जळगाव -एकनाथ खडसे... महाराष्ट्राच्या राजकारणातील एका मुरब्बी नेत्याचे नाव. भाजपच्या उत्तर महाराष्ट्रातील जडणघडणीत खडसेंचा मोलाचा वाटा राहिला आहे. परंतु, पक्षांतर्गत कुरघोडीच्या राजकारणामुळे त्यांना आपल्या ४० वर्षांच्या पक्षनिष्ठेवर पाणी सोडून राष्ट्रवादी काँग्रेसमध्ये प्रवेश करावा लागला. खडसेंना राष्ट्रवादीचे घड्याळ हाती बांधून आता वर्ष होईल. मात्र, आतापर्यंत त्यांच्या राजकीय पुनर्वसनाच्या दृष्टीने ठोस असे काहीही झालेले नाही. उलटपक्षी खडसेंच्या अडचणी वाढल्याचे पाहायला मिळत आहे. आक्रमक, अभ्यासू अशी ओळख असलेले खडसे राष्ट्रवादीत काहीसे एकाकी आणि शांत झाल्याचे दिसून येत आहे. त्यामुळे त्यांची राष्ट्रवादीत घुसमट होत आहे का? पक्षांतर केल्यानंतर त्यांच्या राजकारणाने कूस बदलली आहे का? असे अनेक प्रश्न यानिमित्ताने उपस्थित होत आहेत. याच प्रश्नांची उत्तरे शोधण्याचा प्रयत्न 'ईटीव्ही भारत'ने केला आहे. वाचा हा स्पेशल रिपोर्ट...
'म्हणून' खडसेंनी केला भाजपचा त्याग -
सन २०१४ मध्ये राज्यात भाजप-सेना युतीची सत्ता आली. त्यानंतर खडसेंना मुख्यमंत्रिपदाची मनिषा होती. मात्र, त्यांना मुख्यमंत्रीपद मिळू शकले नव्हते. पण तेव्हा ते महसूलसह १२ खात्यांचे मंत्री होते. दीड वर्षांचा कालावधी उलटल्यानंतर खडसेंवर भोसरीतील जमिनीच्या खरेदीत भ्रष्टाचार केल्याचा आरोप झाला. त्यानंतर अंडरवर्ल्ड डॉन दाऊदच्या पत्नीशी झालेले कथित संभाषण, स्वीय सहाय्यकाचे लाचप्रकरण अशी एक ना अनेक प्रकरणे लागोपाठ समोर आल्याने खडसेंना मंत्रीपदाचा राजीनामा द्यावा लागला होता. या साऱ्या प्रकरणात झालेले आरोप सिद्ध न झाल्याने खडसेंना मंत्रिमंडळात परतण्याची आशा होती. परंतु, त्यांना अखेरपर्यंत झुलवत ठेवण्यात आले. तेव्हापासून ते पक्षावर प्रचंड नाराज झाले होते. मंत्रिपद गेल्यानंतर लोकसभा निवडणुकीत सुनेच्या तिकिटासाठी देखील त्यांना खूप प्रयत्न करावे लागले. विधानसभा निवडणुकीत तर ते स्वतःला तिकीट मिळवू शकले नव्हते. त्यांच्याऐवजी पक्षाने कन्येला तिकीट दिले. दुर्दैवाने त्यांच्या कन्येचा पराभव झाला. त्यामुळे खडसेंच्या ४० वर्षांच्या राजकीय कारकिर्दीला जबर धक्का बसला. कन्येच्या पराभवाला पक्षांतर्गत कुरघोड्या कारणीभूत असल्याची भूमिका घेऊन खडसेंनी भाजप विरोधात मोट बांधली. याच काळात खडसेंना भाजपने कोअर कमिटीतून बाद केले. तेव्हा खडसेंनी पक्षांतराचे स्पष्ट संकेत देत भाजपच्या श्रेष्ठींविरुद्ध भूमिका घेतली. पुढे त्यांनी भाजपला रामराम ठोकला आणि राष्ट्रवादी काँग्रेसचा पर्याय निवडला.
पक्षांतरानंतर खडसेंवर ईडीचे संकट-
एकनाथ खडसे यांनी राष्ट्रवादीत प्रवेश केल्यानंतर त्यांच्यामागे पुण्यातील भोसरी एमआयडीसीतील भूखंड प्रकरणातील कथित गैरव्यवहार प्रकरणी ईडीने फास आवळला आहे. आतापर्यंत त्यांची दोनवेळा चौकशी झाली आहे. तर जावई अटकेत आहेत. पत्नीही ईडीच्या रडारवर आहे. दुसरीकडे, कन्या रोहिणी खडसे-खेवलकर या जळगाव जिल्हा बँकेच्या अध्यक्षा आहेत. त्या उपाध्यक्षा राहिलेल्या मुक्ताईनगर तालुक्यातील घोडसगाव येथील श्री संत मुक्ताई साखर कारखान्याला जिल्हा बँकेने दिलेल्या कर्जाप्रकरणी देखील ईडीने नोटीस बजावली आहे. एकप्रकारे ही खडसेंचीच कोंडी मानली जात आहे. ईडीच्या घेऱ्यात खडसे व त्यांचे कुटुंबीय पुरते अडकले आहेत. त्यामुळे खडसेंच्या राजकारणावर परिणाम झाल्याचे दिसून येत आहे.
राष्ट्रवादीचा हेतूही फसला, खडसेंचीही कोंडी -
राष्ट्रवादी काँग्रेसचे अध्यक्ष शरद पवारांना बेरजेचे राजकारण चांगले जमते, असे म्हटले जाते. एकनाथ खडसे यांच्या रूपाने मातब्बर नेत्याला गळाला लावत त्यांना जळगावात भाजपला शह देण्यात यश आले खरे; मात्र, जळगाव जिल्ह्यासह उत्तर महाराष्ट्रात राष्ट्रवादी काँग्रेसचे पक्षसंघटन मजबूत करण्याचा हेतू फसला. कारण खडसे राष्ट्रवादीत आल्यानंतर आजारपण आणि ईडीची चौकशी या दोन कारणांमुळे पक्षात फारसे सक्रिय होऊ शकलेले नाहीत. त्यांना अजूनही पक्षाला पूर्ण वेळ देता येत नाहीये. भोसरीच्या भूखंड गैरव्यवहार प्रकरणात गुन्हा दाखल झाल्यानंतर आता ईडीकडून चौकशी सुरू आहे. ईडी ही स्वायत्त केंद्रीय यंत्रणा आहे. त्यामुळे राष्ट्रवादी काँग्रेस उघडपणे खडसेंच्या बाजूने उभी राहू शकत नाही, हे नाकारता येणार नाही. खडसेंच्या राष्ट्रवादी प्रवेशानंतर ते विधानपरिषदेमार्गे आमदार होतील, पुढे मंत्रीपद मिळवतील, असा आडाखा बांधला जात होता. राष्ट्रवादीने राज्यपाल नियुक्त १२ आमदारांच्या नावांमध्ये एकनाथ खडसे यांच्या नावाचा समावेश करत त्यांच्या राजकीय पुनर्वसनाचे संकेतही दिले. पण भाजपनेही नेमकी हीच वेळ साधून खेळी करत खडसेंची कोंडी केली. राज्यपालांनी अद्यापही त्यांच्या कोट्यातील १२ सदस्यांच्या नावाच्या यादीवर शिक्कामोर्तब केलेले नाही. त्यामुळे खडसेंची आमदारकी लांबणीवर पडली आहे. राज्यपालांनी निर्णय घेतला नाही तर खडसेंच्या आमदारकीसाठी अजून काही दिवस वाट पाहावी लागणार आहे. आगामी काळात रिक्त होणाऱ्या विधानपरिषदेच्या जागांमध्ये खडसेंची वर्णी लागू शकते.
राजकीय विश्लेषक काय म्हणतात?