गडचिरोली - बिनागुंडा महाराष्ट्राचे पूर्वेकडील शेवटचे टोक! माडीया जमातीचा अधिवास आणि अतिमागास, अतिदुर्गम व नक्षल प्रभावित असलेल्या या भागाला 'अबुजमाड ' या नावाने संबोधले जाते. नक्षलवाद्यांच्या मते हा भाग ' मुक्त क्षेत्र '(Liberated Zone) मानला जातो. भारत सरकारने या भागाला असुरक्षित क्षेत्र मानले आहे. या परिसरात कोरोना प्रतिबंधात्मक उपायोजन राबवणे आणि लसीकरण करणे एक प्रकारचे आव्हानच होते. मात्र प्रशासनाने जोखीम पत्करत कोरोनाचा प्रसार, त्यासंबंधित प्रतिबंधात्मक उपाययोजना आणि लसीकरण याबाबत जनजागृती करत हे आव्हान यशस्वीपणे पूर्ण केले आहे.
अबुजमाड या नक्षल प्रभावित क्षेत्रातील बिनागुंडाच्या ग्रामस्थांमध्ये कोविड-१९ लसीकरणाबद्दल अफवा पसरलेल्या होत्या. या पसरलेल्या अफवा आणि गैरसमज दूर करून नागरिकांना कोरोना प्रतिबंधात्मक लसीकरण करणे ते नक्षलप्रभावी भागात हे एक मोठे जोखमीचे आवाहन होते. मात्र गडचिरोली जिल्हा प्रशासानातील अप्पर जिल्हाधिकारी तथा उप विभागीय महसूल अधिकारी मनुज जिंदल, तहसीलदार अनमोल कांबळे यांनी नक्षलवाद्यांच्या या बालेकिल्ल्यात बिनागुंडा यागावात जनजागृतीसाठी दौरे केले आणि लसीकरणाची मोहीम यशस्वीरित्यापूर्ण केली. यासाठी त्यांना बिनागुंडा गावचा कोतवाल मारोती दुर्वा याचे मोठे सहकार्य लाभले आहे.
लसीकरणाबाबत गाव उदासीन; कोतवालास तिसऱ्या लाटेची भीती-
या बिनागुंडा गावच्या कोरोना लसीकरणाबाबतची सविस्तर माहिती अशी की, बिनागुंडाचे पाटील रामा दुर्वा यांचा तरुण मुलगा मारोती दुर्वा हा या गावात कोतवाल म्हणून काम करत आहे. ज्याप्रमाणे देशात आणि राज्यात कोरोनाचा संसर्ग वाढत आहे. तसा प्रादुर्भाव गडचिरोली या नक्षलग्रस्त जिल्ह्यातही आहे. मात्र, भामरागड तालुक्यात असलेल्या आणि नक्षली कारवायांच्या दृष्टीने संवेदनशील असलेल्या बिनागुंडा परिसरात कोरोना आणि कोरोना लसीकरणाबाबत ग्रामस्थांमध्ये अनेक संभ्रम होते. गावातील लोक कोरोना प्रतिबंधात्मक लसीकरण करून घेण्यासाठी उदासीन असल्याचे चित्र पाहायला मिळत होते. मात्र कोरोनाचा धोका ओळखून असलेला कोतवाल मारोती दुर्वाला समोर असलेल्या संभाव्य कोरोनाच्या तिसऱ्या लाटेची भीती होती. त्यामुळे कोरोनाचा धोका टाळण्यासाठी मारोती दुर्वाने कोणत्याही परिस्थितीत ग्रामस्थांचे लसीकरण पूर्ण करण्याचा निर्णय घेतला.
अबुजमाड भागातील ग्रामस्थामधील लसीकरणाची सांगुनही उदासीनता दिसून येत आहे. मात्र, त्यांच्यामध्ये जनजागृती करून लसीकरण करवून घेण्यासाठी प्रशासनाची मदत घेण्यासाठी कोतवाल मारोती दुर्वा १८ कि.मी. डोंगर आणि वनझाडीचा परिसर पार करुन लाहेरी आणि भामरागड तहसील कार्यालय गाठले. या ठिकाणी तहसीलदार अनमोल कांबळे यांना गावातील कोरोना आणि लसीकरणाबाबतची परिस्थितीची माहिती दिली. गावकऱ्यांना लसीकरणाचे महत्व पटवून द्यावे त्यासाठी जनजागृतीची मोहीम हाती घ्यावी अशी विनंती कोतवाल मारोती यांनी तहसीलदार आणि आरोग्य विभागाकडे केली. यापूर्वी देखील आरोग्य कर्मचारी गावात येऊन देखील गावकऱ्यांनी लस घेण्याबाबत उदासीनता दाखवली. मात्र पावसाळा तोंडावर आला आहे, पावसाळ्यात गावाचा संपर्क तुटतो, अशा परिस्थितीत गावात कोरोनाची तिसरी लाट आल्यास गाव उद्ध्वस्त होईल, अशी भीतीही त्याने कांबळे यांच्याकडे व्यक्क करून दाखवली.
चार कॅम्प सुरू करून जनजागृती-