नवी दिल्ली :मानवी शरीरातील जुने आणि खराब झालेले पेशींचे भाग काढून टाकण्याच्या नैसर्गिक प्रक्रियेचा उपयोग क्षयरोग (टीबी) सारख्या संसर्गावर उपचार करण्यासाठी केला जाऊ शकतो. प्रतिजैविकांवर अवलंबून राहणे कमी होते, असे एका नवीन अभ्यासानुसार दिसून आले आहे. फ्रान्सिस क्रिक इन्स्टिट्यूट, यूके येथील संशोधकांनी ऑटोफॅजीपासून बचाव करण्यासाठी जीवाणूंसाठी महत्त्वाच्या जनुकांची तपासणी केली, एक आत्म-नाश यंत्रणा पेशी जेव्हा तणावग्रस्त असतात तेव्हा त्याचा अवलंब करतात. त्यांचा अभ्यास नेचर मायक्रोबायोलॉजीमध्ये प्रकाशित झाला आहे.
मानवी रोगप्रतिकारक पेशी : अभ्यासानुसार, प्रेरित प्लुरिपोटेंट स्टेम पेशींपासून, एक प्रकारचे विशेषज्ञ स्टेम पेशी आणि शरीरातील कोणत्याही पेशी प्रकार बनण्यास सक्षम आहेत. शास्त्रज्ञांनी मॅक्रोफेज किंवा मानवी रोगप्रतिकारक पेशी तयार केल्या. यानंतर, त्यांनी या मॅक्रोफेजना जीनोम संपादन साधनांचा वापर करून ऑटोफॅजी करण्यापासून अक्षम केले.
ऑटोफॅजीची भूमिका सिद्ध : शास्त्रज्ञांना असे आढळून आले की संसर्ग पकडला गेला कि, संपादित मॅक्रोफेजेसमध्ये अधिक प्रतिकृती बनते आणि मोठ्या प्रमाणात यजमान-पेशींचा मृत्यू होतो. परिणाम टीबी सारख्या संसर्गावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी ऑटोफॅजीची भूमिका सिद्ध करतात. हा मार्ग बळकट झाल्यास, विद्यमान प्रतिजैविक औषधे अधिक प्रभावी बनवू शकतात किंवा जिवाणूंनी प्रतिकारशक्ती विकसित केली आहे अशा औषधांना पर्याय देऊ शकतो, असे अभ्यासात म्हटले आहे.