एखाद्या विकाराने किंवा आजाराने जन्माला येणे हे अनेक वेळा मुलाच्या जीवनावर संकटाचे कारण बनते. आकडेवारीनुसार, जगभरात दरवर्षी मोठ्या संख्येने अशी मुले मृत्यूला बळी पडतात किंवा त्यांना दीर्घकालीन किंवा आजीवन अपंगत्व किंवा समस्यांना सामोरे जावे लागते.जागतिक आरोग्य संघटनेने प्रसिद्ध केलेल्या माहितीनुसार, २०२१ मध्ये भारत, बांगलादेश, भूतान, मालदीव, म्यानमार आणि नेपाळमधील रुग्णालयांमध्ये जन्म झालेल्या ४० दशलक्ष मुलांपैकी ४५,००० मुलांना जन्मजात विकार असल्याचे आढळून आले. 2014 पासून या देशांच्या रुग्णालयांमधील बाळंतपणाशी संबंधित डेटा डब्ल्यूएचओने गोळा केला आहे.
जन्म दोषांमुळे मुलांना मृत्यू किंवा गुंतागुंतीच्या आजारांना सामोरे जावे लागू नये या उद्देशाने जगभरात ३ मार्च रोजी जागतिक जन्म दोष दिन साजरा केला जातो. जागतिक जन्म दोष दिनानिमित्त जागतिक आरोग्य संघटना आणि त्याच्याशी संलग्न संस्था आणि देशांनी जागतिक स्तरावर सर्व जन्मजात विकारांबद्दल जागरुकता पसरविण्याचे आणि दर्जेदार काळजी आणि उपचारांची उपलब्धता वाढविण्याचे आवाहन केले आहे.
जन्मजात दोष हे मृत्यूचे तिसरे कारण
जागतिक जन्म दोष दिनानिमित्त दक्षिण-पूर्व आशियातील जागतिक आरोग्य संघटनेच्या प्रादेशिक संचालक डॉ. पूनम खेत्रपाल सिंग यांनी या विकाराशी संबंधित आकडेवारीची माहिती देताना सांगितले की, दक्षिण-पूर्व आशियातील मुलांचे जन्मजात दोष हे मृत्यूचे तिसरे कारण आहे. तर नवजात बालकांच्या मृत्यूचे ते चौथे सर्वात मोठे कारण आहे. नवजात बालकांच्या मृत्यूंपैकी १२ टक्के जन्मजात दोष कारणीभूत आहेत. केवळ मृत्यूच नाही तर जन्मजात दोषांमुळे मुलांमध्ये दीर्घ आजार किंवा अपंगत्वही येऊ शकते.
जन्म दोष समस्या म्हणजे काय?
जन्मदोष समस्या म्हणजे बाळाला जन्मापूर्वी आईच्या उदरात असताना होणारे आजार. बहुतेक जन्मजात विकार गर्भधारणेच्या पहिल्या तीन महिन्यांत होतात. जन्मजात आजार किंवा विकारांसाठी आनुवंशिकता प्रामुख्याने कारणीभूत असल्याचे मानले गेले तरीही फॉलिक अॅसिडचा अभाव, गर्भधारणेदरम्यान आईमध्ये कोणत्याही प्रकारचा संसर्ग किंवा आजार, गर्भधारणेदरम्यान अति मद्यपान किंवा धूम्रपान, या कालावधीत मधुमेह किंवा इतर कोणत्याही कॉमोरबिडीटीमुळे, गर्भधारणेदरम्यान घेतलेल्या कोणत्याही औषधाचा किंवा उपचारांचा दुष्परिणाम म्हणून होऊ शकते.
जन्मजात दोष
- हृदयाला छेद
- हृदयाच्या संरचनेचे विकार
- न्यूरल ट्यूब डिफेक्ट
- थॅलेसीमिया
- शारीरिक विकलांगता
- सिफलिस किंवा उपदंश
- हार्निया
- क्लब फूट
- हिप डिस्पलेसिया
- गरम टाळू
- सेरेब्रल पाल्सी
- हार्ट मर्मर
- डॉउन सिंड्रोम
- फोकोमेलिया सिंड्रोम
- कॉडल रिगरेशन सिंड्रोम
- मायक्रो सेफली
- पोलेंड सिंड्रोम
- कॅनियोंफ्रंटोंनेजल डिस्पलेसिया
- बॅलर गेरोल्ड सिंड्रोम
- एपर्ड सिंड्रोम
- फाइन्स सिंड्रोम
उपाययोजना
WHO ने जाहीर केलेल्या माहितीमध्ये जन्मदोषांसाठी जागतिक आरोग्य संघटनेच्या योजनांबद्दल अधिक माहिती दिली. WHO दक्षिण-पूर्व आशिया क्षेत्रातील सर्व देशांमध्ये जागतिक जन्म दोष दिनाची (WBDD) चळवळ तीव्र होईल. जन्मजात विकारांच्या प्रतिबंध, देखरेख, काळजी आणि संशोधनाला चालना देण्यासाठी प्रयत्नांना गती देणे गरजेचे आहे. सर्व राष्ट्रांनी राष्ट्रीय स्तरावर जन्म दोष प्रतिबंध आणि नियंत्रणासाठी कृती आराखडा केला आहे. तसेच जन्मजात विकार निरीक्षण कार्यक्रमही सुरू करण्यात आला आहे. संस्थेच्या क्षेत्रव्यापी प्रयत्नांच्या मदतीने 2023 पर्यंत गोवर आणि रुबेलाचे उच्चाटन करण्यास प्राधान्य देण्यात आले आहे. त्यामुळे दक्षिण-पूर्व आशिया प्रदेशातील सर्व देशांमध्ये मुलींच्या रुबेला लसीकरणाची मोहीम सुरू आहे. फॉलिक ऍसिड-प्रतिबंधित न्यूरल ट्यूब दोष 35 टक्के कमी करणे आणि थॅलेसेमिया 50 टक्के कमी करणे आणि जन्मजात सिफिलीस हा संस्थेचा प्राधान्यक्रम आहे.
हेही वाचा -Cerebral Palsy: सेलब्रल पाल्सी म्हणजे काय? त्याविषयी जाणून घ्या या लेखात
