हैदराबाद : ज्यांच्या चेहऱ्याचे काही भाग सामान्यपेक्षा जास्त प्रमाणात असतात, अशा व्यक्तींना जनुकीय विकार असतात. त्यांच्या चेहऱ्यावरील हावभाव देखील थोडे वेगळे असतात. सहसा लोकांचे लक्ष स्वतःकडे आकर्षित करतात. बहुतेक लोकांना त्याबद्दल माहिती नसते किंवा जाणून घ्यायची इच्छा नसते.
अनेक प्रकारचे शारीरिक आणि मानसिक रोग : जेनेटिक डिसऑर्डर फ्रेजाइल एक्स सिंड्रोम हा अशा विकारांपैकी एक आहे, ज्यामध्ये पीडित व्यक्ती इतर अनेक प्रकारचे शारीरिक आणि मानसिक रोग आणि चेहऱ्याच्या असामान्य संरचनेसह समस्या आणि बौद्धिक अपंगत्वाचे बळी ठरतात. परंतु सर्वसाधारणपणे या स्थितीबद्दल फारशी जागरूकता किंवा माहिती नसल्यामुळे, अशा परिस्थितीत पीडितेवर उपचार, प्रशिक्षण आणि इतर व्यवस्थापनासाठी वेळेवर प्रयत्न केले जात नाहीत. यामुळे समस्या देखील उद्भवू शकतात.
फ्रेजाइल एक्स सिंड्रोम म्हणजे काय ?फ्रेजाइल एक्स सिंड्रोम ही अनुवांशिक स्थिती किंवा आनुवंशिक सिंड्रोम आहे. ज्यामुळे बौद्धिक अपंगत्व किंवा ऑटिझम होतो. एक्स गुणसूत्रावरील FMR1 जनुकावरील अनुवांशिक उत्परिवर्तनामुळे हा विकार होतो. हे जनुक सामान्य मेंदूच्या विकासासाठी आवश्यक प्रोटीन बनवते. हा अनुवांशिक विकार पालकांपैकी एकाकडून वारशाने मिळू शकतो. पण त्याचे वैशिष्ट्य म्हणजे हा विकार वडिलांकडून होत असेल तर त्याचा परिणाम फक्त त्यांच्या मुलींवरच होतो. दुसरीकडे हा विकार आईच्या माध्यमातून कोणत्याही लिंगाच्या मुलापर्यंत पोहोचू शकतो. त्याचे परिणाम सामान्यतः मुलांमध्ये अधिक तीव्र स्वरूपात दिसून येतात. दुसरीकडे त्याचे परिणाम किंवा लक्षणे मुलींमध्ये सौम्य ते गंभीर दिसू शकतात. म्हणजेच हा विकार स्त्रियांपेक्षा पुरुषांना अधिक तीव्रतेने प्रभावित करतो. त्याला मार्टिन-बेल सिंड्रोम किंवा एस्कॅलेंट सिंड्रोम असेही म्हणतात.
शरीराच्या भागांचा पोत सामान्यपेक्षा वेगळा :बौद्धिक अपंगत्वाव्यतिरिक्त, इतर अनेक लक्षणे देखील फ्रॅजाइल एक्स सिंड्रोमने ग्रस्त असलेल्या लोकांमध्ये दिसतात. या विकारात पीडितांच्या चेहऱ्याचा आणि शरीराच्या इतर काही भागांचा पोत सामान्यपेक्षा वेगळा असतो. उदाहरणार्थ, त्यांचा चेहरा किंवा कान तुलनेने लांब असू शकतात किंवा त्यांना कान, पाय, सांधे आणि टाळूमध्ये समस्या असू शकतात आणि मोठ्या अंडकोषांसारख्या असामान्यता, विशेषतः पुरुषांमध्ये दिसू शकतात.
अ‍ॅक्टिव्हिटी डिसऑर्डर : याशिवाय या समस्येला बळी पडणाऱ्यांमध्ये अनेक प्रकारच्या शारीरिक आणि मानसिक समस्याही दिसून येतात, जसे की, दृष्टी समस्या, हर्निया, फेफरे, वारंवार कानात किंवा इतर प्रकारचे संक्रमण, शरीरात संतुलन न राहणे, हाताला धक्के बसणे, चालण्यात अडचण, लक्ष कमी होणे, अटेन्शन डेफिसिट हायपर अ‍ॅक्टिव्हिटी डिसऑर्डर, ऑटिझम, चिंता, संवेदना विकार इत्यादी. या विकाराने पीडित महिलांमध्ये, या विकाराच्या परिणामी, पुनरुत्पादनात समस्या आणि ऑस्टियोपोरोसिससारख्या समस्या देखील दिसू शकतात. फ्रेजाइल एक्स सिंड्रोम असलेल्या पुरुषांना स्त्रियांपेक्षा बोलणे, वाचणे, चालणे, प्रतिसाद देणे आणि सूचना समजणे इ. मात्र या जनुकीय विकारावर अद्याप कोणताही इलाज नाही. परंतु लहानपणापासूनच उपचार, प्रशिक्षण आणि व्यवस्थापन करण्याचा प्रयत्न केल्यास मुलांना चालणे, बोलणे, त्यांची इतर कामे करण्यास आणि इतर महत्त्वाची कौशल्ये शिकण्यास मदत होऊ शकते.