ହାଇଦ୍ରାବାଦ: CAMPA ପାଣ୍ଠି ଅନ୍ତର୍ଗତ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକରୁ 6,000 କୋଟି ଟଙ୍କା ମୂଲ୍ୟର ପ୍ରସ୍ତାବ ଆସିଛି । ଆଦିବାସୀ ଲୋକମାନେ ଜଙ୍ଗଲ ପରିଚାଳନା, ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ସୁରକ୍ଷା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜଙ୍ଗଲ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିଯୁକ୍ତ ଅଛନ୍ତି । ଆଦିବାସୀ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ଏକ ଆକଳନ ଅନୁଯାୟୀ, ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଆଦିବାସୀ ଅଞ୍ଚଳର 1.5-2 ନିୟୁତ ଲୋକ କାମ କରନ୍ତି । ଚାକିରୀହୀନ ଓ ଟଙ୍କା ସରିଯାଉଥିବାରୁ ଏହି ଲୋକମାନେ ବର୍ତ୍ତମାନ ନିଜ ରାଜ୍ୟରେ ଥିବା କ୍ବାରେଣ୍ଟାଇନ କ୍ୟାମ୍ପରେ ପହଞ୍ଚିଛନ୍ତି ।
ସୂଚନାନୁସାରେ, ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏହି ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଜୀବିକା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛି, ଯାହାକୁ ସୁରକ୍ଷା ସହିତ ଜୀବିକା କୁହାଯାଏ । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅଧୀନରେ କେନ୍ଦ୍ର ‘ଆଦିବାସୀ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍’ଯୋଜନା କରିଛି । ସ୍ବୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଗଠନ କରିବାକୁ ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କୁ ଉତ୍ସାହିତ କରନ୍ତୁ । ସେମାନେ କୌଶଳ ଅନୁଯାୟୀ ସଂଗଠିତ ହୋଇପାରନ୍ତି ଓ ମୂଲ୍ୟ-ଯୋଗ, ଉତ୍ପାଦ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଭଳି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇପାରେ ।
ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକୁ, ବିଶେଷକରି ଉଚ୍ଚ ଆଦିବାସୀ ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ଲୋକଙ୍କୁ କେନ୍ଦ୍ରରୁ ଅନୁଦାନ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାକୁ ଚିଠି ଲେଖିଛି। ଏଥିପାଇଁ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଆଦିବାସୀ ସମବାୟ ମାର୍କେଟିଂ ଡେଭଲପମେଣ୍ଟ ଫେଡେରେସନ୍ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (TRIFED)କୁ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକ ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାକୁ ଦାୟିତ୍ବ ଦେଇଛି ।
ସ୍ଥାନୀୟ ଭାବରେ ଉପଲବ୍ଧ କଞ୍ଚାମାଲ, କିମ୍ବା କଳାକୃତିର ଉତ୍ପାଦନ ଯାହା ସେହି ଅଞ୍ଚଳ ପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ।
କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଏପ୍ରିଲ 17, 2020 ରେ ଲକଡାଉନରୁ MFP ସଂଗ୍ରହକୁ ଛାଡିଦେଲେ ଓ ମେ 1, 2020 ରେ 49 MFP ପାଇଁ ସର୍ବନିମ୍ନ ସମର୍ଥନ ମୂଲ୍ୟ (MSP)କୁ ସଂଶୋଧନ କରିଥିଲେ । ଅଞ୍ଚଳ, ଆଦିବାସୀ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ ଅର୍ଜୁନ ମୁଣ୍ଡା କହିଛନ୍ତି ଯେ ତାଙ୍କ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ବନ୍ ଧନ୍ କେନ୍ଦ୍ର ଓ ଆଦିବାସୀ ଉତ୍ପାଦର ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ତଥା ମାର୍କେଟିଂ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଭିତ୍ତିଭୂମି ସୁବିଧାକୁ ସମର୍ଥନ କରୁଛି। ବନ୍ ଧନ୍ କେନ୍ଦ୍ର ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସଂଗୃହିତ ଜଙ୍ଗଲଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ କିଣନ୍ତି ।
କୋଭିଡ-19 କାରଣରୁ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ଲକଡାଉନ୍ ଫଳରେ ଛୋଟ ଜଙ୍ଗଲଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ (MFP) ସଂଗ୍ରହ ଓ ବିକ୍ରୟ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଛି - ବାଉଁଶ, ବାଡ଼ି, ଖାଇବାକୁ, ପତ୍ର, ଗୁଣ୍ଡ ଏବଂ ମହମ ସହିତ କାଠ ନଥିବା ଜଙ୍ଗଲଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ - ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଜନଜାତିର ଜୀବିକା ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଉଛି ।
ଆନୁମାନିକ 100 ନିୟୁତ ଜଙ୍ଗଲବାସୀ ଖାଦ୍ୟ, ଆଶ୍ରୟ, ଔଷଧ ଏବଂ ନଗଦ ଆୟ ପାଇଁ MFP ଉପରେ ନିର୍ଭର କରନ୍ତି । MFP ସଂଗ୍ରହ ସେମାନଙ୍କର ବାର୍ଷିକ ଆୟର 40 ପ୍ରତିଶତ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗଠିତ । ଏକ ସରକାରୀ ସଂସ୍ଥା ଆଦିବାସୀ ସମବାୟ ମାର୍କେଟିଂ ଡେଭଲପମେଣ୍ଟ ଫେଡେରେସନ୍ (ଟ୍ରାଇଫେଡ୍) ର ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ବାର୍ଷିକ 2 ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାରେ ସେମାନେ MFP ସଂଗ୍ରହ କରନ୍ତି । ଏହିପରି, ଏପ୍ରିଲରୁ ଜୁନ୍ ମଧ୍ୟରେ ସଂଗ୍ରହର ମୂଲ୍ୟ - ସମୁଦାୟର 60 ପ୍ରତିଶତ - 1.2 ଲକ୍ଷ କୋଟି (କିମ୍ବା 1.2 ଟ୍ରିଲିୟନ ଟଙ୍କା) ।
ବନ୍ ଧନ ବିକାଶ କେନ୍ଦ୍ର (VDVKs) ମାଧ୍ୟମରେ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାୟ 1000 VDVK ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ନାହିଁ । ସେହିଭଳି, ଏମଏସପି ଯୋଜନାଗୁଡିକର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତାକୁ ସୁଗମ କରିବା ପାଇଁ TRIFED ଦ୍ବାରା ପ୍ରସ୍ତାବିତ ପ୍ରାଥମିକ କ୍ରୟ ଏଜେନ୍ସିଗୁଡିକ (ପିପିଏସ୍) ରାଜ୍ୟରେ ଗଠିତ ହୋଇନାହିଁ କିମ୍ବା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହୋଇନାହିଁ ।
ବର୍ତ୍ତମାନର ପରିସ୍ଥିତିରେ NTFP କିଣିବାକୁ ଇଚ୍ଛୁକ ନ ଥିବାରୁ NTFP ଗୁଡିକର ବାଣିଜ୍ୟ ଓ ମୂଲ୍ୟ ଶୃଙ୍ଖଳା ଲକଡାଉନରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟାହତ ହୋଇଛି । ଉଭୟ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଓ ରାଜ୍ୟ ସରକାର NTFP କ୍ରୟ ନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ ସହ ଜଡିତ ହେବା ପାଇଁ ରଣନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ କରନ୍ତି । କେନ୍ଦୁ ପତ୍ର ଉପରେ ଜିଏସଟି ପ୍ରୟୋଗ କେନ୍ଦୁ ସଂଗ୍ରହ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଆୟକୁ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି ।
ସରକାରୀ ତଥ୍ୟ ଦାବି କରିଛି ଯେ 17 ଟି ରାଜ୍ୟ 11 ମେ 2020 ସୁଦ୍ଧା 40 କୋଟି ଟଙ୍କା ମୂଲ୍ୟର MFP କ୍ରୟ କରିଛନ୍ତି । ଏଥିସହ ବନବିଭାଗରେ ନିଯୁକ୍ତି ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ କ୍ଷତିପୂରଣ ବନବିଭାଗ ପାଣ୍ଠି ପରିଚାଳନା ଓ ଯୋଜନା ପ୍ରାଧିକରଣ (CAMPA) ଅଧୀନରେ 6,000 କୋଟି ଟଙ୍କା ମୂଲ୍ୟର ଯୋଜନା ଅନୁମୋଦନ କରିବାକୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି ।
ଖବର ଅନୁଯାୟୀ, ଆଇପିଡିଏସ୍ (ଇଣ୍ଟିଗ୍ରେଟେଡ୍ ଶିଶୁ ବିକାଶ ସେବା) ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଲକଡାଉନ୍ ଅଭାବରୁ ପ୍ରତିକୂଳ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥିଲା। ଘରେ ଉପଲବ୍ଧ ଷ୍ଟକ୍ ଉପରେ ଆଦିବାସୀଙ୍କୁ ବଞ୍ଚିବାକୁ ପଡୁଥିଲା, କୌଣସି ନୂତନ ଷ୍ଟକ୍ କିମ୍ବା ରନ୍ଧା ଖାଦ୍ୟ ଆସୁ ନଥିଲା ।
ଆଦିବାସୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ପୁଷ୍ଟିହୀନତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇପାରେ କାରଣ ଅଙ୍ଗନୱାଡିରୁ ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟ ଯୋଗାଣ ଅଭାବ । ଜନ ବିତରଣ ବିଭାଗ (ପିଡିଏସ୍) କୁ ଆଦିବାସୀ ଓ ଜଙ୍ଗଲବାସୀଙ୍କ ଖରାପ ପ୍ରବେଶ ରାଜ୍ୟରୁ ରିପୋର୍ଟ କରାଯାଇଛି। PDS ଅଧୀନରେ ଥିବା ବ୍ୟବସ୍ଥା ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପରିମାଣରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇ ନାହିଁ କିମ୍ବା କେବଳ କାର୍ଡଧାରୀଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥାଏ । ଆଦିବାସୀ ପ୍ରବାସୀମାନେ PDS କୁ ପ୍ରବେଶ କରିବା ପାଇଁ ବିଶେଷ ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛନ୍ତି ।
କୋଭିଡ-19 ମହାମାରୀ ଓ ଲକଡାଉନ୍ ଜଙ୍ଗଲ କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଛି ବୋଲି ସାମୂହିକ ସୂଚିତ କରିଛନ୍ତି। କୋଭିଡ-19 ବିଷୟରେ ସୂଚନା ଅଭାବ ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବିଶେଷ ବିପଜ୍ଜନକ । ସହରରେ ଅଟକି ରହିଥିବା ଆଦିବାସୀ ପ୍ରବାସୀ ଶ୍ରମିକମାନେ ତୀବ୍ର କ୍ଷୁଧା ଓ ଅନେକ ସମୟରେ ପୋଲିସର ଅତ୍ୟାଚାରର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି, ଯାହା ମାନସିକ ଦୁଃଖର କାରଣ ହୋଇଛି ।
