ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତ-ଚୀନ ସୀମା ଗଲଓ୍ବାନ ଘାଟିରେ ରକ୍ତାକ୍ତ ସଂଘର୍ଷ ଏବଂ ପରେ ସୈନ୍ୟ ପ୍ରତ୍ୟାହାର ନେଇ ବାରମ୍ବାର ମାରାଥନ କମାଣ୍ଡରସ୍ତରୀୟ ବୈଠକ ପରେ ଆଜି ଦିଲ୍ଲୀରେ ସାମ୍ନାସାମ୍ନି ହୋଇଥିଲେ ଦୁଇ ଦେଶର ବିଦେଶ ମନ୍ତ୍ରୀ । ଭାରତ ଗସ୍ତରେ ଥିବା ଚୀନ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ଓ୍ବାଙ୍ଗ୍ ଓ୍ବି ଏବଂ ଭାରତୀୟ ପ୍ରତିପକ୍ଷଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ତମାମ ବିବାଦ ଏବଂ ଦୁଇ ଦେଶର ଦ୍ବିପାକ୍ଷିକ ସମ୍ପର୍କ ନେଇ ବିସ୍ତୃତ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥିଲା । ଆଲୋଚନା ପରେ ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀ କରି ଗୋଟି ଗୋଟି କରି ସମସ୍ତ ତଥ୍ୟ ରଖିଛନ୍ତି ଭାରତୀୟ ବିଦେଶ ମନ୍ତ୍ରୀ ଏସ୍ ଜୟଶଙ୍କର ।
ଜୟଶଙ୍କର କହିଛନ୍ତି, ବର୍ତ୍ତମାନ ଭାରତ ଏବଂ ଚୀନ ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ବିପାକ୍ଷିକ ସମ୍ପର୍କ ଭଲ ନାହିଁ । ସାମରିକ ଗତିରୋଧ ସହିତ ବାଣିଜ୍ୟିକ ପ୍ରତିରୋଧ ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ସୀମାରେ ଦୁଇ ଦେଶର ସୈନ୍ୟ ଠୁଳ ହୋଇଛନ୍ତି । ସୀମା ବିବାଦ ସାଙ୍ଗକୁ ଭାରତର ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ମାମଲାରେ ଚୀନର ବାରମ୍ବାର ମନ୍ତବ୍ୟ ସମ୍ପର୍କକୁ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଖରାପ ଆଡକୁ ଗତିକରୁଛି । ଏହାସହିତ ଜୟଶଙ୍କର କହିଛନ୍ତି, ସୀମାରେ ପ୍ରଥମେ ଦୃତ ଗତିରେ ସୈନ୍ୟ ପ୍ରତ୍ୟାହାର ହେବା ଜରୁରୀ । ଯାହା ଧିରେ ଧିରେ ହେଉଛି । ଆଉ ଗଲଓ୍ବାନରେ ଚୀନର ହୀନ ହରକତ ପାଇଁ ସମ୍ପର୍କ ମଧ୍ୟ ବିଗିଡିଛି । ଭାରତ ସମ୍ପର୍କ ସୁଧାରିବା ପାଇଁ ଚାହୁଁଛି ହେଲେ ସୀମାରୁ ସୈନ୍ୟ ନହଟିଲେ ଏହା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ବୋଲି ଜୟଶଙ୍କର ସଫା ସଫା କହିଛନ୍ତି । ଏହାସହିତ ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ହେବାକୁ ଥିବା ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀସ୍ତରୀୟ ବୈଠକରେ ଚୀନ ଭାରତକୁ ଆମନ୍ତ୍ରଣ ଦେଇନଥିବା କହିଛନ୍ତି ଜୟଶଙ୍କର ।
ସୀମା ବିବାଦ ନେଇ ଭାରତ ଓ ଚୀନ ମଧ୍ୟରେ ବୈଠକ ଅନୁଷ୍ଠିତ । ତେବେ ବୈଠକ ନେଇ କେନ୍ଦ୍ର ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ମନ୍ତ୍ରୀ ଏସ ଜୟଶଙ୍କରଙ୍କ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା । ଆଜି ଏନେଇ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ଠାରେ ଚୀନ ପ୍ରତିନିଧି ମଣ୍ଡଳଙ୍କ ସହ ସୀମା ବିବାଦ ନେଇ ଆଲୋଚନା ହୋଇଛି ।
ସେହିପରି ଏହି ବୈଠକରେ ଚୀନ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥିଲା । ଏଥିରେ ଚୀନ ପକ୍ଷରୁ ପୂର୍ବ ଲଦାଖର ପ୍ରକୃତ ନିୟନ୍ତ୍ରଣର ରେଖା(LAC) ଅଞ୍ଚଳରୁ ସୈନ୍ୟ ଅପ୍ରସାରଣ କରାଯାଉଛି ବୋଲି କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଜୟଶଙ୍କର କହିଛନ୍ତି । ତେବେ ଏହା ଆଶା ଠାରୁ ମନ୍ଥର ଗତିରେ ହେଉଛି ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି ।
ସେହିଭଳି ଆଜିର ଏହି ବୈଠକ ତିନି ଘଣ୍ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିଥିଲା ବୋଲି କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି । ଏଥିସହ ଚୀନ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ୱାଙ୍ଗ ଓ୍ବିଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା କରିବା ସହିତ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ଦ୍ବିପାକ୍ଷିକ ସମ୍ପର୍କ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଥିଲା । ଏହା ସହିତ ୨୦୨୦ ମସିହାରେ ଚୀନର ବ୍ୟବହାର ନେଇ ଆମେ ବହୁତ ବିଚିଳିତ ବୋଲି କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଏସ ଜୟଶଙ୍କର ବୈଠକରେ କହିଥିଲେ ।
ଏତଦ୍ବ୍ୟତିତ୍ ଏହା ଭାରତ ଓ ଚୀନ ମଧ୍ୟରେ ୧୫ ରାଉଣ୍ଡ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥିବା ବେଳେ ବିବାଦୀୟ ସୀମାରେ ବହୁତ ସଂଖ୍ୟାରେ ସୈନ୍ୟ ମୁତୟନ କରାଯାଇଛି ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି । ଏଥିସହ ସୀମରେ ସ୍ଥିତ ସ୍ବାଭାବିକ ନଥିବା ସେ କହିଛନ୍ତି । ଏହା ସହିତ ଆମେ ବିଭିନ୍ନ ସୀମା ବିବାଦ ସହ ପାଙ୍ଗଙ୍ଗ ସୋ ( Pangong Tso) ନେଇ ମଧ୍ୟ ଆଲୋଚନା ହୋଇଛି ।