ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଶିଶୁ ଦାରିଦ୍ର୍ୟକୁ ସମାପ୍ତ କରିବାର ଏକ ଉପାୟ ହେଲା ଘର ଭିତରେ ଏହାକୁ ନଷ୍ଟ କରିବା । କାରଣ ଏହାର ଉତ୍ପତ୍ତି ଘରୁ ହିଁ ହୋଇଥାଏ । ଗୁଣାତ୍ମକ ସାମାଜିକ ସେବାକୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରିବା ପ୍ରାଥମିକତା ହେବା ଦରକାର।’’ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ଜାତିସଂଘ ମହାସଚିବ ଆଣ୍ଟୋନିଓ ଗୁଟେରିସ।
ସାରା ବିଶ୍ବରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ଦାରିଦ୍ର୍ୟର କଷାଘାତରେ ଜର୍ଜରିତ । ସମ୍ବଳରେ ସମାନତା ଓ ସାଧନ ପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ଅନେକ ଆଦର୍ଶର ସଂଗ୍ରାମ ଲଢ଼ାହୋଇଛି । ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଏକ ଏପରି ଅବସ୍ଥାକୁ ପରିଭାଷା ଦିଏ ଯେଉଁଥିରେ ଏକ ସଭ୍ୟ ଓ ସୁସ୍ଥ ଜୀବନ ଅତିବାହିତ କରିବା ପାଇଁ କୌଣସି ସାଧନ ଆୟ କରିବାର ପନ୍ଥା ନଥାଏ । ଗରିବ ଲୋକଙ୍କୁ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଆହୁରି ସଙ୍କଟାକୁ ଠେଲି ଦିଏ । ଯେପରି ବିପଦଜନକ କାମ କରିବା, ବିପଦଗ୍ରସ୍ତ ଘର, ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟର ଅଭାବ, ନ୍ୟାୟ ପାଇବାରୁ ବଞ୍ଚିତ ହେବା ସହ ସୀମିତ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ।
ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଦୂରୀକରଣ ଦିବସର ଇତିହାସ
1992 ମସିହା ଠାରୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଅକ୍ଟୋବର 17 ତାରିଖକୁ ସାରା ବିଶ୍ବରେ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଦୂରୀକରଣ ଦିବସ ଭାବେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ମିଳିତ ଜାତିସଂଗର ସାଧାରଣ ସଭାରେ ଏହି ଦିନଟିକୁ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଦୂରୀକଣ ଦିବସ ଭାବେ ପାଳନ କରିବାକୁ ସ୍ଥିର ହେବା ସହ ବିଶ୍ବର ସମସ୍ତ ଦେଶରେ ଏନେଇ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରାଯିବା ଓ ଦାରିଦ୍ର୍ୟକୁ ଦୂର କରିବାକୁ ସମସ୍ତ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ହୋଇଥିଲା ।
ଏହା ପ୍ରଥମ ଥର World Day for Overcoming Extreme Poverty ବା ଅତ୍ୟଧିକ ଦାରିଦ୍ର୍ୟରୁ ମୁକ୍ତି ଦିବସ ଭାବେ ପାଳିତ ହୋଇଥିଲା । ଲକ୍ଷାଧିକ ଲୋକ ପ୍ୟାରିସର ଟ୍ରୋକାଡେରୋ ଠାରେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ, ହିଂସା ଓ କ୍ଷୁଧାର ଶିକାର ହୋଇଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ସମାନ୍ନିତ କରିଥିଲେ। 1948ରେ ଟ୍ରୋକାଡେରୋ ଠାରେ ସ୍ବାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥିବା ମାନବାଧିକାରର ସାର୍ବଭୌମିକ ଘୋଷଣା ପତ୍ର ଅନୁସାରେ, ଜାତିସଂଘ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଯେ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ହେଉଛି ମାନବାଧିକାରର ଉଲଙ୍ଘନ ତେଣୁ ଗରିବଙ୍କ ଅଧିକାର ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି।
ଚଳିତ ବର୍ଷର ବିଷୟବସ୍ତୁ
ଶିଶୁ ସୁରକ୍ଷା ଅଧିକାର ସମ୍ମିଳନୀ ଗ୍ରହଣ (UNCRC)ର 30 ବର୍ଷ ପୂର୍ତ୍ତି ହେଉଥିବାରୁ ଚଳିତ ବର୍ଷ ମିଳିତ ଭାବରେ ଶିଶୁ, ତାଙ୍କ ପରିବାର ଓ ତାଙ୍କ ସମାଜକୁ ସଶକ୍ତ କରି ଦାରିଦ୍ର୍ୟକୁ ସମୂଳେ ଧ୍ବଂସ କରିବାର ଲକ୍ଷ ରଖାଯାଇଛି । ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଶିଶୁଙ୍କ ବିକାଶରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ । ଯାହାର ପ୍ରଭାବ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଯୁବାବସ୍ଥାରେ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଇଥାଏ । ଏହାସହ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଶିଶୁଙ୍କୁ ନିଜ ଅଧିକାର ବିଷୟରେ ଅବଗତ ହେବାରୁ ବଞ୍ଚିତ କରେ । ତେଣୁକରି ଶିଶୁର ଶାରିରୀକ, ମାନସିକ, ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ, ନୈତିକ ଓ ସାମାଜିକ ବିକାଶ ପାଇଁ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଦୂରୀକରଣର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ।
ବିଶ୍ବରେ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ
ଅର୍ଥନୈତିକ ଭାଷାରେ ବିଶ୍ବ ବ୍ୟାଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ଯେ ଦିନକୁ 1.90 ଆମେରିକୀୟ ଡଲାରରୁ କମ ଆୟ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଅତ୍ୟଧିକ ଦାରିଦ୍ର୍ୟର ସୀମାରେଖା ତଳେ ରଖାଯାଇଛି । ସେପଟେ ଜାତିସଙ୍ଘ ଅଧିକ ଜଟିଳ ବିଷୟ ଗୁଡିକ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ କରିଛି । ସେଗୁଡିକ ହେଲା, ଦାରିଦ୍ର୍ୟ, କ୍ଷୁଧା, କୁପୋଷଣ, ଆଶ୍ରୟର ଅଭାବ, ନିରକ୍ଷରତା, ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟସେବାର ଅଭାବ, ସାମାଜିକ ଭେଦଭାବ ଏବଂ ନିଜ ପାଇଁ ତଥା ନିଜ ପରିବାର ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇ ନପାରିବା ।
ପରିସଂଖ୍ୟାନ
- 2015ର ଏକ ତଥ୍ୟ ଅନୁସାରେ, ବିଶ୍ବ ଜନସଂଖ୍ୟାର 10 ପ୍ରତିଶତ ଲୋକ ଅତ୍ୟଧିକ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ସୀମାରେଖା ତଳେ ରହିଥିଲେ । ଯେଉଁମାନଙ୍କ ଦୈନିକ ଆୟ 1.90 ଆମେରିକୀୟ ଡଲାରରୁ କମ ।
- 1990 ମସିହାରେ 1.85 ବିଲିୟନ ଲୋକ ଅତ୍ୟଧିକ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ସୀମାରେଖା ତଳେ ଥିବାବେଳ 2015ରେ ତାହା କମି 736 ମିଲିୟନ ହୋଇଛି ।
- 2013 ୟୁନିସେଫର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ କାରଣରୁ ପ୍ରତିଦିନ 22,000 ଶିଶୁ ମୃତ୍ୟମୁଖରେ ପଡନ୍ତି ।
ସମସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ କମିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଗତି ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅସମାନ ରହିଛି,
- ଦୁଇଟି କ୍ଷେତ୍ର, ପୂର୍ବ ଓ ପ୍ରଶାନ୍ତରେ( 47 ମିଲିଅନ), ୟୁରୋପ ଓ ମଧ୍ୟ ଏସିଆରେ (7 ମିଲିଅନ) ଅତ୍ୟଧିକ ଦାରିଦ୍ର୍ୟକୁ 3 ପ୍ରତିଶତ କମାଇଛି ।
- ଉପ-ସାହାରା ଆଫ୍ରିକାରେ ବିଶ୍ବର ଅତ୍ୟଧିକ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ସୀମାରେଖା ତଳେ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ରହିଛନ୍ତି।
- ତେବେ ବିଶ୍ବର ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଗରିବ ଲୋକ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ବସବାସ କରୁଥିବା ଦେଖାଯାଇଛି । ଯେଉଁମାନେ ନିରକ୍ଷର, ରୋଜଗାରହୀନ କିମ୍ବା କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟରତ, ଯାହାଙ୍କ ବୟସ ସୀମା 18 ବର୍ଷରୁ କମ ।