ବିଶ୍ବରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପ୍ରଭାବ: ଆଦର୍ଶ ଅନୁକରଣ କରୁଥିଲେ ଅନେକ ମହାନବ୍ୟକ୍ତି

ବିଶ୍ବର ବହୁ ବୈଜ୍ଞାନିକ, ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀ ତଥା ଚିନ୍ତାଶୀଳ ବ୍ୟକ୍ତି ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଆଦର୍ଶ ମାନୁଥିଲେ । ବିଶ୍ବରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପ୍ରଭାବ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଥିଲା ।

ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ବିଂଶ ଶତାଦ୍ଦୀର ଜଣେ ଆସାଧାରଣ ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲେ । ସେ ତାଙ୍କର ବିଚାର, ଶବ୍ଦ ଓ କର୍ମକୁ ଏକ କରି, ଅପାର ଶକ୍ତି ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥିଲେ । ଏହି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ତଥା ନୈତିକ ଉତ୍କର୍ଷତା ଗାନ୍ଧୀଜୀଙ୍କୁ ବିଶ୍ବର ଏକ ଅପ୍ରତିରୋଧ ବ୍ୟକ୍ତି ବିଶେଷ କରିଦେଇଥିଲା । ଏଥି ସକାଶେ ବାପୁ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବ ପାଇଁ ଆଶାର ଆଲୋକବର୍ତ୍ତିକା ହୋଇ ରହିଆସିଛନ୍ତି ଓ ରହିଥିବେ । କାରଣ ସେ ମାନବ ସମାଜ ଉପରେ ଯେଉଁ ପ୍ରଭାବ ଛାଡ଼ି ଯାଇଛନ୍ତି ତା’ର ପଟାନ୍ତର ନାହିଁ । ସର୍ବଦା ସତ୍ୟ, ସତ୍ୟାଗ୍ରହ ଓ ଅହିଂସାକୁ ସେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଆୟୁଧ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ।

ଏହାସତ୍ୟ କି ଗାନ୍ଧୀଜୀଙ୍କ ଯୁଦ୍ଧ ବିରୋଧବାଦ ଓ ଅହିଂସା ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ବିଫଳ ହୋଇଛି, ଯେଉଁଠି ଅତ୍ୟାଚାରୀ ବ୍ୟକ୍ତି ବା ଶାସକ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନୈତିକତା ଶୂନ୍ୟ ଥିଲେ । ପ୍ରଳୟ, ସାମୂହିକ ନରସଂହାର ଓ ଜାତୀୟ ସଫାଇ, ରାଜ୍ୟ -ଆକ୍ରମଣ, ଯୁଦ୍ଧ, ଆତଙ୍କବାଦ, ଏହିଭଳି ସମସ୍ତ ବହୁ ପ୍ରତ୍ୟାଶିତ ସକ୍ରିୟ ପ୍ରତିରୋଧକୁ ଅହିଂସା ବଳେ ପ୍ରତିହତ କରିବା କଥା ସେ କହୁଥିଲେ । ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ଶାନ୍ତି ଓ ଅହିଂସା ବଳରେ ମାନବ ସମାଜକୁ ଏକତ୍ର କରିବା ସକାଶେ ବଜ୍ର ଆହ୍ବାନ ଦେଇଥିଲେ।

ଗାନ୍ଧୀଜୀ ନିଜ ଆଦର୍ଶ ବଳରେ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶର ଜାତୀୟ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସମାବେଶ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥିଲେ । ସ୍ବାଭାବିକ ରୂପରେ ତାଙ୍କର ବାର୍ତ୍ତା ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆର ସମସ୍ତ ଦେଶକୁ ସ୍ଥାୟୀ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥିଲା ।

ବିଶ୍ବର ବହୁ ବୈଜ୍ଞାନିକ, ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀ ତଥା ଚିନ୍ତାଶୀଳ ବ୍ୟକ୍ତି ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଆଦର୍ଶ ମାନୁଥିଲେ । ଏତଦ୍‌ବ୍ୟତୀତ ଏସିଆରେ ବି ତାଙ୍କର ପ୍ରଭାବ ଗଭୀର ଥିଲା । ବେନିଗ୍ନୋ ଏକ୍କିନୋ ଜୁନିୟରଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଫିଲିପିନ୍ସର ଲୋକତନ୍ତ୍ର ପାଇଁ ସଂଘର୍ଷ ଓ ତାଙ୍କ ହତ୍ୟା ବାଦ, କୋରାଜୋନ ଏକ୍କିନ ର ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଉଦାହରଣ ଗଭୀର ପ୍ରଭାବିତ କରିଛନ୍ତି । ପରିଣାମ ଫିଲିପିନ୍ସରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ମାର୍କୋସଙ୍କ ଅନେକ ଦିନ ପରେ ଅତ୍ୟାଚାର ଓ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ବିରୋଧ ଓ ମାଧ୍ୟମର ସଚ୍ଚା ଲୋକତନ୍ତ୍ର ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା ।

ସେହିଭଳି ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆର ଶାସକ କିମ ୟଂଗ ସୈମ ଓ କିମ ଦା-ଜଂଗ ଦୁଇଜଣ ନେତୃତ୍ବରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଉଦାହରଣରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ ଆର୍ଥିକ ବିଶାଳରୁ ବାହାରିବା ପାଇଁ ମାନବ ଅଧିକାରକୁ ସମ୍ମାନର ସହିତ ସ୍ଥିର ଓ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଲୋକତନ୍ତ୍ର ରୂପରେ ଦେଖିଥିଲେ ।

ସହିଭଳି ବର୍ମାର ନେତା ଆଙ୍ଗ ସାନ ସୁ କି ଗାନ୍ଧୀଜୀଙ୍କ କାମ ଓ ଉଦାହରଣରେ ଗଭୀର ଭାବରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ । ସେ 1989 ଓ 2010 ମଧ୍ୟରେ 21 ବର୍ଷରେ 15 ଥର ଗରିଫ ହୋଇ ଘରୁ ବାହାରେ ରହୁଥିଲେ । ସେ ବାରମ୍ବାର ଏହା ସ୍ବୀକାର କରିଥିଲେ କି ତାଙ୍କ ଜୀବନ ଓ କାମରେ ଗାନ୍ଧୀଜୀଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରଭାବ ରହିଛି । ଅହିଂସା ମାର୍ଗରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଚିନ୍ତା ଗାନ୍ଧୀଜୀଙ୍କ ଠାରୁ ଜନ୍ମ । ସେ କହୁଥିଲେ ଗାନ୍ଧୀ ପ୍ରଥମ ବ୍ୟକ୍ତି ଥିଲେ ଯାହାଙ୍କର ନିଷ୍ପତ୍ତି ଥିଲା କି ହିଂସା ବିନା ବି କ୍ରାନ୍ତିକାରୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବା ସମ୍ଭବପର ଅଟେ । ଆଙ୍ଗ ସାଙ୍ଗ ସୂ ଚୀ – ନୋବେଲ୍ ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା ଏବଂ ମିଆଁମାରର ନେତ୍ରୀ ଆଙ୍ଗ ସାଙ୍ଗ ସୂ ଚୀ ନିଜର ଜୀବନକୁ ମହାତ୍ମାଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଚିନ୍ତା ଚେତନାରେ ଗଢ଼ିଥିଲେ । ସେ ପୃଥିବୀ ସାରା ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ବିଷୟରେ ପଢ଼ିବାକୁ କହିଥାଆନ୍ତି । ମିଆଁମାରରେ ସେନା ବିରୁଦ୍ଧରେ ସୂ-ଚୀ ଲମ୍ବାସମୟ ଅହିଂସା ଉପାୟରେ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ ।

ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ଆଧୁନିକ ଇତିହାସ ନେଲ୍ସନ୍ ମାଣ୍ଡେଲାଙ୍କ ସହ ସଂଶ୍ଲିଷ୍ଟ । ସେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ପଦଚିହ୍ନରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ବର୍ଣ୍ଣବୈଷମ୍ୟ ନୀତିକୁ ଦୂରେଇବା, ବଂଶାନୁକ୍ରମଭାବେ ଚାଲିଥିବା କ୍ରୀତଦାସ ପ୍ରଥା ଲୋପ କରି ସ୍ୱାଧୀନତା ଆଣିଥିଲେ ।

ଆମେରିକାର ପ୍ରସିଦ୍ଧ କ୍ରାନ୍ତିକାରୀ ମାର୍ଟିନ ଲୁଥର କିଙ୍ଗ ନାଗରିକଙ୍କ ଅଧିକାର ନିମନ୍ତେ ଅହିଂସାକୁ ଆଧାର କରି ଲଢ଼େଇ କରି ଅଧିକାର ପାଇଥିଲେ । ସେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ବିଚାର ଧାରାରେ ଅତିମାତ୍ରାରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ । ଇସା ମସୀହା ତାଙ୍କୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ, ମାତ୍ର ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଲକ୍ଷ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଞ୍ଚିବାକୁ ସେ ରଣନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ ବୋଲି କହିଥିଲେ ।

ତିବ୍ଦତରେ ଚୀନ୍ର ଦମନଲୀଳା ପରେ ଦଲାଇଲାମା ଭାରତ ପଳାଇ ଆସିଲେ । ୧୯୫୬ରେ ୨୦ ବର୍ଷ ବୟସରେ ସେ ରାଜଘାଟରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସମାଧିସ୍ଥଳକୁ ଯାଇଥିଲେ । ସମାଧିକୁ ସ୍ପର୍ଶକରି ଜୀବନରେ କେବେ ମଧ୍ୟ ହିଂସାକୁ ଆପଣାଇବେ ନାହିଁ ବୋଲି ପ୍ରତିଜ୍ଞା କଲେ । ୧୯୮୯ ରେ ଦଲାଇଲାମା ନିଜର ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାରକୁ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ସମର୍ପିତ କରିଥିଲେ ।

ଆମେରିକାର ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ବାରାକ ଓବାମା ନିଜ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନରେ ସଦାସର୍ବଦା ପ୍ରେରଣ ରୂପରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଚିତ୍ରିତ କରିଛନ୍ତି । ସେ କେତେ ଗାନ୍ଧୀଜୀଙ୍କ ଦ୍ବାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ ତାହା ଏହି ଘଟଣାରୁ ଜଣା ଯାଏ । ଥରେ ବର୍ଜିନିୟା ପ୍ରାନ୍ତର ଗୋଟିଏ ହାଇସ୍କୁଲ ଯାଇଥିଲେ । ସେଠାରେ ଗୋଟିଏ ଛାତ୍ର ଓବାମାଙ୍କୁ ପ୍ରଶ୍ନ କରିଥିଲେ – ଆପଣ କେଉଁ ଜୀବିତ ଅଥବା ମୁତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିବା ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କ ସହ ରାତ୍ରୀ ଭୋଜନ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକଟ କରୁଛନ୍ତି ? ଓବାମା ଉତ୍ତର ଦେଇଥିଲେ, ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ । ଆମେରିକା ସଂସଦରେ ଓବାମା ନିଜ କୋଠରିରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଫଟୋ ଲଗାଇଥିଲେ ।

ମେକ୍ସିକାନଃ-ଆମେରିକା ନାଗରିକ ଅଧିକାର ପାଇଁ ଲଢୁଥିବା ଶ୍ରମିକ ନେତା ସିଜର ଶାବେଜ ଗାନ୍ଧୀଜୀଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଗଭୀର ଭାବରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ । ଗାନ୍ଧୀଜୀଙ୍କ ନୀତି ଆଦର୍ଶକୁ ସେ ତାଙ୍କ ରଣନୀତିରେ ସାମିଲ କରିଥିଲେ । ସେ କହୁଥିଲେ ଯେ, ଗାନ୍ଧୀଜୀ କେବଳ ଅହିଂସା ବିଷୟରେ ବାର୍ତ୍ତା ଦେଉନଥିଲେ । ଅହିଂସା ବଳରେ ନ୍ୟାୟ ଓ ମୁକ୍ତି ପଥ ବି ଉନ୍ମୋଚନ ହୋଇପାରିବ । ଶାବେଜ ଅନେକ ହିଂସାମୂଳକ ଆକ୍ରମଣ ପରେ ବି ଅହିଂସା ପ୍ରତି ନିଜର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ଦେଖାଇଥିଲେ ।

ଆପଲ୍ କମ୍ପାନୀର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଷ୍ଟିଭ୍ ଜବ୍ସ ମଧ୍ୟ ଗାନ୍ଧୀଜୀଙ୍କ ଦ୍ବାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ । ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ମହାନ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆଇଷ୍ଟାଇନ୍ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ବହୁତ ବଡ଼ ପ୍ରଶଂସକ, ଘନିଷ୍ଠ ବନ୍ଧୁ ଥିଲେ । ବ୍ରିଟିଶ ସଙ୍ଗୀତକାର ଜନ୍ ଲେନନ୍ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ଥିଲେ । ବାପୁଙ୍କ ପରି ସେ ଗୋଲ ଚଷମା ପିନ୍ଧୁଥିଲେ । ଲେନନ୍ କହିଥିଲେ ଯେ, ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ମତରେ ନିଜକୁ ପ୍ରଥମେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି ସେହିପରି ଗଢ ଯେପରି ତୁମେ ପୃଥିବୀକୁ ଦେଖିବାକୁ ଚାହୁଁଛ ।

ଗାନ୍ଧୀ ଦେଶପ୍ରେମ ଓ ମାନବପ୍ରେମ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ପାର୍ଥକ୍ୟ ନଥିବା କହୁଥିଲେ । ଜାତିର ଜନକ ମହାମାନବ ମହାତ୍ମାଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଜୀବନାଦର୍ଶ, ଚିନ୍ତାଧାରା, ରଚନା ଓ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସମ୍ପର୍କରେ ଦେଶ ବିଦେଶରେ ଅନେକ ଆକର୍ଷିତ କରିଛି । ଚିନ୍ତାଧାରା ଓ ଆଦର୍ଶ ଚିରକାଳ ମନେରହିବ।

ଆଧୁନିକ ବିଶ୍ବ ଏହି ସରଳ, ଅର୍ଧ ନଗ୍ନ ଫକୀର ପ୍ରତି କୃତଜ୍ଞତା ବ୍ୟକ୍ତ କରିଛି । ଏହି ମହାମାନବ ମହାତ୍ମା ଆମକୁ ଅନେକ କିଛି ଶିକ୍ଷା ଦେଇ ଚାଲିଯାଇଛନ୍ତି । ଯାହାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିପାରିଲେ ଜୀବନ ଧନ୍ୟ ଓ ମହାନ ହୋଇପାରିବ ।

ବ୍ୟୁରୋ ରିପୋର୍ଟ, ଇଟିଭି ଭାରତ