स्त्रिया आणि पुरुष दोघांनाही वयानुसार केस गळण्याची प्रवृत्ती असते. परंतु स्त्रियांना रजोनिवृत्तीच्या संक्रमणादरम्यान इस्ट्रोजेन पातळी ( estrogen levels ) कमी होण्याशी संबंधित जोखीम देखील आहे. एका नवीन अभ्यासाने महिला पॅटर्न केस गळती ( female pattern hair loss (FPHL), केसांची वैशिष्ट्ये आणि निरोगी पोस्टमेनोपॉझल ( postmenopausal women ) महिलांमध्ये संबंधित घटक ओळखले आहेत.
द नॉर्थ अमेरिकन मेनोपॉज सोसायटी (NAMS) च्या जर्नलमधील 'मेनोपॉज' मधील 'प्रिव्हॅलेंस ऑफ फिमेल पॅटर्न केस गळती पोस्टमेनोपॉझल महिलांमध्ये: एक क्रॉस-सेक्शनल स्टडी' ( The North American Menopause Society ) (NAMS) या शीर्षकाच्या लेखात प्रकाशित झाले आहेत.
केस गळणे सामान्य समस्या
केस गळणे ही महिलांमध्ये सर्वात सामान्य समस्या आहे. हे भाग रेषेवर हळूहळू पातळ होणे, त्यानंतर डोक्याच्या वरच्या भागातून पसरणारे केस गळणे वाढणे हे वैशिष्ट्य आहे. महिला पॅटर्न केस गळणे किशोरवयीन वर्षे आणि पोस्ट-मेनोपॉज कालावधी ( post-menopause period ) दरम्यान कधीही विकसित होऊ शकते. रजोनिवृत्तीच्या संक्रमणादरम्यान इस्ट्रोजेनचे नुकसान एफपीएचएलला गती देण्यासाठी भूमिका बजावू शकते. कारण इस्ट्रोजेन रिसेप्टर्स केसांच्या कूपांमध्ये असतात. रजोनिवृत्तीशी संबंधित संप्रेरक बदल टाळूच्या केसांवर प्रभाव टाकतात, केसांचा व्यास कमी करतात आणि केसांची वाढ मर्यादित करतात.
केस गळण्यावर संशोधन महत्वाचे
केस गळणे स्त्रीच्या आत्मसन्मानावर आणि जीवनाच्या एकूण गुणवत्तेवर लक्षणीय परिणाम करू शकते. रजोनिवृत्तीनंतर स्त्रिया सरासरी एक तृतीयांश आयुष्य घालवतात, केस गळतीची कारणे आणि उपचारांवर संशोधन करणे महत्त्वाचे आहे. रजोनिवृत्तीच्या क्लिनिकमध्ये 178 महिलांचा समावेश करण्यात आला. यातील नवीन क्रॉस-सेक्शनल अभ्यासात, संशोधकांनी निरोगी पोस्टमेनोपॉझल महिलांमध्ये एफपीएचएलच्या व्याप्तीचे मूल्यांकन करणे आणि रजोनिवृत्तीनंतरच्या केसांची वैशिष्ट्ये तसेच एफपीएचएलशी संबंधित घटकांची तपासणी करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले. अभ्यास केलेल्या महिलांपैकी 52.2 टक्के महिलांमध्ये FPHL असल्याचे आढळून आले. FPHL चा प्रसार वयानुसार वाढला. कमी आत्म-सन्मान 60 टक्के सहभागींमध्ये आढळून आले आणि FPHL च्या तीव्रतेसह वाढले. उच्च बॉडी मास इंडेक्स (लठ्ठपणा) पोस्टमेनोपॉझल महिलांमध्ये एफपीएचएलच्या वाढीव प्रसार आणि बिघडण्याशी संबंधित आहे. सेक्स स्टिरॉइड हार्मोन्स, विशेषत: इस्ट्रोजेन आणि टेस्टोस्टेरॉन आणि पॉलीसिस्टिक ओव्हरी सिंड्रोमचा इतिहास रजोनिवृत्तीनंतरच्या स्त्रियांमध्ये केसगळतीशी संबंधित आहे संशोधन जरुरीचे आहे.
हेही वाचा -Generalised Anxiety Disorder : कोरोना काळात चिंता, नैराश्य, चिडचिडेपणा यात वाढ
