खालापूर/रायगड - आषाढी एकादशीनिमित्त प्रतिवर्षी महाराष्ट्रातून लाखो वारकरी पायी पंढरपूरला जातात. ही अनेक वर्षाची प्रथा आहे. कोरोनाच्या वाढत्या प्रादुर्भावामुळे गेल्यावर्षी सर्वांनीच समजुतदारपणे पायी वारीचे आयोजन केले नाही. यावर्षी २० जुलै रोजी आषाढी एकादशी आहे. यावर्षीही कोरोनामुळे पायी वारीला बंदी आहे. त्यामुळे तमाम वारकरी संप्रदायामध्ये नाराजीचा सूर उमटू लागला आहे. राज्य सरकारचा निषेध दर्शवण्यासाठी विश्व हिंदू परिषद व वारकरी संप्रदाय खालापूर प्रखंडने खालापूरचे तहसिलदार इरेश चप्पलवार यांना निवेदन देत राज्य सरकारचा निषेध केला आहे. तसेच, वारकऱ्यांच्या भावना राज्य सरकारकडे पोहोचवण्याची निवेदनाद्वारे मागणी केली आहे.
पायी वारीला बंदी, वारकरी संतप्त
यावर्षी कोरोनाचा प्रादुर्भाव कमी प्रमाणात जाणवत आहे. त्यामुळे सर्व नियम पाळून वारकऱ्यांनी पायी वारी काढण्याचा निर्णय घेतला. पण सरकारने यावर्षी पायी वारीवर बंदी घातली आहे. तसेच, ज्येष्ठ किर्तनकार ह.भ.प. बंडातात्या कराडकर यांनाही अटक केली. शिवाय, वारकऱ्यांची जागोजागी अडवणूक केली जात आहे. त्यामुळे वारकरी संप्रदायामधून नाराजी व्यक्त होत आहे.
टाळ-मृदुंगाच्या गजरात निषेध
संविधानाने नागरिकांना दिलेला उपासना करण्याचा अधिकार व मूलभूत स्वातंत्र्य यांना कोणी अडवू शकत नाही. या धोरणाविरूद्ध विश्व हिंदू परिषद, बजरंगदल व वारकारी संप्रदाय यांच्यावतीने सरकारचा निषेध व्यक्त करण्यात आला. खालापुरातही निषेध व्यक्त करण्यात आला. विश्व हिंदू परिषद व वारकरी संप्रदाय खालापूर प्रखंडने खालापूरचे तहसिलदार इरेश चप्पलवार यांना निवेदन देत, राज्य सरकारचा निषेध व्यक्त केला.
नागपुरातही भजन आंदोलन
तर, नागपुरात विश्व हिंदू परिषदेच्या नेतृत्वात वारकऱ्यांनी भजन आंदोलन केले. पायीवारी करू द्यायला सरकार परवानगी देत नसल्याच्या निषेधार्थ आज नागपूरच्या संविधान चौकात विश्व हिंदू परिषदेच्या नेतृत्वात वारकऱ्यांनी भजन आंदोलन केले. यावेळी वारकऱ्यांनी भजने गाऊन सरकारचा निषेध नोंदवत रिंगण घातले होते.
काय आहेत वारकऱ्यांच्या मागण्या?
- राज्यातील सर्व मंदिरे, देवस्थाने, मठ येथे नियमांची मर्यादा ठेवून त्वरित उघडण्यास परवानगी देण्यात यावी.
- 750 वर्षांची पायी वारीची परंपरा तसेच यावर्षी तुकाराम महाराजांच्या 360 व्या पालखी सोहळ्याला परवानगी देण्यात यावी.
- निवृत्ती, ज्ञानदेव, सोपान, मुक्ताबाई, एकनाथ, नामदेव, तुकाराम अशा मानाच्या 10 पालख्यांसोबत किमान 350 ते 400 पालख्या पंढरपुरात दाखल होतात. म्हणून प्रत्येक पालखीसोबत किमान तीन ते चार वारकऱ्यांना वारी करू द्यावी. तर मानाच्या प्रत्येक पालखीसोबत 50 लोकांना वारीची परवानगी देण्यात यावी.
- ज्या वारकऱ्यांचे दोन्ही डोस पूर्ण झालेले आहेत अशाच लोकांना पायी वारी करण्याची परवानगी देण्यात यावी.
- ज्या ठिकाणी संक्रमणाचा धोका असेल त्या ठिकाणी वारकरी गावाबाहेर माळरानात मुक्काम करतील.
- ज्येष्ठ सप्तमी ते एकादशी अशी 20 दिवसांची वारी केवळ 10 दिवसात पूर्ण करतील.
- एकादशीनंतर 15 दिवस 10 ते 20 वारकऱ्यांना पांडुरंगाचे दर्शन करू द्यावे.
आणखी एक मागणी
तसेच, शासन वारकऱ्यांना अटक करत असेल आणि पंढरीमध्ये येऊ देत नसेल, तर ते नैतिकदृष्ट्या योग्य नाही. त्यामुळे मुख्यमंत्र्यांनी सर्व वारकऱ्यांना एकत्र घेऊन महापूजा करावी', अशीही मागणी विश्व हिंदू परिषदेने केली आहे.
फडणवीसांचे मुख्यमंत्र्यांना पत्र
आषाढी पायवारीसाठी 'बायो-बबल' पद्धतीचा अवलंब करत काही निवडक वारकर्‍यांना परवानगी देण्यात यावी, या मागणीसाठी 10 जून 2021 रोजी विधानसभेचे विरोधी पक्षनेते देवेंद्र फडणवीस यांनी राज्याचे मुख्यमंत्री उद्धव ठाकरे यांना पत्र लिहिले होते.
19 जुलैला निवृत्ती महाराजांची जाणार पंढरीला
संत श्रेष्ठ निवृत्तीनाथ महाराज पालखीचा प्रस्थान सोहळा पौर्णिमेच्या मुहूर्तावर 24 जूनला पार पडला. त्र्यंबकेश्वरहून पंढरपूरकडे नाथ महाराजांच्या पालखीने प्रातिनिधिक स्वरुपात प्रस्थान केले. 19 जुलैपर्यंत ही पालखी येथेच असणार आहे. 19 जुलैला पालखी शासनाच्या नियमानुसार दोन बसमधून पंढरपूरला जाणार आहे. यावेळी पालखीसोबत ठराविकच वारकरी असणार आहेत.
संत ज्ञानेश्वर महाराजांच्या पालखीचे वेळापत्रक
- प्रस्थान सोहळा - २ जुलै रोजी पार पडला.
- पहाटे ४ ते ५.३० : घंटानाद, काकडा, पवमान अभिषेक, पंचामृत पूजा, दुधारती झाली.
- सकाळी ९ ते ११ : वीणा मंडपात कीर्तन झाले.
- दुपारी १२ ते १२.३० : गाभारा स्वच्छ करणे, समाधीस पाणी घालणे व महानैवेद्य झाला.
- सायंकाळी ४ वाजता प्रस्थान सोहळ्याच्या मुख्य कार्यक्रम पार पडला.