अमरावती :Moha Tree In Melghat:सातपुडा पर्वतरांगेत वसलेल्या मेळघाटच्या जंगलात राहणारे आदिवासी बांधव (Adivasi In Melghat) शेकडो वर्षाच्या परंपरेनुसार, मोहाची दारू काढून ती पिणे आणि बाहेरून येणाऱ्या व्यक्तींना विकणे यात समाधान मानत होते. आता मात्र मोहाचे अतिशय उपयुक्त औषधी गुण समोर आले आहेत. मोहापासून औषधी पदार्थ तयार व्हायला लागले आहेत. शासनाच्या पुढाकाराने मेळघाटातील आदिवासी बांधवांना देखील मोहाच्या माध्यमातून विकासाचा नवा मार्ग आता गवसला आहे. जिल्हाधिकाऱ्यांच्या अध्यक्षतेखाली चिखलदरालगत 'शिवस्फूर्ती प्रोसेसिंग फाउंडेशन'च्या माध्यमातून मोहासह जंगलातील विविध फळाफुलांवर विविध प्रक्रिया आणि प्रयोग होत आहेत. याच प्रयोगाचा भाग म्हणून तयार करण्यात आलेले 'महुआ राब' (Mahua) हे एकूण 45 आजारांवर गुणकारी आहे.
महुआ राबद्वारे 45 आजारांवर इलाज : मोहाचे आता अनेक पदार्थ बनायला लागले आहे. मोहाचे लाडू, कॅंडी बाजारात उपलब्ध व्हायला लागले आहे. मोहापासून तयार करण्यात आलेला 'महूआ राब' हा सुमारे 45 आजारांवर मात करणारा अतिशय उपयुक्त औषधी पदार्थ (Benefits of Moha Tree In Melghat) आहे. भारतीय जनजातीय सहकारी विपणन विकास परिसंघ अर्थात ट्रायफ्रेडने याला मानांकित करून स्पेशल कोड देखील दिला आहे. महुआ राबचा उपयोग पोटातील सर्व प्रकारचे विकार, नेत्र विकार, हिरड्यांमधून होणारा रक्तस्त्राव, डायबेटीस यावर महुआ राब हे अतिशय गुणकारी औषध आहे. यासह महुआ राब हा वात आणि पित्तनाशक असून त्वचारोगासाठी अतिशय प्रभावी औषध आहे. शक्तिवर्धक आणि रोग प्रतिकार शक्ती वाढवण्याचे गुण यात आहेत. जुना खोकला, सर्दीवर उपाय म्हणून देखील उपयुक्त आहेत. तसंच महिलांची मासिक पाळी सुरळीत ठेवण्यासाठी देखील फायदेशीर असून गुडघेदुखी तसेच हाडांच्या विकारांवर महुआ राब हा अतिशय रामबाण इलाज आहे. स्तनदा मातांसाठी देखील महुआ राब हा एखाद्या वरदाना इतकाच महत्त्वाचा असल्याची माहिती, 'शिवस्फूर्ती फाउंडेशन'चे संचालक कैलाश भालेराव यांनी दिली.
मोहाचे तेलही आहे बहुगुणी :मोहाच्या बियांपासून खादी ग्रामोद्योग विभागाच्या मार्गदर्शनात मेळघाटात मोहाचे तेल (Moha oil) देखील तयार करण्यात आलं आहे. लाल मुंग्या किंवा इतर कोणताही किडा चावला, तर हे तेल लावल्यावर वेदना कमी होतात. डोकेदुखीवर उपाय म्हणूनदेखील मोहाचं तेल गुणकारी आहे. यासह त्वचारोग, खरुज, सोरायसिस, चेहऱ्यावरील डाग यांचा नायनाट करण्यासाठी मोहाचं तेल हे गुणकारी आहे. आदिवासी विभाग आणि खादी ग्रामोद्योग विभागाद्वारे मोहाचं तेल काढण्याचं निःशुल्क प्रशिक्षण आदिवासी बांधवांना दिलं जातं.