ଇତିହାସ- ଡ୍ରଗ୍ ଅପବ୍ୟବହାର ଏବଂ ଅବୈଧ କାରବାର ବିରୋଧରେ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଦିବସ ପ୍ରଥମେ 1987 ରେ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ସାଧାରଣ ସଭା ଦ୍ୱାରା ଜୁନ 26ରେ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା। ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଦ୍ବାରା ପ୍ରକାଶିତ ବିଶ୍ୱ ଡ୍ରଗ୍ ରିପୋର୍ଟ 2017 ଅନୁଯାୟୀ ଡ୍ରଗ୍ ଆଣ୍ଡ କ୍ରାଇମ୍ (UNODC)ଉପରେ, ପ୍ରାୟ ଏକ ଚତୁର୍ଥାଂଶ ବିଲିୟନ ଲୋକ (କିମ୍ବା 5.3% ବୟସ୍କ) 2015 ରେ ଅତି କମରେ ଥରେ ଡ୍ରଗ୍ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ। ଏଥିମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ 29.5 ନିୟୁତ ଲୋକ ନିର୍ଭରଶୀଳତା ସହିତ ଡ୍ରଗ୍ ବ୍ୟବହାର ବ୍ୟାଧିରେ ପୀଡିତ ଥିଲେ ।
2020 ବିଷୟବସ୍ତୁ
2020: ଡ୍ରଗ୍ ଅପବ୍ୟବହାର ଏବଂ ଅବୈଧ କାରବାର ବିରୋଧରେ 2020 ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଦିବସର ବିଷୟବସ୍ତୁ “ଉତ୍ତମ ଯତ୍ନ ପାଇଁ ଉତ୍ତମ ଜ୍ଞାନ” ରହିଛି । ଏହାର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରେ ବିଶ୍ବର ନିଶା ସମସ୍ୟା ବିଷୟରେ ବୁଝିବା ଏବଂ ଏହାର ପ୍ରତିବଦଳରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ଶାସନ ଏବଂ ନିରାପତ୍ତା ଉପରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବକୁ ପ୍ରତିହତ କରିବା ପାଇଁ ଉତ୍ତମ ଜ୍ଞାନ ଅଧିକ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସହଯୋଗକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବ ।
2019: ଗତବର୍ଷ ଏହି ଦିନ ନେଉ ''ନ୍ୟାୟ ପାଇଁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ'' ବିଷୟ ବସ୍ତୁ ରହିଥିଲା । ଜଷ୍ଟିସ୍ ଫର ହେଲ୍ଥ- ଥିମରେ ଡ୍ରଗ୍ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ନ୍ୟାୟ ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମାନ ମୁଦ୍ରାର ଦୁଇ ପାର୍ଶ୍ୱ ବୋଲି ଦର୍ଶାଯାଇଥିଲା ।
ନିଶା ଔଷଧର ଅପବ୍ୟବହାର : ଆପଣ ଯାହା ଜାଣିବା ଉଚିତ୍
ନିଶା ଔଷଧ ଅପବ୍ୟବହାର ହୁଏ ଯେତେବେଳେ ଆପଣ ଆଇନଗତ କିମ୍ବା ବେଆଇନ ପଦାର୍ଥ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି । ଯାହା ବ୍ୟବହାର କରାଯିବା ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ନୁହେଁ । ଏହି ନିଶା ବଟିକାର ନିୟମିତ ମାତ୍ରା ଠାରୁ ଆପଣ ଅଧିକ ନେବା ଦ୍ବାରା ଏହା ହାନୀକାରକ ସାଜିଥାଏ । ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆପଣ ନିଶା ନକରନ୍ତି, ଆପଣ ଏଗୁଡିକ ଉପରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ରହିଥାନ୍ତି । ଅସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ଅଭ୍ୟାସ କିମ୍ବା ଏଥିରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣରୂପେ ମୁକ୍ତି ପାଆନ୍ତୁ ଡ୍ରଗ୍ ନିଶା ବିଭିନ୍ନ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରତି ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ । ପ୍ରିୟଜନଙ୍କ ସହିତ ତୁମର ସମ୍ପର୍କ ନଷ୍ଟ କରିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ଆର୍ଥିକ ସଙ୍କଟ ବଢାଇଥାଏ ନିଶା ଅଭ୍ୟାସ ।
ଭାରତରେ ନିଶା ଔଷଧର ଅପବ୍ୟବହାର
ଗତ ଦୁଇ ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ ଦେଶର ଶିଶୁ ଏବଂ ଯୁବକମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା ନିଶା ଔଷଧ ସେବନ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ସମସ୍ୟା ପାଲଟିଛି। ଫେବୃଆରୀ 2019 ରେ, ଅଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ମେଡିକାଲ ସାଇନ୍ସ (AIIMS)ର ଜାତୀୟ ଡ୍ରଗ୍ ନିର୍ଭରଶୀଳ ଚିକିତ୍ସା କେନ୍ଦ୍ର (NDDTC), ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ଏହାର ରିପୋର୍ଟ “ଭାରତରେ ପଦାର୍ଥ ବ୍ୟବହାରର ମ୍ୟାଗ୍ନିଡେଡ୍” ଦାଖଲ କରିଥିଲା । ଯାହା ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ ଏବଂ ସଶକ୍ତିକରଣ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରାୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା।
ସର୍ଭେ
- ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ 10 ରୁ 75 ବର୍ଷ ବୟସର ପ୍ରାୟ 14.6 ପ୍ରତିଶତ ଲୋକ (ପ୍ରାୟ 16 କୋଟି ଲୋକ) ବର୍ତ୍ତମାନର ମଦ୍ୟପାନ କରୁଛନ୍ତି।
- ପ୍ରାୟ 2.8 ପ୍ରତିଶତ ଭାରତୀୟ (3.1 କୋଟି ଲୋକ) ଭିତରେ କ any ଣସି କଏନ ଉତ୍ପାଦ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ରିପୋର୍ଟ କରିଛନ୍ତି
- ସର୍ଭେ ସମୟରେ ପ୍ରାୟ 2.06 ପ୍ରତିଶତ ଲୋକ ଓପିଓଡ୍ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ରିପୋର୍ଟ ରହିଥଇଲା । ପ୍ରାୟ 0.55 ପ୍ରତିଶତ ଭାରତୀୟ ସେମାନଙ୍କ ଓପିଓଏଡ୍ ବ୍ୟବହାର ସମସ୍ୟା ପାଇଁ ସାହାଯ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ କରନ୍ତି ବୋଲି ଆକଳନ କରାଯାଇଛି ।
- ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ, ପ୍ରାୟ 8.5 ଲକ୍ଷ ଲୋକ ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ଡ୍ରଗ୍ସ (PWID) ଇଞ୍ଜେକ୍ସନ ଦିଅନ୍ତି ।
ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟରେ ସ୍ଥିତି :
ଆସାମ, ଦିଲ୍ଲୀ, ହରିୟାଣା, ମଣିପୁର, ମିଜୋରାମ, ସିକିମ ଏବଂ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ ଭଳି ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅର୍ଦ୍ଧେକରୁ ଅଧିକ ଅବଦାନ ରହିଛି । ଯେଉଁଥିରେ ନିଶା ସେବନ ଏବଂ ବିଶୃଙ୍ଖଳାର ମାତ୍ରା ଅଧିକ ରହିଛି। ଡ୍ରଗ୍ ଅପବ୍ୟବହାର ଏବଂ ବେଆଇନ କାରବାରକୁ ମାପିବା ପାଇଁ କରାଯାଇଥିବା ଅନେକ ସର୍ବେକ୍ଷଣରେ ପଞ୍ଜାବ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ଶୀର୍ଷ କିମ୍ବା ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପାଞ୍ଚ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି। ନିଶା କାରବାରର ବେଆଇନ କାରବାର ପାଇଁ ପ୍ରମୁଖ ହବ୍ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତ ରହିଛି ।
ପଞ୍ଜାବର ସ୍ଥିତି :
ପଞ୍ଜାବ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଏହି ମହାମାରୀର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଆସୁଥିଲା ଏବଂ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ 75% ଯୁବକ ନିଶା ସେବନ କରିଥଲେ। ତେବେ ସବୁଠାରୁ ଖରାପ କଥା ହେଉଛି ପଞ୍ଜାବରେ ପ୍ରାୟ 89% ନିଶା ସେବକ ଶିକ୍ଷିତ ଏବଂ ସାକ୍ଷର। ରିପୋର୍ଟ ହୋଇଛି ଯେ ପଞ୍ଜାବରେ ପ୍ରତିଦିନ ନିଶା ସେବକମାନେ ହିରୋଇନଙ୍କ ପାଇଁ ହାରାହାରି 1,400 ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରୁଛନ୍ତି। ପଞ୍ଜାବର ସୀମା ନିକଟତର ଥିବାରୁ ରାଜ୍ୟ ତଥା ଦେଶରେ ଡ୍ରଗ୍ସ ବିତରଣ ପାଇଁ ଚୋରା ଚାଲାଣକାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ଏକ ଗମନାଗମନ ମାର୍ଗ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି। ବେକାର ଥିବା ଯୁବକମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଅସୁବିଧା ଭୁଲିଯିବା ଆଶାରେ ଅନେକ ସମୟରେ ନିଶା କାରବାର କରନ୍ତି ।
ବେଳେବେଳେ, ଯୁବକମାନେ ନିଜ ସାଥୀଙ୍କ ପ୍ରଭାବରେ ମଜା ପାଇଁ ଡ୍ରଗ୍ସ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି, ଯାହା ପ୍ରାୟତ ନିଶା ଦେଇଥାଏ । ଔଷଧର ବ୍ୟବାହାର ଏକ ଟ୍ରେଣ୍ଡରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିବାରୁ ପଞ୍ଜାବୀ ସଙ୍ଗୀତ ଶିଳ୍ପ କେବଳ ସମସ୍ୟାକୁ ବଢାଇ ଦେଇଛି। ଏହି ସମସ୍ୟା ଏତେ ଭୟଙ୍କର ଥିଲା ଯେ ଏହା ପଞ୍ଜାବ ସରକାରଙ୍କୁ ଗତ ବର୍ଷ “ଅଶ୍ଳୀଳତାର ବିପଦ” ଏବଂ ଗୀତ ଉପରେ ନଜର ରଖିବା ଦ୍ୱାରା ଏହାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଲୋପ ପାଇଁ “ସଂସ୍କୃତି ଆୟୋଗ” ଗଠନ କରିବାକୁ କହିଥିଲା।
ଅବୈଧ ନିଶା କାରବାର କ'ଣ?
1.ମଦ :
ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ପ୍ରାୟ 14.6 ପ୍ରତିଶତ ଲୋକ (10-75 ବର୍ଷ ବୟସ୍କଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ) ବର୍ତ୍ତମାନର ମଦ୍ୟପାନକାରୀ, ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରାୟ 16 କୋଟି ଲୋକ। ମହିଳାଙ୍କ ତୁଳନାରେ ପୁରୁଷଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରସାର 17 ଗୁଣ ଅଧିକ । ଭାରତରେ ମଦ୍ୟପାନ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦେଶ ମଦ (ଦେଶୀ) (ପ୍ରାୟ 30 ପ୍ରତିଶତ) ଏବଂ ଆତ୍ମା (IMFL- ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ମେଡ୍ ବିଦେଶୀ ଲିକୋର) (ପ୍ରାୟ 30 ପ୍ରତିଶତ) ମୁଖ୍ୟତ କନଜ୍ୟୁମଡ ଡ୍ରିଙ୍କ ରହିଥାଏ ।
ପ୍ରାୟ 5.2 ପ୍ରତିଶତ ଭାରତୀୟ (5.7 କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଲୋକ) କ୍ଷତିକାରକ ନିର୍ଭରଶୀଳ ମଦ୍ୟପାନ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହେବେ ବୋଲି ଆକଳନ କରାଯାଇଛି। ଅନ୍ୟ ଅର୍ଥରେ, ଭାରତର ପ୍ରତ୍ୟେକ ତୃତୀୟ ମଦ୍ୟପାନକାରୀ ମଦ୍ୟପାନ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସହାୟତା ଆବଶ୍ୟକ କରନ୍ତି । ମଦ୍ୟପାନର ମାତ୍ରା ଅଧିକ ଥିବା ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ଛତିଶଗଡ, ତ୍ରିପୁରା, ପଞ୍ଜାବ, ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶ ଏବଂ ଗୋଆ। ମଦ୍ୟପାନର ବ୍ୟାଧିରେ ଅଧିକ ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବ ଥିବା ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ତ୍ରିପୁରା, ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ, ପଞ୍ଜାବ, ଛତିଶଗଡ ଏବଂ ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶ।
2. ଗଞ୍ଜେଇ :
ପ୍ରାୟ 2.8 ପ୍ରତିଶତ ଭାରତୀୟ (3.1 କୋଟି ବ୍ୟକ୍ତି) ଗତ 12 ମାସ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି କଏନ ଉତ୍ପାଦ ବ୍ୟବହାର କରିଥିବା ରିପୋର୍ଟ କରିଛନ୍ତି (ଭାଙ୍ଗ - 2.2 କୋଟି ଲୋକ; ଗଞ୍ଜେଇ / ଚରସ - 1.3 କୋଟି ଲୋକ)। ପ୍ରାୟ 0.66 ପ୍ରତିଶତ ଭାରତୀୟ (କିମ୍ବା ପ୍ରାୟ 72 ଲକ୍ଷ ବ୍ୟକ୍ତି) ଏହାର ବ୍ୟବହାର କରିଥାନ୍ତି। ଯଦିଓ ଗଞ୍ଜେଇ ଚାରା ଅପେକ୍ଷା ଭାଙ୍ଗ ବ୍ୟବହାର ଅଧିକ ସାଧାରଣ ନିର୍ଭରଶୀଳ ବ୍ୟବହାରର ଆନୁପାତିକତା ଅଧିକ ରହିଥାଏ ।
3.ଓପିଅଡ ନିଶା ବଟିକା :