ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ନାଗରିକ ସଂଶୋଧନ ବିଲକୁ ନେଇ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଭାରତରେ ସ୍ଥିତି ଅସମ୍ଭାଳ। ଏପରି ସ୍ଥିତିରେ ଜାପାନର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସିଞ୍ଜୋ ଆବେଙ୍କ ଭାରତ ଗସ୍ତକୁ ନେଇ ଆଶଙ୍କା ଦେଖାଦେଇଛି । କାରଣ ଦୁଇ ଦେଶର ରାଷ୍ଟ୍ରମୁଖ୍ୟଙ୍କ ବୈଠକ ଆସାମର ଗୌହାଟୀରେ ହେବାର ଅଛି। ଆସନ୍ତା 15-16 ଡିସେମ୍ବରରେ ଆସାମରେ ଭାରତ-ଜାପାନ ମଧ୍ୟରେ ହେବ ଆଲୋଚନା। ଏହା ସହ ଜାପାନର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କାଜିରଙ୍ଗା ଅଭୟାରଣ୍ୟ ପରିଦର୍ଶନରେ ଯିବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଆଗ୍ରହୀ ଅଛନ୍ତି। ଭାରତୀୟ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ପ୍ରବକ୍ତା ରବିଶ୍ କୁମାରଙ୍କ ମତରେ, ଭାରତ-ଜାପାନ ମଧ୍ୟରେ ସାକ୍ଷାତକାର ତ' ହେବ, ମାତ୍ର ଆସାମରେ ହେବ କି ଅନ୍ୟ କେଉଁଠାରେ ହେବ ତାହା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇନାହିଁ।
ଶେଷ ଥର ପାଇଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦି ଏବଂ ତାଙ୍କର ଜାପାନୀ ପ୍ରତିପକ୍ଷ ସିଞ୍ଜୋ ଆବେ ASEAN SUMMITରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ଅନ୍ୟପକ୍ଷେ ଗତ ସପ୍ତାହରେ ପ୍ରଥମ ବୈଦେଶିକ ଓ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ବୈଠକ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ବୈଠକର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଦୁଇ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସେନାବଳକୁ ସୁଦୃଢ କରିବା ଓ ପରସ୍ପର, ପରସ୍ପରକୁ ଯୁଦ୍ଧ କୌଶଳ ପ୍ରଦାନ କରିବା। ଭାରତ ପୂର୍ବରୁ ଆମେରିକା ଏବଂ ଫ୍ରାନ୍ସ ସହ ସମରାଭ୍ୟାସ କରିସାରିଛି। ଏହାକୁ ଆକ୍ୟୁଜେସନ ଆଣ୍ଡ କ୍ରସ୍-ସର୍ଭିସିଂ ଏଗ୍ରୀମେଣ୍ଟ(ACSA) କୁହାଯାଏ । 2018ରେ ଏହି ଚୁକ୍ତି ଜାପାନ ସହ କରାଯାଇଥିଲା। ଏ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଇଟିଭି ଭାରତର ବରିଷ୍ଠ ସାମ୍ବାଦିକ ସ୍ମିତା ଶର୍ମା ପୂର୍ବତନ ଭାରତୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ରଦୂତ ରାକେଶ ସୁଦ୍ଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ।
1. ମୋଦି-ଆବେ ସାକ୍ଷତକାର ପାଇଁ ଗୌହାଟୀ କେତେ ଜରୁରୀ?
ଉତ୍ତର- ଏହା ପିଏମ ମୋଦିଙ୍କ ବୈଦେଶିକ ରଣନୀତିର ଶୈଳୀ ହୋଇପାରେ। ପ୍ରଥମ ଥର ଚୀନ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭାରତ ଆସିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ଏହି ସାକ୍ଷାତକାର ଗୁଜୁରାଟରେ ହୋଇଥିଲା। ସେଠାରୁ ସେମାନେ ସାବରମତୀ ଆଶ୍ରମ ଯାଇଥିଲେ। ଦ୍ବିତୀୟ ଥର ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀ ତାମିଲନାଡୁରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଶେଷଥର ଜାପାନ ପ୍ରତିପକ୍ଷ ଆବେଙ୍କୁ ବାରାଣାସୀ ନେଇକି ଯାଇଥିଲେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି। ଏହା କୁହାଯାଇପାରେ ଯେ, ପିଏମ ମୋଦି ବୈଦେଶିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀରେ ସୀମିତ ରଖିବାକୁ ଚାହୁଁନାହାଁନ୍ତି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷେ ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଭାରତରେ ବ୍ୟବସାୟ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା ରଖିଛି ଜାପାନ।
2. ଆପଣ ଭାରତର ‘ଆକ୍ଟ ଇଷ୍ଟ ପଲିସି’ ଓ ଜାପାନର ‘ଇଣ୍ଡୋ-ପାସିଫିକ୍’ ରଣନୀତିକୁ କିପରି ଦେଖନ୍ତି ?
ଉତ୍ତର- ପ୍ରଥମେ ବୈଦେଶିକ ଓ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ସହ ଆମେ 2+2 ଆଲୋଚନା କରିସାରିଛେ। ଏହା ଏକ ପାଦ ଆଗକୁ ବୋଲି କହିପାରିବା । ପରେ ବୈଦେଶିକ-ପ୍ରତିରକ୍ଷା ସଚିବ ଓ ଜାପାନର ଉପମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥିଲା। ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହାକୁ କ୍ୟାବିନେଟ ପାହ୍ୟା ଦିଆଯାଉଛି। ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧାଭ୍ୟାସ ଅନୁଷ୍ଠିତ କରାଇବା ଏକ ବଡ ପଦକ୍ଷେପ। ପ୍ରଥମେ କେବଳ ଜଳସେନା ନିୟୋଜିତ ଥିବା ବେଳେ ବର୍ତ୍ତମାନ ସ୍ଥଳ ଓ ବାୟୁ ସେନା ମଧ୍ୟ ସାମିଲ ଅଛି । ଜାପାନର ନିଜର କିଛି ନିୟମ ରହିଛି, ଯାହାକୁ ଆମେ ଆମ ଯୁଦ୍ଧକୌଶଳରେ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବା । ଯଦି କଥାବାର୍ତ୍ତା ଜାରିରହେ, ଆଗକୁ ଜାପାନ ସହ ଆମେ US-2 ଯୁଦ୍ଧ ବିମାନ କାରବାର କରିପାରିବା। ଯଦି ଏହା ସମ୍ଭବ ହୁଏ, ଜାପାନରୁ ପ୍ରଥମ ଯୁଦ୍ଧବିମାନ ଆସିବ। R&D ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ସହାୟତା ହେବ।