ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଆଜି ହେଉଛି ବିଶ୍ୱ ସିଂହ ଦିବସ । ବିଗ୍ କ୍ୟାଟ୍ ରେସ୍କ୍ୟୁ' ପକ୍ଷରୁ କିଛି ବର୍ଷ ହେଲା ଅଗଷ୍ଟ ୧୦ ତାରିଖରେ ପାଳନ କରାଯାଉଛି 'ବିଶ୍ୱ ସିଂହ ଦିବସ'। ବର୍ତ୍ତମାନ, ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀମାନେ ଆକଳନ କରିଛନ୍ତି ଯେ ପୃଥିବୀ ଗ୍ରହରେ 30,000 ରୁ 100,000 ସିଂହ ରହିଛନ୍ତି । ଗତ ଚାରି ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ ସିଂହ ସଂଖ୍ୟା 50 ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ ପାଇଛି ।
ଗତ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଗୁଜୁରାଟର ଗିର୍ ଜଙ୍ଗଲରେ ରହୁଥିବା ଏସିଆଟିକ୍ ସିଂହ ସଂଖ୍ୟା 29% ବୃଦ୍ଧି ରେକର୍ଡ ହୋଇଛି । ସେମାନଙ୍କ ଜନସଂଖ୍ୟା 2015 ରେ 523 ରୁ 2020ରେ 674କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ।
ଏହି ଅବଧିରେ ସିଂହମାନଙ୍କର ବଣ୍ଟନ କ୍ଷେତ୍ରରେ 2015 ରେ 22,000 ବର୍ଗ କିଲୋମିଟରରୁ 2020 ରେ 30,000 ବର୍ଗ କିମିରେ 36% ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ ଏସିଆଟିକ୍ ସିଂହ ଗୁଜୁରାଟର 9ଟି ଜିଲ୍ଲାକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରି ସୌରାଷ୍ଟ୍ରର ସଂରକ୍ଷିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏବଂ ଏଗ୍ରୋ-ପାଷ୍ଟରାଲ୍ ଦୃଶ୍ୟରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
ଗତ 100 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଐତିହାସିକ ସ୍ଥାନରୁ 80 ପ୍ରତିଶତ ସିଂହ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହେଉନାହାନ୍ତି । 27 ଟି ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶ ଏବଂ ଗୋଟିଏ ଏସୀୟ ଦେଶରେ ସିଂହ ରହିଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ କେବଳ 7ଟି ଦେଶରେ 1000 ରୁ ଅଧିକ ସିଂହ ଥିବାବେଳେ 26 ଟି ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶରେ ସିଂହ ସଂଖ୍ୟା ବିଲୁପ୍ତ ହେବାକୁ ବସିଲାଣି ।
ମାନବ ସମାଜ ଦିନକୁ ଦିନ ଅଗ୍ରଗତି କରୁଥିବା ବେଳେ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ପାଉଥିବା ଦେଖିାକୁ ମିଳୁଛି । ନିଜ ସୁବିଧା ପାଇଁ ମଣିଷ ପ୍ରତିଶୋଧ ପରାୟଣ ହୋଇ ସିଂହର ହତ୍ୟା କରିଚାଲିଛି । କିମ୍ବା ମାନବ ଜୀବିକା ପ୍ରତି ବିପଦ ହେତୁ ସିଂହମାନଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରାଯାଇଥାଏ ।
ଆଫ୍ରିକାରେ ସିଂହ ଅନେକ ବଡ଼ ଏବଂ ସୁପରିଚାଳିତ ସଂରକ୍ଷିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଉପସ୍ଥିତ । ପୂର୍ବ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ଅଧିକାଂଶ ରେଞ୍ଜର ଏକ ଭିତ୍ତିଭୂମି ଅଛି ଯାହା ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ପର୍ଯ୍ୟଟନକୁ ସମର୍ଥନ କରେ ଏବଂ ଏହି ଉପାୟରେ ସିଂହମାନେ ପାର୍କ ପରିଚାଳନା ଏବଂ ସ୍ଥାନୀୟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ପାଇଁ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନଗଦ ରାଜସ୍ୱ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି ଏବଂ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଏକ ଦୃଢ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି ।
ପଶ୍ଚିମ ଏବଂ ମଧ୍ୟ ଆଫ୍ରିକା, ପୂର୍ବ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ସିଂହମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଆଞ୍ଚଳିକ ସଂରକ୍ଷଣ ରଣନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି । ଉଭୟ ଜାତୀୟ, ସମ୍ପ୍ରଦାୟ, ଏବଂ ଭାସ୍କର୍ଯ୍ୟ ସ୍ତରରେ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ କରିବା ପାଇଁ ସାଧାରଣ ପ୍ରାଥମିକତା ସ୍ଥିର କରି ଆଞ୍ଚଳିକ ସଂରକ୍ଷଣ ରଣନୀତିର ସିଂହ ସ୍ଥିତି ଏବଂ ପରିଚାଳନାରେ ବ୍ୟାପକ ଏବଂ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ସାମର୍ଥ୍ୟ ରହିଛି । ସିଂହ ସଂରକ୍ଷଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଯୋଜନା ବିକାଶ ପାଇଁ ଏହି ଆଞ୍ଚଳିକ ରଣନୀତି ଅନେକ ଦେଶରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି ।
ବ୍ୟୁରୋ ରିପୋର୍ଟ, ଇଟିଭି ଭାରତ
