କରାଯାଏ ।