ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ବଳିଷ୍ଠ ନେତୃତ୍ବ ବଳରେ ଦେଶରୁ ବ୍ରିଟିଶ୍ ରାଜ ଲୋପ ପାଇଥିଲା । ଦେଶ ପରାଧୀନର ଗ୍ଲାନିରୁ ମୁକ୍ତ ହୋଇ ସ୍ବାଧୀନତାର ସ୍ବାଦ ଚାଖିଥିଲା । ଗୋଟିଏ ପଟେ ଦେଶ ବିଦେଶୀ ହାତରୁ ମୁକ୍ତି ପାଉଥିବାବେଳେ ଅନ୍ୟପଟେ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକତା ବହ୍ନିରେ ଜଳୁଥିଲା ସାରା ଦେଶ । ଧର୍ମ ନାଁରେ ଦୁଇଟି ଦେଶରେ ବିଭାଜିତ ହୋଇଯାଇଥିଲା ଅଖଣ୍ଡ ଭାରତ । ରକ୍ତର ଛିଟାରେ ଚାରିଆଡେ ହାହାକାର ମଚିଯାଉଥିଲା । ତ୍ରାହି ତ୍ରାହି ଡାକୁଥିଲେ ଲୋକେ । ପାଖାପାଖି 10 ଲକ୍ଷ ଲୋକେ ହତ୍ୟାର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ । ପ୍ରାୟ କୋଟିଏରୁ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କୁ ଜବରଦସ୍ତି ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ କରାଯାଇଥିଲା । ତେବେ ଅହିଂସା ପ୍ରିୟ ଗାନ୍ଧୀଜୀ ସେତେବେଳେ କରୁଥିଲେ କଣ । ହିଂସା ରୋକିବାକୁ କିଛି ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଥିଲେ ନା ନାହିଁ । ଧର୍ମ ନାମରେ ଦେଶ ବିଭାଜନକୁ ରୋକିବାକୁ କଣ ଚେଷ୍ଟା କରିନଥିଲେ ମହାତ୍ମା । ଆସନ୍ତୁ ଏସବୁ ସମ୍ପର୍କରେ କିଛି ତଥ୍ୟ ଜାଣିବା ।
ଏସବୁ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଉତ୍ତର ଜାଣିବାକୁ ହେଲେ ଆମକୁ କିଛି ଘଟଣା ଉପରେ ନଜର ପକାଇବାକୁ ପଡିବ । ଅନେକ ଇତିହାସକାର ମାନେ ଏପ୍ରସଙ୍ଗରେ ସଠିକ୍ ମତାମତ ରଖିନଥିବାବେଳେ ଆମେ କିଛି ଉଦାହରଣକୁ ନେଇ ଏ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଥିବା ପ୍ରଶ୍ନର ସଠିକ୍ ଉତ୍ତର ପାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକରିବା ।
ଗାନ୍ଧୀଜୀ ବିଭାଜନ ସମୟରେ ସମୟରେ କଣ କରୁଥିଲେ ତାହା ଜାଣିବାକୁ ହେଲେ ଆମକୁ ଦୁଇଟି ଘଟଣା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବାକୁ ପଡିବ । ପ୍ରଥମତଃ ଏହି ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ହିଂସାର ପ୍ରକୃତ ମୂଳ କାରଣ ଓ ଦ୍ବିତୀୟରେ କାହିଁକି ପାକିସ୍ତାନ ହେବାକୁ ସ୍ବର ଉଠିଲା ।
ପ୍ରଥମେ କିଛି କାରଣ ଲାଗି କଂଗ୍ରେସ ନେତୃମଣ୍ଡଳୀ ଓ ମୁସଲିମ ଲିଗ୍ର ମୁଖ୍ୟ ଜିହ୍ନାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିଭେଦ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଲା । ଏହାପରେ କଂଗ୍ରେସ ଦେଶର ହିତଦୃଷ୍ଟିରୁ ଜାତୀୟତାବାଦ ଉପରେ ଫୋକସ କରି ଦେଶକୁ ସ୍ବାଧୀନ ଦେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲା । ସେପଟେ ମୁସଲିମ ଲିଗ୍ କେବଳ ମିସଲିମ୍ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଉନ୍ନତି ଦିଗରେ ଚିନ୍ତା କରିବା ସହ ଅନ୍ୟ ଏକ ଦେଶ ଗଠନ କରିବାକୁ ଭିତରେ ଭିତରେ ଯୋଜନା କଲା । ଯେଉଁଥି ପାଇଁକି ପାକିସ୍ତାନର ମଞ୍ଜି ପଡିଲା ।
ତେବେ ଏହି ସମୟରେ ଜିହ୍ନା ସବୁବେଳେ କହୁଥିଲେ ସ୍ବାଧୀନ ଭାରତରେ ମୁସଲିମ୍ ସମ୍ପ୍ରଦାୟଙ୍କ ସ୍ଥିତି କିପରି ରହିବ । ସେମାନେ କେତେ ସୁରକ୍ଷିତ ରହିବେ । ଏହାର ଉତ୍ତର ଦେବାକୁ ଯାଇ ଗାନ୍ଧୀଜୀ ସବୁବେଳେ କହୁଥିଲେ ଅନ୍ୟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଭଳି ମୁସଲିମ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ମଧ୍ୟ ଦେଶରେ ରହିବେ । ଅନ୍ୟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଠାରୁ ଅଧିକ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ପାଇବେ ନାହିଁ କି ଅନ୍ୟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଠାରୁ କମ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ପାଇବେ ନାହିଁ ।