मुंबई -पदवीधर मतदारसंघ, शिक्षक मतदारसंघ मिळून पाच जागी होणाऱ्या विधान परिषदेच्या जागांवर महाराष्ट्राचे राजकारण सध्या तापले आहे. महाविकास आघाडी, भारतीय जनता पक्ष यांच्यात थेट लढत पाहायला मिळणार आहे. नाशिक, नागपूर येथील पदवीधर मतदार संघात झालेल्या गोंधळामुळे या निवडणुकीचे महत्त्व अजूनच वाढल आहे. या निवडणुकीसोबतच पदवीधर मतदार संघात आमदार निवडणुकीची नेमकी प्रक्रिया कशी असते? त्याचे मतदार नेमके कसे ठरवले जातात? त्यासाठीचे काय निकष असतात ? या बद्दल वृत्तांत.
विधानपरिषद रचना - विधान परिषद निवडणुकीमध्ये निवडून आलेल्या आमदारांचा कार्यकाळ हा सहा वर्षासाठी असतो. विधान परिषदेतून एक तृतीयांश सदस्यांची दरवर्षी निवृत्त होतात. तर तेवढेच सदस्य निर्वाचितही केले जातात. विधानसभा सदस्याच्या एक तृतीयांश सदस्य विधान परिषदेत असतात. महाराष्ट्रात अशा सदस्यांची संख्या 78 एवढी आहे. 78 पैकी 31 सदस्यांची निवड विधानसभेच्या आमदारांमार्फत केली जाते. तर 21 सदस्य हे स्थानिक स्वराज्य संस्थेच्या निवडणुकीच्या माध्यमातून विधान परिषदेवर येतात. यासोबतच सात पदवीधर मतदारसंघ तर, सात शिक्षक मतदार संघातून आमदार निवडले जातात. उर्वरित १२ सदस्य हे राज्यपाल नामनिर्देशित असतात. आता महाराष्ट्रात रिक्त झालेल्या तीन शिक्षक मतदार संघ, दोन पदवीधर मतदार संघ त्यासाठी निवडणूक आयोगाने निवडणुकीची घोषणा केली आहे.
शिक्षक मतदार संघासाठी मतदार कसे निवडले जातात?या निवडणुकीत मतदान करण्यासाठी पदवी कॉलेज, मेडिकल कॉलेज, इंजिनीयर, पॉलिटेक्निक कॉलेजचे शिक्षक मतदान करण्यास पात्र असतात.