ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ:ଜାତୀୟ ରାଜଧାନୀ ଦିଲ୍ଲୀ ସ୍ଥିତ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭବନରୁ ଇଣ୍ଡିଆ ଗେଟ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୩.୨ କିଲୋମିଟର ବ୍ୟାପ୍ତ ଅଞ୍ଚଳକୁ ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ଭିଷ୍ଟା କହନ୍ତି । ଦିଲ୍ଲୀର ପ୍ରମୁଖ ପର୍ଯ୍ୟଟନସ୍ଥଳୀ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭବନ, ସଂସଦ ଭବନ, ନର୍ଥ ଓ ସାଉଥ ବ୍ଲକ, ଇଣ୍ଡିଆ ଗେଟ, ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଅଭିଲେଖାଗାର, କୃଷି ଭବନ, ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଭବନ ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଅଟ୍ଟାଳିକା ରହିଛି । ଏହି ଆଇକନିକ ବିଲ୍ଡିଂ ଗୁଡିକୁ ୧୯୩୧ ପୂର୍ବରୁ ଅର୍ଥାତ୍ ନୂତନ ରାଜଧାନୀ ଉଦଘାଟନର ଅବ୍ୟବହିତ ପୂର୍ବରୁ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା ।
ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ଭିଷ୍ଟା ପ୍ରକଳ୍ପର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଏଠାରେ ଥିବା ଅଟ୍ଟାଳିକା ଗୁଡିକର ନବୀକରଣ ତଥା ପୁର୍ନବିକାଶ କରିବା । ପ୍ରସ୍ତାବିତ ମାଷ୍ଟରପ୍ଲାନରେ ନୂତନ ସଂସଦ ଭବନ ନିର୍ମାଣ ଶେଷ ହୋଇଥିବାବେଳେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ବାସଭବନ ସମେତ ଏକ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସଚିବାଳୟର ନିର୍ମାଣ କରାଯିବ । ଏହି ପୁର୍ନବିକାଶ ପ୍ରକଳ୍ପରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭବନରୁ ଇଣ୍ଡିଆ ଗେଟ୍ ଯାଏଁ ଯାଇଥିବା ୩ କିମି ଦୀର୍ଘ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପଥର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକରଣ ପ୍ରସ୍ତାବ ମଧ୍ୟ ସାମିଲ ରହିଥିଲା । ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ଭିଷ୍ଟା ଅଞ୍ଚଳରେ ନର୍ଥ ଓ ସାଉଥ ବ୍ଲକକୁ ସଂଗ୍ରହାଳୟ କରାଯିବ ଓ ଏହା ସ୍ଥାନରେ ନୂଆ ଭବନର ତିଆରି କରାଯିବ । ମେଗା ପ୍ରକଳ୍ପରେ ସଂସଦ ଲାଇବ୍ରେରୀ, ସାଂସଦଙ୍କ ଚାମ୍ବର, କେତେକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ନୂତନ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ନିର୍ମାଣ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।
କର୍ତ୍ତବ୍ୟପଥ:କର୍ତ୍ତବ୍ୟପଥ ପୂର୍ବରୁ ରାଜପଥ ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା ଥିଲା । ଭାଇସରାୟ ହାଉସ ଏବଂ ବ୍ରିଟିଶ ରାଜର ପ୍ରତୀକ ରୂପେ ଏହାର ଡିଜାଇନ କରାଯାଇଥିଲା । ୱାଶିଂଟନର ନ୍ୟାସନାଲ ମଲ୍ ଏବଂ ପ୍ୟାରିସର ଆଭିନ୍ୟୁ ଡି ଚ୍ୟାମ୍ପ୍ସ ଏଲିସିସରୁ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇ ଏହାର ରୂପରେଖ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି କର୍ତ୍ତବ୍ୟପଥ ୩ କିଲୋମିଟର ଯାଏଁ ପରିବ୍ୟାପ୍ତ । ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ କାଳରେ ଏହି ମାର୍ଗକୁ କିଙ୍ଗ୍ସ ୱେ କୁହାଯାଉଥିଲା । ହେଲେ ସ୍ବାଧୀନତା ପରେ ନାମ ବଦଳି ରାଜପଥ ହୋଇଥିଲା । ଯାହାକୁ ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ଭିଷ୍ଟା ପୁର୍ନବିକାଶ ଯୋଜନାରେ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକରଣ କରାଯାଇ କର୍ତ୍ତବ୍ୟପଥ ନାମରେ ନାମିତ କରାଯାଇଛି । ସେହିପରି ସେତେବେଳରେ ଭାଇସରାୟ ହାଉସ ଏବେକାର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭବନ ଓ ଅଲ୍ ଇଣ୍ଡଆ ୱାର ମେମୋରିଆଲକୁ ଇଣ୍ଡିଆ ଗେଟ୍ କୁହାଯାଉଛି । ନିକଟରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଏହି କର୍ତ୍ତବ୍ୟପଥର ଉଦଘାଟନ କରିଥିଲେ । ଏଠାରେ ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ ପରେଟ, ଜାତୀୟସ୍ତରୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଓ ସମାରୋହ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ।
ସାଧାରଣ ସଚିବାଳୟ: ବର୍ତ୍ତମାନ ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ଭିଷ୍ଟା ଭିତରେ ୩୯ଟି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ରହିଛି, ଅନ୍ୟ ୧୨ଟି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଭିଷ୍ଟା ବାହାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ଭିଷ୍ଟା ପୁର୍ନବିକାଶ ପ୍ରକଳ୍ପ ଅଧିନରେ ସମସ୍ତ ୫୧ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟକୁ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ଏକତ୍ର କରିବାକୁ ଯୋଜନା କରାଯାଇଛି । ପ୍ରସ୍ତାବିତ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଗୁଡିକ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ସହ ନିର୍ମାଣ କରାଯିବ । ସେହିପରି ବର୍ତ୍ତମାନ ଭିଷ୍ଟା ପରିସରରେ ଥିବା କୋଠା ଗୁଡିକର ନବୀକରଣ କରାଯିବ, ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରାୟ ୫୪ ହଜାର କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ରହିବା ଭଳି ସୁବିଧା ରହିବ । ଯାହାକି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ଉଭୟ ବର୍ତ୍ତମାନ ଓ ଭବିଷ୍ୟତର ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହେବ ।